Allen is ons de mogelijkheid (potentie) gegeven om te ontwaken, om tot Liefde te komen, tot Bewustzijn. Een goddelijk geschenk, een mogelijkheid. Sommigen onder ons voelen een krachtige roep, van binnenuit, tot totale bevrijding; zij volgen een spiritueel pad bij een meester, die ontwaakt is en 'beoefenen' Vipassanameditatie (1), omdat zij zich realiseren dat Puur Gewaarzijn de poort is naar totale bevrijding. Anderen voelen die roep niet, maar verlangen wel naar bevrijding van diepe, pijnlijke basisovertuigingen, die voort komen uit de psychologische mind (het 'ik', het ego). Het lijden wat voort komt uit die diepe imprints kan eveneens dienen om uit de droomstaat te ontwaken (uit identificatie met de mind c.q. onze gedachten/emoties). Veelal voltrekt de bevrijding zich niet, omdat Puur Gewaarzijn nog niet is herkend, waardoor de identificatie met de overtuigingen (en het lijden wat daaruit voort komt) zo sterk is dat het uitdagen van de overtuigingen en het laten smelten van de pijn, verbonden aan de overtuigingen, gewoonweg vermeden wordt. Het voelt als te pijnlijk om aan te gaan, te pijnlijk vanuit het perspectief: het is waar wat ik voel en denk (identificatie met de psychologische mind, het 'ik', ego). Maar goed, we all do our levels best, we zijn allemaal onderweg en de ene tulp bloeit in mei, de andere in juli. Degenen die tot Liefde willen komen, verlangen naar bevrijding van het juk dat 'ik' heet wat de mensheid, deep down, zo'n sterk gevoel van alleen zijn en verlorenheid geeft. Het 'ik' (ego) dat alles op zichzelf betrekt. 'Ik' betekent spanning en een egocentrische houding, die voort komt uit angst: mag ik er zijn? vinden ze me wel aardig? hoor ik er wel bij? ben ik wel goed genoeg? Alles wat om ons heen gebeurt, in interactie met anderen, leidt naar die egocentrische houding, naar self-talk. We zijn uren met onszelf bezig, omdat we alles op onszelf betrekken: hij kijkt niet naar mij wordt vertaald naar 'hij mag me niet'; als we geen antwoord op een mail krijgen, dan zijn we bang dat we iets verkeerds hebben gezegd en blijft dat ons bezig houden etc. De mind kent in essentie twee standen: aantrekken of afstoten. Aantrekken betekent: datgene naar ons toe trekken, veelal vanuit manipulatie, wat we menen nodig te hebben of recht op te hebben, vanuit behoeftigheid. Met andere woorden: het leven of de ander dient ons te geven wat we onszelf niet kunnen geven, omdat we niet thuis zijn in ons Hart. Afstoten betekent: alles waar we 'vanaf' willen, alles wat we als ongewenst beschouwen, alles wat ons vermeende geluk of gevoel van welbevinden in de weg staat, eigenlijk alles waar we 'nee' tegen zeggen: dit wil ik niet ervaren, voelen, onder ogen zien of erkennen. En het zijn deze twee houdingen van de mind (afstoten en aantrekken), voortkomend uit identificatie met een 'ik', met alle overtuigingen die daaraan verbonden zijn, die de mens doen lijden. De grondtoon van het 'ik' is angst in tegenstelling tot de grondtoon van het Leven zelf wat Liefde is. Enige tijd geleden kwam er een cliënt in de praktijk met de volgende vraag: ik voel zo'n enorm verschil tussen hoe men mij ziet en hoe ik mij van binnen voel, hoe komt dat toch? Mensen zien mij als een onafhankelijk, krachtig persoon, die anderen met raad en wijsheid bij kan staan, maar zelf voel ik me heel onzeker en ben ik bang voor afwijzing, vooral voor het gevoel het niet goed te doen en er niet bij te horen, en ik voel me vaak ook zo..., dat ik er niet bij hoor, buiten gesloten (voor de lezer: dit is het 'ik' en de egocentrische benadering van het leven, de self-talk, de psychologische mind; een collectief gegeven gebaseerd op eeuwenlange conditionering). Ik vraag haar of ze deze onzekerheid en kwetsbaarheid laat zien aan anderen. In veel gevallen niet, zij toont de buitenwereld haar zelfverzekerde houding. Dan is het ook niet gek dat de buitenwereld jou zo ziet, toch? Ja, dat is waar, zegt ze. Waar ben je bang voor als je je kwetsbaarheid en onzekerheid laat zien? vraag ik. Tja, zegt ze, als ik dat laat zien..., dan heb ik het idee dat ik verdwijn of oplos. Hoe bedoel je, verdwijn of oplos? vraag ik. Ja..., dan heb ik het gevoel dat ik er niet bij hoor, dan zie ik een beeld van mezelf, die buiten de kring staat. Herken