To see is to be ... free.

Overtuigingen transformeren: de directe weg.

Ja, zo gaat dat dan. Er is een ervaring. De ervaring leidt tot een overtuiging en die overtuiging bepaalt vervolgens ons gedrag. Sommige overtuigingen zijn we ons bewust, andere overtuigingen zijn we ons niet bewust, maar die bepalen wel ons (vermijdings)gedrag, veelal zonder dat we dat zelf in de gaten hebben. En of we ons de overtuiging al dan niet bewust zijn..., de overtuiging reist een groot deel van ons leven met ons mee (soms een heel leven), tenzij we wakker worden, dan kan de overtuiging(en) uitdoven.

Het is eigenlijk te bizar voor woorden dat één traumatische ervaring uit het verleden zulke verstrekkende gevolgen kan hebben voor de rest van je leven. En toch is dat zo... De angst die we destijds niet volledig konden dragen en voelen, geeft een imprint in het zenuwstelsel. Voorbeeld: een nare ervaring met een paard in het verleden maakt dat mijn lichaam automatisch met angst reageert als ik in de buurt van een paard kom.

Slechts één pijnlijke ervaring heeft ertoe geleid dat ik bang ben voor paarden. Overtuiging: paarden zijn onvoorspelbaar en gevaarlijk.
Gedrag: vanaf de pubertijd vermijd ik paarden. Als ik op een fietspad een paard aan zie komen, dan neem ik een omweg, ik wil niet langs het paard fietsen.

Nou kan je paarden nog gemakkelijk vermijden in je leven..., ik kom ze niet dagelijks tegen en als ik ze tegen kom, dan vraagt het weinig inzet om een bochtje erom heen te maken.

Er zijn ook overtuigingen die je niet kunt vermijden, omdat je er dagelijks mee wordt geconfronteerd. Ik zal enkele voorbeelden geven van dergelijke overtuigingen: mensen zijn niet te vertrouwen, ik ben niet goed genoeg, ik ben een lafaard, het leven moet leuk en gezellig zijn, ik ben een egoïst, iedereen stelt eisen aan mij, ik moet succesvol zijn, niemand heeft echt aandacht voor mij etc. Allemaal overtuigingen die bepalen hoe we naar de buitenwereld 'kijken', welk 'zicht' we hebben. De buitenwereld weerspiegelt onze binnenwereld, onze 'kijk'.  Als je overtuiging is dat mensen niet te vertrouwen zijn, dan kijk je vanuit die bril naar andere mensen. Met andere woorden: het gedrag van andere mensen interpreteer je vanuit de overtuiging die in jou leeft. Wat je gelooft, is wat je ziet.

Wat geloof jij? Wat zie jij? Welke overtuigingen leven er in jou?

Keer op keer 'zoeken' we, onbewust, naar bevestiging van onze overtuigingen, we kunnen namelijk niets anders 'zien' zolang we nog een gevangene zijn van een bepaalde overtuiging.
Keer op keer interpreteren we het gedrag van de ander vanuit de overtuigingen, die we van jongs af aan mee krijgen: of we ons dat nu bewust zijn of niet.

Nog een voorbeeld. Je kijkt vanuit de bril 'ik ben niet goed genoeg' en vanuit die bril meen je dat elke vorm van feedback kritiek is, elke vorm van terug koppeling interpreteer je als 'niet goed genoeg'. Je kan degene die de feedback geeft daardoor niet goed horen of ontmoeten, omdat die overtuiging er tussen staat.

Heftig om dit gegeven ten volle te realiseren..., en dan te bedenken dat we allemaal zo ons pakketje aan overtuigingen met ons meedragen..., die ons zicht belemmeren en tot zoveel onbegrip leidt: we verstaan elkaar eenvoudigweg niet door al die inkleuringen.

Tot er een moment komt in ons bestaan dat we wakker worden. Dat we los komen van al die overtuigingen die ons belemmeren te Leven. Niet door de overtuigingen te bestrijden of één voor één weg te werken (er hoeft niets weg), maar door de overtuigingen te herkennen en uit te dagen wanneer ze aktief zijn. Durf je je mond in een groep niet open te doen (overtuiging): ga het aan en ervaar, vanuit aandachtigheid, wat het teweeg brengt in je lichaam aan spanning, zonder ook maar iets van die spanning te ontkennen, ga het aan vanuit openheid en kwetsbaarheid, deel met de aanwezigen wat er door je heen gaat (ik vind het reuze spannend om iets te delen over mezelf, ik merk dat mijn hart sneller gaat kloppen, en ik weet ook niet zo goed wat ik wil delen etc.), je hoeft je niet anders voor te doen dan je bent.

