Ik heb een afspraak met Lisa, zij komt voor het eerst langs.

Laatst zei iemand tegen mij: “Misschien ben jij wel niet van het mediteren, misschien is meditatie als ingang niet geschikt voor jou.”
Ik vraag me af of dat zo is. Ze vervolgt: “Ik lees nu een boek waar mediteren juist wordt aangeraden en ik merk op dat ik mezelf ervan af hou. Daar wil ik graag met jou bij stil staan.” Oké, zeg ik, vertel.

Ik ben niet bang voor stilte, zegt Lisa, ik heb ook enkele retraites gedaan waaronder een vipassana retraite van 7 dagen en toch voel ik behoorlijk wat weerstand bij de gedachte dat ik iedere dag tijd besteed aan meditatie.

Ik vraag me af wat dat dan is. Gun ik het mezelf niet? Vind ik het mezelf niet waard? Of is er wat anders gaande?
Ik weet wel dat ik een enorme doener ben, zegt ze. Als ik stil ga zitten, komt al gauw de gedachte omhoog dat het zonde van mijn tijd is.

Oké, zeg ik, ik hoor je, zou je eens wat willen delen over de 7-daagse stilte retraite? Wat was de gang van zaken en wat kwam jij daarin tegen?

We mediteerden vele uren per dag en de maaltijden waren ook in stilte. Daarnaast deden we ook klusjes als afwassen e.d. De eerste dagen van de retraite keek ik met verbazing/bewondering naar de andere deelnemers en dacht: 'Wat doen jullie allemaal erg je best…, nou, dat kan ik niet opbrengen.' Ik trok gewoon mijn eigen plan, ik deed waar ik behoefte aan had, soms ging ik tijdens de meditatie liggen terwijl iedereen zat.
Later gaven de andere deelnemers aan dat ze dat zo sterk aan mij vonden, maar ik vond het juist heel sterk van hun dat ze uur na uur mediteerden op hun kussentje of stoel.

Ik vond de dagen vreselijk lang duren…, en ik mistte gewoon het contact met mensen…, een weekend in stilte…, al la…, dat is te doen, maar langer dan een weekend…, ik heb het contact met anderen ook nodig om te groeien en om te spiegelen en als ik daar dan zo zit of lig, dan stagneert het gewoon in mij, dan loop ik vast in mijn eigen gedachten. Nou, na 4 dagen ben ik gestopt, ik had er genoeg van.

Oké, dus je trok je eigen plan…, je gaf je niet over aan het programma zoals het was, maar je deed je eigen ding. Dat is al een opmerkelijk gegeven, toch? Om te zien dat je door dat gedrag een ontsnappingsroute creëert voor dat wat er in jou gaande was tijdens het mediteren. En dat de mind vervolgens een verklaring bedenkt voor je gedrag: 'Ik heb andere mensen nodig om te spiegelen, want op mezelf zijn levert niks op, meditatie werkt gewoon niet voor mij, ik draai alleen maar rondjes in mezelf, het leidt nergens heen.' Interessant om dit allemaal gade te slaan, toch?

Ja, zegt Lisa, zo heb ik er niet naar gekeken, ik was eigenlijk wel trots op mezelf dat ik mijn eigen gang ging. Jammer dat de leraar dit niet aan mij terug heeft gespiegeld…

En als je de 7 dagen had volgemaakt, wat zou je dan ontmoeten in jezelf?
Ik zou me stierlijk vervelen, flapt Lisa er wel gemeend uit. Ik had ook heel vaak gedachten als: 'Wat zit ik hier te doen? Wat schiet ik hier mee op? Wat een onzin allemaal. Zonde van mijn tijd.'

In mijn dagelijkse leven kom ik ook altijd net op tijd bij een afspraak, nooit te vroeg. Omdat ik mijn tijd niet wil verdoen. Ik moet mijn tijd nuttig besteden en niets doen, mediteren, is niet nuttig.

Interessant. Dus dit is wat jij tegen komt tijdens een 7-daagse vipassana.

Iedereen ontmoet zo zijn/haar eigen stukken. En dit is het voor jou: je gaat je eigen gang, je mist het contact met anderen…, je denkt dat je anderen nodig hebt om jezelf op een dieper niveau te ontmoeten…, je zoekt de vervulling buiten je, bij anderen…, zonder de uitwisseling met de ander wordt je op jezelf terug geworpen, je ontdekt dat je je stierlijk verveelt en je realiseert je nu dat daar een overtuiging aan ten grondslag ligt: niets doen is zonde van mijn tijd, ik moet mijn tijd nuttig besteden. Stil zitten en stagneren in je eigen gedachten is niet nuttig, het levert niks op, je besluit na 4 dagen te stoppen.