je dit uit je verleden? Het lijkt te verwijzen naar een gezin waar geen ruimte was voor kwetsbaarheid, zachtheid, onzekerheid..., voelde je je een buitenstaander in dit gezin? En dan komen de verhalen: Ze is geslaagd voor haar examen, een aantal familieleden zijn aanwezig bij de uitreiking van haar diploma, haar vader laat verstek gaan, na de uitreiking komen ze thuis en spreken de familieleden de vader aan: je dochter is geslaagd, zou je haar niet feliciteren? Haar vader zegt: het was niet meer dan haar plicht; hij draait zich om en loopt weg. Ze zit op turnen, het is avond, ze valt hevig, de leraar belt naar huis en vraagt haar vader om haar op te halen. Hij zegt tegen de leraar: ze ziet maar hoe ze thuis komt. Die nacht slaapt ze in het huis van de leraar en zijn vrouw. Als ze de volgende dag thuis komt, loopt haar vader weg, hij zegt haar geen gedag en kijkt haar niet aan. Ze valt voor het keukenraam van haar fiets, er is bloed, schaafwonden en de fiets is beschadigd. Haar vader zegt niets, behalve de volgende zin: de schade aan je fiets betaal jezelf. En zo zijn er nog vele ervaringen te delen, zegt ze vrij nuchter (een houding die overeenkomt met haar vraag: je niet kwetsbaar tonen). Stel je eens voor, zeg ik tegen haar, dat de mens hier op aarde incarneert met een pakketje aan overtuigingen, die de ziel op zich heeft genomen om in dit leven tot inlossing te brengen. En de omstandigheden waarin de mens wordt geboren, komen geheel overeen met de overtuigingen, die de ziel wil uitwerken..., om tot bevrijding te komen, om dat facet van de diamant op te schonen. En het bestaan is genadig..., je mag er zolang over doen als nodig is..., één leven of honderden levens..., het is aan jou, het bestaan stelt geen eisen, is oneindig geduldig en compassievol. En als we dan kijken vanuit het perspectief wat ik zojuist heb geschetst: de ziel die een pakketje aan overtuigingen meeneemt om in te lossen gedurende dit leven (en anders een volgend leven); de ziel die omstandigheden aantrekt die overeen komen met deze overtuigingen..., wat is dan de overtuiging die 'jouw' ziel in dit leven wil inlossen, vraag ik? Wat is de overtuiging, die een diepe imprint kent in jou? Ik mag niet kwetsbaar zijn. Het tonen van zachtheid, kwetsbaarheid, pijn en onzekerheid leidt tot liefdeloosheid, tot afwijzing en buiten gesloten worden. Ja, zeg ik..., en dat is nou precies wat 'jouw' ziel in dit leven wil inlossen... Zie je de perfectie van het bestaan hierin? Zie je dat de omstandigheden exact overeen komen met dat wat 'jouw' ziel in dit leven wil ervaren en helen? En kan je zien dat kwetsbaarheid een enorme kracht is, die heel ontwapenend werkt in tegenstelling tot jouw overtuiging dat kwetsbaarheid tonen alleen maar leidt tot afwijzing en liefdeloosheid? Jij leeft één kant van de pool, maar zoals licht en donker niet zonder elkaar kunnen bestaan, zo kan kwetsbaarheid niet bestaan zonder de andere kant van de pool: innerlijke kracht en onafhankelijkheid. Het bestaan daagt jou uit om deze schijnbare tegenstelling te verenigen of te overstijgen. Kracht is pas werkelijke kracht als het zachtheid en ontspanning in zich draagt (en vice versa). Het is aan jou of je de inlossing van deze basisovertuiging aangaat of niet, maar als je blijft handelen (of niet handelen) vanuit deze basisovertuiging dan verandert er niets, dan blijf je een gevangene van deze overtuiging en verlaat je dit leven met deze onopgeloste overtuigingen. Gelukkig is het bestaan ons heel genadig en geeft het ons gewoon nog een rondje om te volbrengen wat nog niet is volbracht. De vraag is of dit is wat je wilt? Nee, zegt ze, als het even kan zou ik dit graag in dit leven helen, maar hoe? Zie de bewegingen van de mind: zie, wees Gewaar wat je doet vanuit deze pijn. Zie het principe van aantrekken op basis van behoeftigheid/pijn: het zoeken naar bevestiging 'ik hoor er bij' of in twijfel trekken of je er wel bij hoort. En het principe van afstoten, dat wil zeggen 'vermijden': ik wil me niet kwetsbaar tonen, want ik wil de pijn van buiten gesloten worden en liefdeloosheid niet voelen. Doorbreek het vermijdingspatroon: toon je onzekerheid en kwetsbaarheid. Realiseer je dat je gedrag van anderen interpreteert op basis van deze diepe