Naast het uitdagen van overtuigingen is er een andere benadering die ik onder de aandacht wil brengen: de directe weg naar het Zelf, naar het eeuwige principe in ons dat niet komt en niet gaat, niet geboren wordt en niet sterft. Het is onze Goddelijkheid, onze Natuur.

Oké, daar gaan we dan.

Alles begint met 'zien': met bewust worden dat er een overtuiging gaande is van waaruit je de realiteit niet ziet zoals die is. En dat is al een hele kluif: het herkennen van overtuigingen die in jou leven, want we zijn gewoonweg blind. De overtuigingen staan zo diep in ons zenuwstelsel geprint, dat het heel wat vraagt aan 'aandachtigheid' om ze überhaupt te zien, te herkennen.

En de volgende stap is: het waarnemen van de overtuiging (bijvoorbeeld: ik ben schuldig) op het moment dat deze in jou wordt geactiveerd.

To see is to be free. Een uitspraak die ik jaren geleden voor het eerst hoorde: to see is to be free. Alles begint met: zien.

Kijk..., kijk alleen maar toe..., wees getuige van datgene wat de mind tevoorschijn tovert. Dat is alles: kijk en als kijken werkelijk 'kijken' is, dan kom je los van datgene wat de mind je voor spiegelt aan gedachten en emoties. Je ontdekt dat je niet de emoties en gedachten bent, maar DAT wat de emoties en gedachten gade slaat.

Anders geformuleerd: Jij bent niet schuldig of dom (overtuiging) tenzij je dat gelooft. Kijk naar deze overtuiging, ga er niet in mee. Identificeer je er niet mee. Of dacht je dat je schuldig of dom (of wat dan ook...) geboren werd? Schuldig en dom zijn etiketten die door ouders, school, cultuur, religie op ons zijn geplakt. We hebben al die overtuigingen van jongs af aan mee gekregen. En vervolgens geven we dit pakketje aan overtuigingen weer door aan de volgende generatie. Een eindeloze cyclus van lijden.

En omdat we in een collectief veld leven waar we menen dat we onze gedachten en emoties zijn, geloven we massaal wat we denken en voelen. We weten niet beter. We zijn en masse onder hypnose, in slaap. We denken echt dat gedachten en emoties ons gevoel van Zijn bepalen. We identificeren ons er volledig mee (zo ben ik). Ja, en veel gedachten en emoties zijn pijnlijk, dus gaan we op zoek. Op zoek naar therapieën die ons van allerlei psychologische obstakels kunnen verlossen.
Therapie heeft zijn plaats in het leven, vooral wanneer iemand erg gefragmenteerd (verward) is, maar het concept van 'zien' is iets totaal anders dan therapie of het analyseren van je problemen op basis van ervaringen uit het verleden (ik voel me zo en dat komt door mijn verleden). Analyse en therapie houden ons geïdentificeerd met het niveau van de psyche, het versterkt ons geloof in die pijnlijke gedachten en emoties (het is waar wat ik denk en voel). 'Zien' is bedoeld om het niveau van de mind/de psyche te transcenderen (je bent niet je emoties en gedachten, ook al denk je van wel).

Oké, maar als ik niet die emoties en gedachten (overtuigingen) ben, wat ben ik dan wel? Jij bent Bewustzijn. Jij bent DAT wat de schuld of domheid waarneemt, maar daar volledig los van staat: Getuige Bewustzijn. Getuige Bewustzijn registreert alles wat voorbij komt.

Ik geef cliënten weleens het volgende beeld mee: stel je een theaterzaal voor.  Binnen het theater is er een zaal en een podium. De zaal is het Getuige Bewustzijn en het podium is het theater waar het leven zelf zich afspeelt. Op het podium verschijnen alle ervaringen: de rollen die we in het leven vervullen als moeder, vader, kind, partner, leraar, politicus, de criticus, de avonturier, het kind in ons etc. én alle overtuigingen die verbonden zijn aan die rollen.