Ja, zegt Lisa, dit realiseer ik me nu pas echt…, zo heb ik er nog niet naar gekeken… Maar hoe kom ik van die overtuiging af? En van die doener?

To see is to be free.

Je ziet het nu. Je ziet de overtuigingen, die je handelen bepalen. Daar begint het mee. Met ‘zien’. Zien wat er allemaal voorbij komt, wat er aan geraakt wordt, wat zich allemaal afspeelt in jou. Laat de lamp van Bewustzijn erop schijnen, dat is alles. Ga geen gevecht met de verveling aan of met het gemis aan contact, ga er niet vandoor, haak niet aan, ga er niet in mee, blijf toeschouwer van dat wat de mind tevoorschijn tovert op het moment dat jij mediteert: de verveling, het zinloze en nutteloze, het gemis aan contact en de verklaring die de mind geeft waardoor je na 4 dagen stopt.

Waar we vanaf willen, blijft juist aan ons kleven. Als je het gevecht aan gaat met de mind, wie in jou is dat dan die dat gevecht aan gaat? Dat is ook de mind. Dan blijf je een gevangene van de mind, van de overtuigingen, dus dat is niet de oplossing. Kijk naar de weerstand, naar de verveling..., geef het alle ruimte, onderdruk het niet en vlucht niet. Op enig moment dooft de verveling als vanzelf uit.

Naar binnen keren, vertragen, is een eerste stap om uit de verslaving van de doener te komen, om af te kicken van het patroon in jou die alsmaar door dendert, van het ene project naar het andere.

Als je door hebt wat we nu met elkaar bespreken, dan begrijp je dat er sprake is van een geconditioneerd patroon: de doener (je mag niet niks doen, je moet nuttig bezig zijn, je mag je tijd niet verlummelen).

Realiseer je dat de doener drijft op adrenaline. En die adrenaline zorgt ervoor dat je systeem steeds op ‘actief’ staat.

Er is dus een de-conditioneringsproces nodig. Ga eens op de bank liggen, met een rustig muziekje of zonder muziek, ontspannen zijn, niets willen, niet uit zijn op een resultaat of nut of iets willen bereiken, alleen maar aanwezig zijn bij dat wat voorbij komt als je niet toe geeft aan de doener. Misschien ga je je heel onrustig voelen of komen er allerlei gedachten voorbij als je op de bank ligt: ik moet de was nog ophangen, de boodschappen doen, ik zit mijn tijd te verdoen etc. Iets in die strekking…, herken je dat? Heel herkenbaar, zegt Lisa.

Volg het proces, blijf liggen, laat die onrust uitrazen, blijf toeschouwer, dat is alles. Kijk. Dat is meditatie: Aanwezig zijn bij dat wat zich in jou afspeelt, zonder iets te willen veranderen.


Je gunt jezelf iedere dag een half uur 'zijn', een half uur totale ontspanning. En je zult zien dat de adrenaline rush, die jou steeds tot activiteit wil aanzetten, in de loop der tijd afneemt. Je ervaart dan in toenemende mate dat je in het bestaan kan rusten, gewoon kan 'zijn', wat heel helend, vervullend en voedend is.

En als je dan toch nuttig bezig wilt zijn..., om die term nog maar eens te gebruiken..., begin bij jezelf. Als jij thuis komt bij je-Zelf, bij de bron van liefde en wijsheid die jij bent, dan kan je de ander op een dieper niveau bij staan. Nu roep je van alles vanuit de ratio, wat je zojuist zelf aan gaf, je zegt 'ik weet het', maar je belichaamt de wijsheid niet, je leeft het niet. In hoeverre kan je dan werkelijk tot 'nut' zijn voor anderen? Begin bij jezelf.

In het begin vraagt het enige inzet om een half uur voor jezelf uit te trekken (afkicken van de doener), maar op een bepaald moment ontdek je en ervaar je hoe fijn het is om een half uurtje te liggen, om gewoon te zijn...

Heerlijk toch?

Ja, dank je, zegt Lisa, ik ben blij dat het nu helder is wat mij weerhoudt om te mediteren, ik heb wat tijd nodig om alles te laten bezinken wat we hebben besproken, maar ik ga het ervaren en ontdekken, zegt Lisa.

When you are not doing anything at all, bodily, mentally…, on no level…, when all activity has ceased and you simple are, just being, that is what meditation is.
Osho

www.bewustzijnscoaching.com
Facebookpagina: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
LinkedIn: Caroline Ootes