Bekend geluid: dat je je alleen voelt..., eenzaam.
En dat dat niets te maken heeft met alleen zijn. Alleen zijn, in de zin van: zonder sociale contacten. Integendeel, je leeft samen met mensen, je ontmoet collega’s op je werk, je bezoekt familie, vrienden… en ga zo maar door…, genoeg mensen om je heen, genoeg sociale uitwisselingen… en toch voel je je alleen, eenzaam.

Wat is dat toch? Van waaruit voelen we ons alleen…, eenzaam…, zelfs wanneer we in gezelschap zijn of op onszelf? Enig idee?

Jaren heb ik mij alleen gevoeld, eenzaam, vervreemd. Eigenlijk voelde ik me een groot deel van mijn leven niet thuis op de aarde, verloren. En ik begreep er niks van. Genoeg mensen om me heen, het ontbrak mij aan niets… en toch voelde ik me alleen. Jaren ontvluchtte ik deze gevoelens van eenzaamheid, te pijnlijk om toe te laten. Allerlei vormen van afleiding zorgde ervoor dat die nare gevoelens van eenzaamheid op de achtergrond bleven.

Herkenbaar? Herken je de vluchtwegen die jij bewandelt om gevoelens van eenzaamheid uit de weg te gaan? Vormen van afleiding als: veel eten,  alcohol/drugs, festivals aflopen, tv/series kijken, iedere avond de hort op, veel kennissen en vrienden, hard werken, cursussen, opleidingen en therapie volgen om aan jezelf te werken (in de hoop dat het gevoel van ongelukkig zijn verdwijnt).

Kortom: we vullen onze tijd. We vullen de tijd met van alles en nog wat…, om de leegte in ons niet te hoeven voelen…, om de leegte te ontlopen…, de leegte die we allemaal in ons dragen.

Niet eenvoudig om deze gevoelens van eenzaamheid aan te gaan als de kracht en het inzicht ontbreekt dat eenzaamheid niets te maken heeft met uiterlijke omstandigheden, maar met een innerlijke hoedanigheid: we zijn niet thuis bij ons-Zelf, we zijn niet thuis in het Hart.

En als we niet thuis zijn bij ons-Zelf, dan zoeken we ‘het’ (verbinding, contact, liefde) buiten ons: dan hebben we de ander nodig. De ander moet onze gevoelens van eenzaamheid, vervreemding en niet begrepen zijn, voor ons weg nemen. De ander moet ons gelukkig maken (wat onmogelijk is). En door deze overtuiging (dat eenzaamheid alleen opgelost kan worden door een ander), voelen we ons afhankelijk van anderen.

In werkelijkheid zijn we niet afhankelijk, dat is niet de realiteit (we kunnen voor onszelf zorgen), maar we hebben ons afhankelijk gemaakt door de overtuiging, die in ons leeft dat we de ander nodig hebben om ons gelukkig te voelen. En deze aanname zorgt ervoor dat we snakken naar liefde en goedkeuring van anderen. Heftig toch..., als je dit tot je door laat dringen?

En als we werkelijk menen dat we de ander nodig hebben voor ons gevoel van welbevinden, dan gaan we in de aanpassing, dat kan niet anders. Dan vragen we onszelf voortdurend af hoe we overkomen op anderen: hoe behoor ik me te gedragen, wat kan ik wel zeggen/doen en wat kan ik maar beter niet zeggen/doen, wat ligt goed in de groep (collega’s, vrienden, sportclub, politieke partij), wat is not done, wat is gepast, wat is wenselijk gedrag om geaccepteerd te worden, om erbij te horen?

Met andere woorden: we tonen de buitenwereld een masker.
We laat niet zien wat er werkelijk in ons omgaat, want als we ons ware gezicht laten zien, dan wijzen mensen ons af (denken we).
Wat we ons niet realiseren is dat de afwijzing in onszelf leeft (de criticus in ons): we wijzen onszelf af, van waaruit we bang zijn dat de ander ons ook zal afwijzen. En om afwijzing te voorkomen, doen we ons anders voor (vrolijk, vriendelijk, behulpzaam, geïnteresseerd etc.) dan wat er op dat moment in ons gaande is, want ja..., we hebben onszelf nu eenmaal afhankelijk gemaakt van de bevestiging en goedkeuring door anderen.