overtuiging: ze moeten me niet als ik mezelf ben, als ik ook mijn kwetsbaarheid en onzekerheid laat zien. Als je schoondochter niet terug belt, neem verantwoordelijkheid voor de interpretatie die je daaraan geeft, doe een reality check: klopt het dat je geen contact met mij wilt? Ja, dat klopt, zegt je schoondochter dan, ik weet dat je met me mee leeft, maar ik ben nog steeds niet hersteld van de hersenschudding, ik heb rust nodig. Voel de pijn van buiten gesloten worden wanneer deze wordt aan geraakt, terwijl je je realiseert dat deze pijn niets over je schoondochter zegt, maar alles over de interpretatie die jij eraan geeft; het is oude pijn (buiten gesloten worden), een residu uit dit leven en andere levens, die wordt geraakt, die nog niet is geheeld. Het liefst zou ik tegen haar zeggen: ga mediteren (Vipassana), zodat Puur Gewaarzijn op enig moment ontluikt waardoor de overtuigingen worden doorzien en uitdoven. Zonder Gewaarzijn blijf je een gevangene van de mind, van het 'ik' en van de pijnlijke overtuigingen: is het ene issue opgelost, dan dient zich wel weer een ander pijnpatroon aan waar we ons mee bezig houden (psychologiseren/analyseren). En wie is het, die zich bezig houdt met het verbeteren, sleutelen en werken aan onszelf? Enig idee? Vanuit Puur Gewaarzijn is het vele malen makkelijker om je geschiedenis (karma) op te schonen, omdat de identificatie met de psychologische mind (het 'ik' met al haar overtuigingen en verlangens) losser wordt (of zelfs geheel doorbroken wordt), waardoor het vermijdingspatroon wordt doorbroken en oude pijn kan smelten (indien nodig), omdat het niet meer zo 'echt' of 'waar' voelt. Vanuit Puur Gewaar zijn ontstaat de mogelijkheid tot totale bevrijding. Is er geen Gewaarzijn, dan blijven we eindeloos rond cirkelen in de psychologische mind, in samsara (de cyclus van dood en wedergeboorte). Bevrijding is het Licht van de diamant in zijn totaliteit en niet slechts een of enkele facetten zoals bepaalde specifieke overtuigingen, die het ik (ego) in dit leven probeert in te lossen. Als je focust op het oplossen van allerlei soorten problemen van de psychologische mind (de afzonderlijke facetten van de diamant), blijf je een gevangene van de mind, omdat de psychologische mind, het 'ik', het ego aan het roer blijft staan. Jij bent degene, die hard werkt om je staat van zijn te verbeteren, maar het is juist de identificatie met die 'jij', die het leed in de eerste plaats heeft veroorzaakt. Dus meditatie is een sterk medicijn om Puur Gewaarzijn te provoceren, om de identificatie met de psychologische mind (het 'ik') te doorbreken. Puur bewustzijn betekent het overstijgen van de mind; het licht is 'aan' en schijnt: alle overtuigingen/problemen doven geleidelijk aan vanzelf uit in het Licht van Gewaarzijn; geen sterke inspanning of hard werken (= het 'ik') is nodig. Ja, soms dienen we dieper af te dalen in bepaalde weerstanden, maar vanuit Puur Gewaarzijn is dit een totaal andere beleving (minder pijnlijk), dan wanneer we de weerstanden onderzoeken en aangaan vanuit de mind. Keer op keer luister ik met verwondering naar de kracht van deze diepe basisovertuigingen, die de levensloop van de mens bepalen, zonder dat zij dit zelf in de gaten hebben. Ik luister en hoor de sterke identificatie, die gepaard gaat met de gedachten en emoties (waar ze heilig in geloven), die voort vloeien uit deze basisovertuigingen. En ik voel/hoor/zie de perfectie van het bestaan door deze levensloop heen: de potentie tot bevrijding, waar de ziel naar verlangt, bevrijding van diepe imprints uit dit leven en andere levens, wat de onderliggende kracht is achter deze geboorte met deze specifieke levensomstandigheden. Het is dit lijden, wat veroorzaakt wordt door identificatie met een 'ik', met de psychologische mind en de pijnlijke basisovertuigingen, wat de mens aanspoort op zoek te gaan, om tot heling te komen. Wat een prachtig design van het bestaan. En ik zie ook de keerzijde, de enorme kracht van maya: de totale vereenzelviging met deze overtuigingen van waaruit de mens blijft herhalen..., een leven lang..., tot de dood erop volgt... en een volgend leven..., van waaruit ik zeg: zoek een meester en 'beoefen' Vipassanameditatie (1), zodat je verlost raakt van de greep, die de psychologische mind op je heeft (o.a. wat ik voel en denk is 'waar'). In het Licht van Puur Gewaarzijn dient zich de mogelijkheid tot totale bevrijding aan: we komen los van het wiel van wedergeboorte, van karma. (1): voor nadere informatie en kennismaking met Vipassana, neem een kijkje op http://www.vipassana.nl Boeddha: the best way to stay in samsara is to resist it. Samsara is the wheel of endless birth and death under the influence of delusion and karma which causes suffering. www.bewustzijnscoaching.com Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching LinkedIn: Caroline Ootes