Alle ervaringen die op het podium plaats vinden zijn tijdelijk; ze komen en gaan. En er is iets dat niet komt en gaat: dat ben jij. En jij (Bewustzijn, Boeddha natuur) zit in de zaal en kijkt toe. Je kijkt naar de film van jouw leven dat zich afspeelt op het toneel. 'Jij' staat voor Getuige Bewustzijn (gewaar zijn). In werkelijkheid zit er niemand in de zaal. Getuige bewustzijn is niet een 'iemand', het is een vorm van Bewustzijn: neutraal, zonder oordeel. Vanuit de zaal kijk 'je' naar alles wat daar op het podium gebeurt. Dat is alles..., kijken...

Het lijkt zo eenvoudig, maar het fenomeen 'kijken' kent een stevige valkuil, omdat we nu eenmaal zo'n sterke identificatie kennen met alles wat de mind ons voor spiegelt.

Wat is de valkuil? Als je vanuit de zaal toekijkt en jezelf veroordeelt voor datgene wat er op het toneel plaats vindt, dan heb je niet in de gaten dat je op dat moment niet in de zaal zit, maar op het podium staat: daar verschijnt dat deel van het ego dat kritiek levert, vergelijkt en oordeelt. Dat is niet het getuige bewustzijn. Getuige Bewustzijn kent geen meningen. Het is als een oog die vanuit de zaal liefdevol toekijkt naar de capriolen die plaats vinden op het podium. Door Getuige Bewustzijn te 'oefenen' (het groeit van binnenuit, je kunt het niet 'doen' en tegelijkertijd vraagt het wel enige inzet van onze kant) komen we los van alle drama's, die zich op het toneel voltrekken, we komen los van alle overtuigingen die het gevoel van drama veroorzaken. Daarom wordt deze weg ook wel de directe weg genoemd. Geen inspanningen via de psychologische weg, maar steeds weer opnieuw plaats nemen in de zaal en gade slaan wat zich op het toneel voltrekt, zonder identificatie. En daarnaast de overtuigingen uitdagen. Uit eigen ervaring kan ik je vertellen dat deze laatste zinnen een ontwikkelingsweg van enkele jaren voor mij betekende. Getuige Bewustzijn kan je namelijk niet afdwingen, het voltrekt zich van binnenuit.

Door aanwezig te zijn in de zaal ontstaat er ruimte om de ervaringen heen, we zitten er niet meer (volledig) in, waardoor we niet meer (volledig) in beslag worden genomen door wat zich aan drama op het toneel voordoet: we kunnen ernaar kijken (Getuige Bewustzijn). Het is dan mogelijk om geleidelijk aan (of ineens) los te komen van identificatie met de overtuigingen zelf, omdat we geleidelijk aan (of ineens) thuis komen in ons Zelf (Bewustzijn, Gewaar zijn).

Het is als stuivertje wisselen: eerst staat de structuur (mind/ego) op de voorgrond en menen we dat we onze gedachten en emoties zijn, vervolgens verschuift de aandacht naar Getuige Bewustzijn en ervaren we op een steeds dieper niveau dat dat ons eigenlijke thuis is.

Collectief gezien is er geen enkele vorm van ondersteuning van onze Boeddha natuur, omdat vrijwel niemand thuis is in het Zelf. Dat maakt het lastig, omdat alles en iedereen om ons heen het oude mensbeeld (we zijn de mind) bevestigd. We zijn onze emoties en gedachten, denken we. Het vraagt dus heel wat om tegen de stroom in wakker te worden uit de droomstaat (de drama's op het podium). We kennen eenvoudigweg de weg niet, we hebben nooit onderwijs gehad in meditatie, in zelfonderzoek, in gewaar zijn. Daarnaast hebben we ook niet geleerd om met pijn om te gaan, om volledig aanwezig te zijn bij een pijnlijke gebeurtenis. Het liefst doen we onze ogen dicht, we weten ons geen raad met gevoelens als eenzaamheid, verlatenheid, angst e.d.

Maar er is een uitweg, thank's God, er is een uitweg uit het lijden, voor iedereen...
Getuige Bewustzijn is de eerste stap, naast het onderzoeken en uitdagen van je overtuigingen. Eenmaal thuis in de zaal, wacht ons een grote beloning: Bevrijding.

Maar hoe werkt het dan? Betekent dit dat de overtuigingen als sneeuw voor de zon verdwijnen op het moment dat deze worden waar genomen? Dat kan, maar meestal vraagt het wat meer tijd voordat het Getuige Bewustzijn zich ten volle ontvouwd.