Gevolg: we geven onze individualiteit, onze eigenheid, ons-Zelf op (een proces wat van jongs af aan intreedt). We volgen, we zijn imitators, want anders blijven we alleen achter, anders wordt de pap ons onthouden. We worden deel van de massa, de menigte, in de aanpassing…, in ruil  voor…?

Ja, voor wat eigenlijk? Wat betekent die aandacht van de ander als we daarvoor onze eigenheid dienen op te geven? Wat betekent acceptatie of erbij horen als we ons anders voordoen, als we niet onszelf durven te zijn?

Ja, maar het is toch zo..., dat we de ander nodig hebben? Niemand wil toch alleen zijn? Niemand wil alleen achter blijven, toch?

O ja, is dat echt zo? Is levensgeluk afhankelijk van een ander?
Of denken we dit, omdat we niet anders weten, omdat we leven vanuit de aanpassing en we onze individualiteit zijn verloren. Denken we dit..., omdat we de confrontatie met de leegte nog niet zijn aan gegaan? Omdat we pijnlijke gevoelens van eenzaamheid ontlopen?
Zodra de eenzaamheid zich aandient, gaan we weer op de vlucht.

Hoe weten we wat zich aan de overkant bevindt als we nog nooit de leegte, de eenzaamheid hebben ontmoet?

Zonder de ander worden we op onszelf terug geworpen. Als we op onszelf worden terug geworpen (ruzie, verwijdering, relatie gaat uit, partner sterft, vriendschap wordt beëindigd), zullen gevoelens van eenzaamheid op onze deur kloppen. Blijf er eens bij, ook al veroorzaakt dat angst en wil je weer terug rennen naar de ander of naar een voor jou bekende vluchtroute. Treed de eenzaamheid tegemoet…

Ja, het voelt als een afgrond van diep gemis en leegte, ik weet er alles van.
Diep gemis en leegte naar wat?

Naar verbinding met ons-Zelf, naar verbinding met onze essentie: het Hart. En ja, er is moed voor nodig en inzicht om bij de pijn te blijven, maar wanneer we de leegte, het gemis en de eenzaamheid werkelijk tegemoet treden, vindt er een smeltingsproces plaats. Langzaamaan komen we thuis in ons Hart, we ontdekken wie we werkelijk zijn (los van anderen), gevoelens van vervreemding lossen op, ons individuele Zelf herrijst, de aanpassing en behoeftigheid (ik heb de ander nodig) verdwijnt: je bent en je ervaart dat je het prima naar je zin hebt met je-Zelf. Je gevoel van welbevinden is niet langer meer afhankelijk van goedkeuring, bevestiging, acceptatie, waardering, gezien of begrepen worden door de ander. Eenzaamheid transformeert naar alleen-zijn (al-een-zijn: je bent Een). Je bent gelukkig, zonder enige reden, je hebt de ander niet nodig. Niet dat je niet met anderen wilt zijn… Integendeel: je bent in staat om met anderen te zijn en samen te leven, omdat je je-Zelf bent.

Ik sluit af met een alinea van Osho (Zen tarot, kaart 9, aloneness) over eenzaamheid versus alleen zijn. ‘Eenzaamheid is een negatieve toestand. Je verlangt naar de aanwezigheid van de ander, je verlangt naar wezenlijk contact en verbinding, maar de ander is afwezig en jijzelf bent ook afwezig, niet aanwezig in het hart. Alleen zijn, wat iets anders is dan eenzaamheid, is de aanwezigheid van jezelf. Alleen zijn betekent: vervulling, overvloed, je hebt niemand nodig, fijn als er anderen zijn, maar je hebt ze niet nodig om je happy of vervuld te voelen.'

 Until you get comfortable with being alone, you will never know if you are choosing someone out of love or loneliness.
(Mandy Hale)



www.bewustzijnscoaching.com
Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching.
LinkeIn: Caroline Ootes