Ik voel weerstand, wil ik wel groeien?
Isabel komt voor een tweede sessie nadat ze twee keer heeft afgezegd. Ze valt meteen met de deur in huis. Ik weet niet of ik dit wel wil. Het wringt in mij, ik voel weerstand. Ik vraag me af of ik deze coaching wel aan wil gaan. Onze vorige sessie gaf heel veel inzicht en op dat moment had ik heel sterk het gevoel dat ik ermee opgeschoten was, maar na verloop van tijd ebt het weg en dan val ik gewoon weer terug in mijn patroon. Ik heb wel in de afgelopen weken enkele blogs van jou gelezen en ook jouw aantekeningen van ons vorige consult heb ik in de afgelopen maanden drie keer ter hand genomen om het nog eens tot me door te laten dringen, maar ja..., ik kan het gewoon niet omzetten in de praktijk. Oké, zeg ik, geweldig dat je toch bent gekomen, ik voel je energie. Ik ga je iets vragen..., kijk maar wat er op komt... Leeft er in jou een verlangen naar groei, naar bevrijding van patronen? Ja, zegt Isabel, ik verlang wel naar 'iets', maar ik weet niet waar naar... Het is even stil en dan zegt Isabel: "Ik zou wat meer afstand willen nemen, wat meer voor mezelf willen kiezen, minder rekening houden met anderen." Oké, er leeft dus wel een verlangen in je naar groei. Ja, zegt Isabel, maar toch is er iets wat mij weerhoudt om hier te komen. En dat is? Ja, angst..., dat ik niet genoeg lef heb om echt die verandering aan te gaan. Want? Dan moet ik mensen teleur stellen of worden ze boos als ik niet aan hun verwachtingen voldoe. Hoe erg is dat? Mogen mensen teleur gesteld zijn of boos? Dat is toch een menselijke reactie? Je zou het ook als een teken kunnen zien dat ze jouw aanwezigheid waarderen en belangrijk vinden..., anders deed het hun niets. Ja, dat is zo, maar toch... Ik kan het niet voor jou beslissen of je wilt groeien of niet. Het is aan jou om na te gaan wat sterker weegt: toewijding aan jezelf en bevrijding van verstikkende patronen óf de patronen in stand houden, want dat is bekend, vertrouwd en veilig, ook al voelt het beklemmend. Als je voor het laatste kiest, dan ga je door met anderen ter wille zijn ook al zou je meer voor jezelf willen kiezen, je gaat door met je inhouden, met het oppotten van spanning, met je niet uitspreken, met je aanpassen aan anderen, met je mateloos irriteren, met iedereen tevreden houden. Ja, dat is het, zegt Isabel: iedereen tevreden houden. Ja, en dat alles veroorzaakt stress. Toch? Ja, het vreet energie, zegt Isabel. Het is aan jou om de keuze te maken. Ik vind er niks van. Als jij door wilt gaan met je leventje zoals het nu is..., wie ben ik om daar wat van te vinden... Alleen jij kan de vraag beantwoorden of je eraan toe bent om in beweging te komen, om een innerlijke groei door te maken, die je welzijn ondersteunt..., of niet. Laten we eens kijken naar een situatie waarin bovenstaande zich afspeelt. Hoe lijkt je dat? Ja, zegt Isabel, dat is goed. Het betreft mijn moeder. Ze is 86 jaar en woont sinds kort, op haar verzoek, dicht bij mij in de buurt. Dat was haar wens. En ik heb haar daarbij geholpen. Mijn moeder is geen gemakkelijke vrouw, zij is iemand die altijd negatief denkt, snel oordeelt en vrij egoïstisch leeft. Mijn vader leeft niet meer. De wereld van mijn moeder is altijd heel klein geweest, ze heeft geen vrienden en nagenoeg geen contacten. Eigenlijk steunt mijn moeder al een groot deel van haar leven op mij. Ik bezoek of bel haar iedere dag sinds ze dicht bij ons woont. Ze geeft aan dat ze zo alleen is, ze mist haar buren, terwijl ze altijd tegen mij heeft gezegd dat ze in haar vorige woonplaats met niemand contact had. Dus ik begrijp haar uitspraak niet..., het klopt gewoon niet. Ze doet