Om toch een mogelijke ontwikkelingsgang voor het loskomen van de overtuigingen te schetsen, geef ik een voorbeeld hoe een overtuiging in de loop van de tijd kan veranderen: 'ik voel me zòòò schuldig' (je bent de emotie, je gelooft de emotie) verandert in 'ik voel me schuldig' (er is sprake van identificatie, maar het voelt al niet meer zo zwaar). Dat verandert in: 'ik merk op dat er een gevoel van schuld wordt getriggerd' (de identificatie op de overtuiging komt los) en van daaruit verandert het in 'een (lichte) aanraking in je lijf van schuld zonder enige identificatie met de schuld zelf (de energie van schuld wordt nog aangetikt in het lijf, vanuit de imprint in het zenuwstelsel, maar er is geen identificatie met de emotie). En dat verandert in: de schuld dooft uit, het verdwijnt uit het systeem. De identificatie op 'schuld' (of elke andere emotie/overtuiging) dooft langzaamaan uit door steeds dieper en dieper te vertoeven in Getuige Bewustzijn.

En soms is er wat extra werk nodig, vooral in die situaties waar Getuige Bewustzijn niet 'aan' stond, omdat de trigger, de pijn, de overtuiging je volledig overnam. Daar heb ik over geschreven in andere blogs.

Pijn/lijden wordt veroorzaakt door identificatie. Identificatie betekent dat je gelooft wat je ziet: het is echt waar, die ander is niet te vertrouwen, het is echt waar dat ik niet goed genoeg ben, het is echt waar dat ik eenzaam ben, het is echt waar dat de ander mij in de steek heeft gelaten etc. Als we geïdentificeerd zijn, dan zien we niet dat we een gevangene zijn van de overtuigingen die in ons leven, we hebben het gewoon niet door, er is geen gewaar zijn.

De weg eruit is Getuige Bewustzijn. Hoe dieper het Getuige Bewustzijn 'aan' staat (bij wijze van spreken), hoe meer we beseffen dat we niet de poppetjes op het toneel zijn, maar DAT wat de poppetjes ziet: het liefdevolle oog, wat zonder oordeel is. En dan komt de identificatie met de poppetjes op het toneel los. We worden niet langer meer mee gesleept door een overtuiging, we kunnen de overtuiging onderzoeken en de pijn die daaraan verbonden is, vanuit Gewaar Zijn ervaren (indien nodig) en stappen zetten om de overtuiging uit te dagen.

Wanneer er Getuige Bewustzijn is, dan wordt pijn heel anders ervaren (niet meer als een fenomeen dat vermeden moet worden). Het wordt dan mogelijk om de pijn, die nooit is gevoeld, totaal te ervaren, waardoor deze oplost. Dan is het voelen van 'eenzaamheid', zonder psychologie, zonder verhaal erom heen, puur de emotie tot in de wortel ervaren, een 'geschenk'. Voor velen klinkt dit ongeloofwaardig, totdat Getuige Bewustzijn op de voorgrond staat, dan realiseren we ons dat alles is..., niets hoeft weg, voorkeur of afwijzing van bepaalde emoties en gedachten houdt op te bestaan. Dan ontstaat er ruimte in ons om die lastige, pijnlijke emoties volledig te ervaren. En dan doven de overtuigingen uit. We komen meer en meer thuis in ons-Zelf. Als dit jou aanspreekt, de weg naar bevrijding, en je wilt eens spiegelen op jouw overtuigingen/triggers en hoe je de overtuigingen kan uitdagen, dan ben je van harte welkom.

Welke overtuigingen zie jij? En welke overtuigingen zie je niet, omdat je nog blind bent? Vraag eens feedback aan een ander en wees bereid het te onderzoeken: vanuit liefde en aandacht voor je-Zelf.

En experimenteer eens met 'aandachtigheid', met Getuige Bewustzijn. Doe eens een stap naar achteren en kijk vanuit de zaal..., vanuit het liefdevolle oog.

Alles wat je aandacht geeft groeit. Waar geef jij aandacht aan? Aan de mind? Het gelijk van het ego? Je bent schuldig, niet goed genoeg etc. Geloof je je gedachten en emoties? Of voedt je de essentie die je bent: Bewustzijn & Liefde. Zodat je 'los' komt van de 'drama's' van het leven... Het voelt als 'drama', omdat jij het zo ziet... Je weet niet beter. Ga daaraan voorbij. Kom thuis in je Hart, kijk..., kijk..., vanuit Liefde... naar de capriolen van dat poppetje op het toneel.
Kom thuis in je-Zelf.







www.bewustzijnscoaching.com
LinkedIn: Caroline Ootes
Facebookpagina: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching