Waardeer de kus van het Leven. Tja, op enig moment verschijnt de mogelijkheid van de dood in ons leven. De aanleiding kan zijn een overlijden van een dierbare, een ernstige ziekte, aftakeling, het verouderingsproces: er komt een moment in ons leven dat we werkelijk beseffen dat ons leven hier op aarde eindig is. En in deze tijd, met alle uitdagingen waar de mensheid voor staat (o.a. klimaatverandering, uitputting van natuurlijke bronnen) worden we collectief gedwongen om dit besef van vergankelijkheid tot ons door te laten dringen: we kunnen niet ongestraft doorgaan met het leeg roven en uitbuiten van de aarde en haar bewoners. Liefdeloosheid en egocentrisme dienen getransformeerd te worden, alleen dan is er een radicale shift mogelijk. Afgelopen jaren, in het bijzonder tijdens de zomermaanden wanneer we in ons huis in het buitenland verblijven, realiseer ik me op een diep niveau dat ook dit avontuur op een dag ophoudt. Met 'dit avontuur' bedoel ik ons verblijf hier, in de natuur, de diepe stilte van deze omgeving, de fietstochten en wandelingen die we maken over de heuvels en de velden, de weidsheid en uitgestrektheid van het landschap, het huis waarin we verblijven met een uitzicht over de heuvels... O, wat is het een zegen om hier te zijn...en het houdt op een dag allemaal op. De laatste jaren bijvoorbeeld, tobt mijn vriendin met haar gezondheid...er was zelfs op enig moment een overweging om niet te komen wegens fysieke beperkingen. Onze uitwisseling hierover triggerde wederom het besef van vergankelijkheid: het samen delen van dit avontuur kent een einde. Of ik ga dood of de ander valt weg. En als ik dan zo gaande ben, al wandelend, fietsend, zwemmend, uithangend in de tuin, onderhoud verrichtend aan het huis en de tuin, dan flits zo nu en dan de volgende zin door me heen: ook dit eindigt…, ook dit eindigt. Gaande de afgelopen jaren verdiept dit besef van vergankelijkheid zich meer en meer..., alles is mij zo lief..., een onthechtingsproces is gaande... Op een dag is 'mijn' lief er niet meer, op een dag moet ik afscheid nemen van 'mijn' hartsvriendin en houdt ons verblijf hier in het buitenland op... heftig… en ... tegelijkertijd ken ik de ervaring van een plotsklaps loslaten van dat wat mij dierbaar is (de dood van onze dochter in 2016). Wanneer het moment daar is dat ook dit avontuur eindigt, om wat voor reden dan ook, dan kan er verdriet zijn, maar ook een volledige aanvaarding van wat zich voltrekt... Juist door een diep besef van de eindigheid der dingen. De andere kant van deze medaille, het gegeven dat alles vergankelijk is, maakt dat het samen zijn in deze omgeving niet meer als vanzelfsprekend wordt ervaren, maar als een diep geschenk. En als mijn vriendin afgelopen jaar uiteindelijk beslist om toch de stap te wagen om te komen, ondanks de fysieke beperkingen..., dan genieten we intens van onze uitwisselingen, humor en plezier. We genieten van elkaars aanwezig zijn..., juist door dat besef dat op een dag deze vorm van samen zijn ophoudt te bestaan. Geboren worden betekent nu eenmaal op een dag sterven. Je zou zelfs kunnen zeggen dat onze geboortedatum een sterfdatum is. Vanaf die dag begint eigenlijk het aftellen. Iedere dag die achter ons ligt, brengt ons dichterbij de dood. Zo stuurde Boeddha de novices een aantal maanden naar de burning ghats waar de lijken aan de rivier de Ganges werden gecremeerd, om dag in, dag uit het thema vergankelijkheid en de dood in te drinken. Dat was o.a. hun voorbereiding op de eindigheid en de vergankelijkheid van het bestaan, waarin tevens de boodschap besloten lag, die omschreven kan worden als: vergooi je leven niet, beschouw het niet als vanzelfsprekend, voordat je het weet is het einde in zicht en ontdek je dat alles waar je je zo druk over hebt gemaakt eenvoudigweg er niet meer toe doet, gebruik de tijd die je is gegeven om tot onvoorwaardelijke liefde en waarheid te komen, om de realiteit te ontdekken zoals die is, zonder al die vervormingen vanuit de mind. Dat dient jou en de mensheid, de aarde… want Liefde heelt. Uiteenlopende vormen van verlies bereiden ons voor en confronteren ons met de tijdelijkheid van het bestaan en met de illusie van een ‘ik’ die meent het leven naar zijn/haar hand te kunnen zetten: je verliest je baan, het bedrijf gaat failliet, je gezondheid laat je in de steek, relaties gaan over, een dierbare overlijdt etc. Het gebeurt, of jij dat nu wil of niet wilt… We worden gedwongen om afscheid te nemen..., we worden gedwongen om los te laten: het bestaan helpt ons om op die manier ons voor te bereiden op verlies, op de dood zelf en het doorzien van de illusie van een ‘ik’ dat aan het roer staat. Het is de identificatie met het ‘ik’ (wat ik leuk vind of niet leuk vind, wat ik wil of niet wil) wat de oorzaak is van al het lijden in ons en in de wereld. We beseffen het niet..., maar uiteindelijk is alles in het bestaan onzeker (en daar ga jij dus niet over) en ieder moment voltrekt zich een geboorte en dood: wat nu is, is 'straks' voorbij en we weten niet wat het volgende moment brengt; niets geen houvast en zekerheid en toch willen we ons vast klampen (wat lijden veroorzaakt): aan een huis, baan, relatie, gezondheid, aan een godsdienst die ons een schijnhouvast geeft van een volgend leven, een hemel of een hel. Eén kant van de medaille..., we hechten aan het leven, maar in hoeverre is vastklampen aan het leven werkelijk Leven? Leven vanuit een ontspannen staat van zijn, in overgave met dat wat is? In overgave met de loop der dingen, de veranderlijkheid van het bestaan waar jij niet over gaat? En toch ook weer wel: door je verantwoordelijkheid te nemen voor dat wat zich aandient en ons hart te openen. En wat betekent vergankelijkheid en de dood nou eigenlijk? Ja, vormen houden op te bestaan. Het lichaam takelt af en sterft. Voor degenen die achterblijven is dat een reëel gegeven, het lichaam van degene die ons verlaat, leeft niet meer. Maar dat is dan ook alles wat we erover kunnen zeggen..., we weten helemaal niet wat de dood betekent voor degene die haar of zijn lichaam verlaat. Misschien is geboren worden op aarde, dood gaan bezien vanuit een andere dimensie. En dood gaan zou kunnen betekenen dat we in een andere dimensie geboren worden. Wie zal het zeggen? Enkele jaren geleden koos mijn vader op 90-jarige leeftijd voor euthanasie. In de weken voorafgaand aan zijn dood spraken we weleens over de dood en zei hij: er is niks, ik geloof daar niet in, het houdt gewoon op. Waarop ik zei: dat zou zo kunnen zijn, maar we weten het niet, hou het gewoon open... En op een ander moment zei ik op een luchtige toon: ik heb Simone (onze dochter die in 2016 overleed) gevraagd je op te halen bij de poort. En dan moest hij lachen... En zo speelden we wat over en weer over een mogelijk bestaan of niet bestaan na de dood. Op enig moment zei hij: ik geloof niet in een bestaan na de dood, maar als er wat is, dan pleeg ik een belletje en laat ik het jullie weten. Zo gezegd, zo gedaan. Drie uur na de euthanasie zei mijn moeder tijdens een etentje met het hele gezin: stil eens, ik hoor pa..., hij zegt: je hebt toch gelijk, er is wel wat..., het is hier heel mooi. Tja, het zou zomaar waar kunnen zijn..., we weten het niet. Dat is het mysterie van het Bestaan..., het onzekere en onbekende; het mysterie wat Leven heet, voorbij de kop en de munt, voorbij de wereld van dualiteit (leven en dood, ik tegenover jij/wij etc.). Opgenomen in het Leven zelf betekent overgave aan dat wat is, aan dat wat zich ontvouwt. Dus ook aan sporen van hechting, wanneer deze uit de diepte van onze cellen zich aandient. De ontvouwing getuigt van een diepe schoonheid, ook al lijkt dat in onze ogen niet zo, omdat dat wat zich aandient, bijvoorbeeld ‘hechting’, als pijnlijk wordt ervaren. Het enige wat van ons wordt gevraagd is: er mee te zijn. Geen psychologische analyses of verklaringen en geen verzet tegen dat wat is. Simpelweg, vanuit presentie, aanwezig zijn bij dat wat zich aandient. Is er verdriet, dan is er verdriet, wees met wat er is. Zo eenvoudig is het… Sta eens stil bij al die vanzelfsprekendheden in je bestaan. En speel eens met de kant van de medaille die we veelal negeren: ook dit eindigt. Laat het diep door dringen en ontdek wat het effect daarvan is op het ervaren van het Leven zelf, in al zijn volheid en schoonheid, en jouw liefde voor de aarde zelf. Kijk eens in de ogen van je lief... en voel de hartsverbinding (of niet): o, wat hou ik van jou, wat ben ik blij dat jij er bent...., want ik besef nu op een diep niveau dat onze aardse relatie eens eindigt en dat kan elk moment zich voltrekken: dat weten we niet. Waarom in strijd leven met jezelf of met de ander? Waarom maken we ons zo druk over ons uiterlijk en image? Wat maakt dat we maar door blijven gaan met het najagen met van alles en nog wat? Sta eens stil…, keer naar binnen, ontdek de kracht van overgave. En vraag je eens in alle ernst af wat er werkelijk toe doet in jouw leven? Wat wil jij van binnenuit leven? Waarvoor wil jij de tijd, die jou hier op aarde is gegeven, gebruiken? Vergooi je leven niet, want voordat je het weet..., is het voorbij. De kus van het Leven duurt maar even. www.bewustzijnscoaching.com Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching LinkedIn: Caroline Ootes