voorkomen dat het niet goed met haar gaat, dat ze eenzaam is en zit te verpieteren, maar ik zie dat niet, als ik kom zie ik dat ze zich best vermaakt. Vervolgens spreekt ze een nieuwe buurvrouw op straat, waar ik bij ben, en zegt ze dat het mijn keuze was om te verhuizen: "Isabel, wilde het zo graag, dus ben ik voor haar verhuisd." En dat is helemaal niet hoe het gegaan is..., zij gaf aan dat ze bij mij in de buurt wilde wonen, omdat ze hulpbehoevender wordt. Ik irriteer me mateloos aan dat soort uitspraken. En wat zeg je dan als je met dit soort situaties wordt geconfronteerd? Niets, ik hou mijn mond dicht, ik loop even weg of ga naar het toilet, maar het vreet wel van binnen, het klopt gewoon niet wat ze zegt. En als ik er weleens wat over zeg, dan zegt ze: "O, maar dat weet ik niet meer." Tja, wat kan je dan nog zeggen..., dan ben je toch uit gesproken. Oké, zeg ik, dit is een situatie die zich goed leent voor zelfonderzoek. Doe je weleens aan zelfonderzoek? Dat je eens gaat zitten en opschrijft wat er allemaal in jou plaats vindt, welke overtuigingen er in jou leven? Nee. Dat zou ik je aanraden. Laten we samen eens kijken wat er in jou leeft als je moeder tegen de buurvrouw zegt: "Mijn dochter wilde dat ik bij haar in de buurt zou komen wonen, ik mis mijn buurtjes, mijn contacten." Wat is de interpretatie die jij aan deze uitspraak van je moeder geeft? Na enig onderzoek komt Isabel uit bij de kern: dat ma niet blij is met de verhuizing, dat ze zich door mij onder druk gezet gevoeld om hier te komen wonen. O, interessant, zeg ik..., zo kijk jij ernaar..., ik had een heel andere interpretatie lopen..., en dat is nou zo waardevol van zelfonderzoek..., dat je opeens heel helder op de plaat krijgt wat jij op die uitspraak van je moeder plakt..., dat is niet de waarheid..., maar dat is wat jij ziet..., dat komt uit jouw koker. Dat wil niet zeggen dat je moeder het zo bedoelt..., jij ziet dit zo, vanuit jouw inkleuring. Misschien is het wel andersom: dat jij je onder druk gezet voelde om je moeder jouw kant op te verhuizen door haar uitlatingen over eenzaamheid? Weet je hoe ik haar uiting interpreteer? Nee. Dat je moeder op een indirecte wijze naar de buurvrouw uitspreekt dat ze ook wel wat contact met haar zou willen. Dat is een heel andere inkleuring dan die jij eraan geeft. Niet gezegd dat deze interpretatie klopt..., het is meer dat ik je wil laten zien dat ieder zo haar eigen zienswijze heeft. Daar is niets mee mis zolang je je realiseert dat het slechts een zienswijze is, niet meer en niet minder, maar als jij ervan uitgaat dat wat jij ziet de waarheid is, dan leidt dat tot wrijving en conflict in jou en buiten jou. Voel je al dat je een beetje los komt van de identificatie met deze zienswijze? Ze knikt. Je kunt het vergelijken met wat er nu plaats vindt tussen jou en mij: we kijken allebei naar dezelfde situatie, maar jij ziet iets anders dan ik. Dus je weet niet vanuit welke intentie je moeder zich op deze wijze uitsprak naar de buurvrouw. Een volgende stap kan zijn dat je het gesprek met je moeder aan gaat, niet vanuit beschuldiging en irritatie (wat jij zegt klopt niet, je jokt), maar vanuit kwetsbaarheid en openheid. Je deelt jouw interpretatie terwijl je je realiseert dat het een interpretatie is én je vraagt naar haar beleving. Als je kan zien dat het jouw inkleuring is, dan valt de lading weg, dan begrijp je dat het niet de waarheid is, maar een invulling van jouw kant. Dan kan je die interpretatie delen: mams, ik wil even terug komen op het gesprek wat je met de buurvrouw had..., het raakt mij als je zegt dat je voor mij bent verhuisd, dat herken ik niet, ik heb het zo begrepen dat jij zelf dichter bij mij in de buurt wilde wonen, omdat je hulpbehoevender werd en ja..., dat het dan voor mij ook makkelijker is dat je dichterbij woont..., dat is waar, het mes snijdt aan twee kanten, maar als je tegen de buurvrouw zegt dat je voor mij dichterbij bent komen wonen, dat ik dat wilde..., dan krijg ik het gevoel dat je er niet blij mee bent en dat je je door mij onder druk gezet voelde om hierheen te verhuizen..., ik weet niet of dat zo is, dit is wat ik ervan maak..., misschien bedoel jij het wel heel anders... En dan kan het heel goed zijn dat je moeder zegt: Ja, kind, dat weet ik allemaal niet meer. Of dat ze zegt: ik moet ook wennen, ik voel me ook nog niet echt happy hier, ik mis mijn huis, mijn buurtje, en ook al voelde ik me daar eenzaam..., ik had toch zo mijn contact momentjes met de buren, ik heb gewoon wat meer tijd nodig voordat ik me hier weer thuis voel. Of: ik voelde me ook onder druk gezet, misschien bedoelde je dat wel niet zo..., maar ik had het gevoel dat ik geen keuze had, want ja..., ik ben ook van jou afhankelijk en dan is het voor jou makkelijker als ik dichterbij woon. Vele antwoorden zijn mogelijk... En dan gaat het erom of je ieder antwoord van je moeder kan horen, in ontvangst kan nemen zonder het persoonlijk te maken, zonder het op jezelf te betrekken (ik heb het niet goed gedaan, zie je wel, ma is er niet blij mee...). En dan gaat het er niet om dat je je gelijk krijgt of je gelijk haalt..., maar dat je hebt gezegd wat je dwars zit...(in plaats van alles op te potten), en dat ieder zijn/haar beleving kan delen..., er is geen fout of goed..., het is niet zo dat jouw perspectief klopt en die van je moeder niet, en het is ook niet zo dat het perspectief van je moeder klopt en de jouwe niet. We creëren allemaal zo onze eigen verhaaltjes (interpretaties) over de werkelijkheid. Het gaat om het delen: "O, zit jij er zò in..., dat leeft voor jou..., goed om te horen, ik kijk er heel anders naar." Je moeder en jij verschillen niet van elkaar: beiden zijn jullie een gevangene van de mind. Zij ziet alles negatief en verdraait feiten naar jouw beleving (dat is haar patroon) en jij wil iedereen tevreden stellen en pot alles op (dat is jouw patroon). Je zou graag zien dat zij verandert, maar zo moeilijk als het voor haar is, is het ook voor jou, toch? Kan je dat zien? Misschien verzacht dat je kijk op je moeder. Het is niet eenvoudig om te veranderen, het vraagt moed om stappen te zetten buiten je comfortzone. Dus de vraag is: Wil je groeien? En als het antwoord 'ja' is, dan neem je de weerstand voor lief, dan grijp je iedere situatie aan voor innerlijke bevrijding, dan ga je ervoor. Een week later stuur ik haar deze blog om te accorderen. Dit is haar reactie: Ik vind het ontzettend mooi en duidelijk geschreven en heb er nu alweer ontzettend veel aan gehad. Zo helder om het zo weer terug te lezen en ik kan me helemaal vinden in het verhaal. Als ik het zo lees zeg ik zeker: ja, ik wil groeien en ik kan je zeggen dat ik er ook echt mee bezig ben. Ik heb ook een goed gesprek met mijn moeder gehad en het klopte zo goed hoe jij het beschrijft..., dat het inderdaad ieders interpretatie is. Dank je wel voor deze mooie blog. www.bewustzijnscoaching.com LinkedIn: Caroline Ootes Facebookpagina: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
Love your mind, don't make it your enemy.
You have to go through your suffering, through your own hell. No one else can do it for you. (Osho) Er komt een cliënt in de praktijk. Ze geeft aan dat ze rust in haar hoofd wil vinden, dat ze heel veel in haar hoofd zit. ‘Ik wil overal een antwoord op, een verklaring waar het vandaan komt’, zegt ze. En dan…, vraag ik, wat levert je dat dan op? Lost de vraag dan op of komt er weer een nieuwe vraag voor in de plaats? Ze lacht, uit herkenning: ‘Ja, die vragen gaan maar door…, dat houdt nooit op, maar ik kan het niet stoppen. En wat het me oplevert? Nou, als ik een verklaring heb, dan kan ik het sturen of loslaten…, ik heb gewoon een controle issue en ik kan er niet tegen dat ik nergens geen controle meer over heb. En dit is allemaal begonnen toen ik enkele jaren geleden werkloos raakte. En dan gaat er door me heen dat ik achter werk aan moet gaan, dat ik moet solliciteren, maar er komt niets in beweging, en dat begrijp ik gewoon niet…, zo ben ik nooit geweest… Ik voel me zo gefrustreerd…, ik herken mezelf gewoon niet meer. Voordat ik werkloos raakte was ik een heel andere vrouw: onafhankelijk, krachtig, zelfstandig, ik pakte zaken aan… Maar nu maak ik overal een drama van. Ik weet het gewoon niet meer… En dan vraag ik me af of ik niet meer moet gaan voelen of dat ik teveel denk… of te weinig. En dat hoofd gaat maar door en dan ga ik naar buiten om heel mindfull te fietsen of te wandelen, om maar uit dat hoofd te raken, ik moet dan van mezelf mindfull zijn, zo van: nu moet het afgelopen zijn met die dwangmatige neiging om maar te denken..., ik onderdruk het dan gewoon, maar zodra ik thuis ben, neemt het hoofd het weer over. Vroeger had ik dat niet, voordat ik werkloos raakte. Ik begrijp er niks van. Herkenbaar voor de lezer? De neiging om alsmaar rond te dobberen in het hoofd? De neiging om overal een verklaring of antwoord op te formuleren? De neiging tot psychologiseren en analyseren vanuit een onderliggende behoefte aan controle: als ik het nou maar begrijp wat er in mij plaats vindt, dan kan ik het sturen of loslaten. Herkenbaar dat het alsmaar doorgaat en dat je de neiging niet kan stoppen? Ik voel haar angst aan…, ze verliest greep op haar leven…, een greep die niemand heeft, ook al denken we van wel... Niets is meer duidelijk en voorspelbaar voor haar, ze heeft 'het' niet meer in de hand. Sinds ze werkloos is, is de persoonlijke wilskracht aan het uitdoven…, ze herkent zichzelf niet meer… en het mechanisme (wilskracht) waarmee ze spanningen onder het vloerkleed kon vegen, wat zo goed werkte voordat ze werkloos raakte, functioneert niet meer. Het ego is in een afbraakproces en de mind trekt alles uit de kast om te overleven: analyseren, psychologiseren, angst, twijfel, verwarring. Tja, hoe vind je dan rust in je hoofd? Ik voel compassie voor haar en deel met haar wat ik waarneem: er is een stervensproces gaande, de persoonlijke wilskracht dooft uit. Niet eenvoudig..., maar het brengt je uiteindelijk thuis, het brengt je naar overgave aan het bestaan. Alles bevindt zich op de juiste plaats en tijd (een statement die zij gebruikte voordat ze werkloos raakte) en dient jou om wakker te worden uit de greep van het ego, uit de greep van de mind, die controle wil, houvast, zekerheid en duidelijkheid (zo ben ik). Dat is niet het Leven zelf, want het Leven zelf..., wat jij in essentie bent..., stroomt... En leeft in overgave met wat is. Ik zie de perfectie van het bestaan door haar heen werken: het lijden wat dient om thuis te komen bij het Zelf. Ik ben er zelf doorheen gegaan en herken wat ze beschrijft: de persoonlijke wilskracht doet het niet meer..., het beeld wat je over jezelf had..., alle eigenschappen waarmee je jezelf identificeerde..., het stort allemaal in..., je herkent jezelf niet meer. En om je daaraan over te geven..., aan dat afbraakproces..., aan het gegeven dat je niets meer in de hand hebt (wat altijd al zo was), is niet eenvoudig..., de mind komt in opstand, alles moet blijven zoals het was... Tja, en dan kom je op een punt in je leven dat alles wat gestold was (baan/beeld over jezelf/je identiteit) overhoop wordt gehaald... Een maand later is er een vervolgafspraak. De avond voorafgaand aan het consult kom ik op you tube een satsang tegen van Osho met als titel: How to stop thinking? Na het schrijven van de laatste blogs over zelfonderzoek ben ik benieuwd hoe Osho deze vraag beantwoordt. Ik beluister de satsang en geniet van zijn wijsheid: Love your mind, don't make it an enemy. Prachtige uitspraak..., zo waar... Tja, wonderlijk..., alles bevindt zich op de juiste plaats en tijd: een toevalligheid - het beluisteren van de satsang - sluit naadloos aan bij de vraag van deze cliënt. Ik deel de essentie van de satsang met haar, het komt binnen. En ik deel de metafoor die beschreven staat in mijn blog 'overtuigingen transformeren, de directe weg'. Ik zie dat er energetisch het een en ander gebeurt tijdens de overdracht. Weer een maand later komt ze terug. Ze zegt: er is echt iets verschoven in mij en ik geef jou de schuld, ze kijkt me aan en geeft een knipoog. Er is een enorme last van me afgevallen. Van de ene op de andere dag viel een lading stress van me af. Ik begrijp gewoon niet meer waar ik me al die jaren zo druk over heb gemaakt..., al die stress was helemaal niet nodig geweest..., dat zie ik nu. Tja, zo waar wat ze zegt: al die stress was helemaal niet nodig geweest. Maar ja, als je er middenin zit, als je door de mind wordt gegijzeld, als je al je gedachten/emoties gelooft, als je vanuit de mind (nu moet ik mindfull zijn) het gevecht met de mind aangaat, dan is het leven een hel..., totdat je de deur ontdekt, die altijd al open stond: getuige bewustzijn. Wonderlijk hoe het leven kan lopen... Ja, getuige bewustzijn, daar gaat het om: los komen van de mind. Niet door de strijd met de mind aan te gaan, maar door liefde voor de mind: oordeelloos bezien wat er in de mind plaats vindt. Louise geeft aan dat mijn uitleg over de metafoor van de zaal (bewustzijn) en het podium (de mind) heel behulpzaam voor haar was/is (zie blog: overtuigingen transformeren, de directe weg). Love your mind, don't make it your enemy. Voor de liefhebbers, de link naar Osho 'How to stop thinking?': www.youtube.com/watch?v=tCShgsLzpjA www.bewustzijnscoaching.com LinkedIn: Caroline Ootes Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
Socrates: een niet onderzocht leven, is het niet waard geleefd te worden.
Het alziende oog van Horus Vandaag gingen de woorden 'Ken Uzelve' door me heen. 'Ken Uzelve', prijkte boven de tempel van Apollo, de tempel waar de Grieken het Orakel van Delphi raadpleegden. Veel klassieke Griekse filosofen, zoals Socrates, waren overtuigd van het idee dat ware kennis over het leven start door intensief zelfonderzoek. Sterker nog..., volgens Socrates is een niet onderzocht leven het niet waard geleefd te worden. Voor de duidelijkheid: Socrates zegt daarmee niet dat een niet onderzocht leven niets waard is. Ik herken deze uitspraak van Socrates. Een niet onderzocht leven is geen Leven..., het is een leven wat mechanisch verloopt, volgens aangeleerde patronen, die we als kind ontwikkelen. Voorbeeld: jij vervult altijd de rol van bemiddelaar (als volwassene), omdat je als kind het zo naar vond dat je ouders met enige regelmaat flinke ruzie hadden. Gevolg: zodra er onenigheid is in een gezelschap of in de relatie, word mechanisch het patroon in werking gezet, je gaat bemiddelen, of je dat nou wil of niet wil, je wordt overgenomen door het patroon, want het laatste wat je wil is 'herrie in de tent'. Herrie in de tent triggert een gevoel van onveiligheid, de onveiligheid die je als kind ervaarde van waaruit je tussen je ouders in ging staan. Je handelt in het heden dus 'onbewust'. Eigenlijk mag er, volgens jouw aangeleerde programma, waar jij geen zeggenschap over hebt, omdat dit programma nog onbewust in jou is, geen onenigheid zijn. Onenigheid of ruzie, wat op zijn tijd een gegeven is in een mensenleven, betekent voor jou: onveiligheid. Een ander patroon kan zijn: afleiden. Je komt bijvoorbeeld uit een gezin waar niet werd gesproken over emoties of lastige situaties, omdat de ouders zelf niet hebben geleerd hoe zij met emoties om kunnen gaan. Het voorbeeld wat je als kind hebt gezien: zodra er emoties of kwetsbaarheid in het spel is, word je afgeleid. Gevolg: als volwassene herhaal je, totaal onbewust, automatisch, dit patroon wanneer er in een gesprek met je kind, partner of vrienden sprake is van gevoeligheden. Nog een gevolg: je begrijpt maar niet waarom je je zo leeg voelt..., afgesneden als je bent van je eigen emoties en kwetsbaarheden..., je weet je geen raad met de geraaktheden van anderen. Je voelt je met enige regelmaat alleen, je ervaart geen verbinding, contact, vriendschap, zonder dat je in de gaten hebt dat dit wordt veroorzaakt door dit patroon. Iedereen, niemand uitgezonderd, kent pijnlijke ervaringen waarvan de pijn nog nooit ten volle het licht heeft gezien (bijvoorbeeld de pijn van eenzaamheid), maar deze pijn stuurt wel ons gedrag, zonder dat we het weten. Tenzij... 'bewust zijn' in ons op staat. Naast aangeleerde patronen (sussen, je best doen, afleiding, aardig gevonden willen worden etc.), leren we ook van jongs af aan wat goed en fout is. Zo leven er heel veel 'plaatjes' in ons, die we over de realiteit heen leggen. Voorbeeld: luieren en niets doen is fout, van werken gaat niemand dood. Wederom laten we ons leiden door deze 'plaatjes', die automatisch worden geactiveerd wanneer een situatie in het heden daarmee overeen stemt: je zoon of dochter, die met enige regelmaat tijd en ruimte neemt om te ontspannen en te relaxen, wordt aangespoord om aan het werk te gaan, je geeft hem of haar een opdracht voor een huishoudelijke taak of laat hem/haar weten dat er huiswerk gemaakt moet worden: luieren mag niet. De realiteit is: een dochter of zoon die zich ontspant. Die realiteit is dus neutraal, maar niet voor jou, omdat jij het plaatje hebt mee gekregen dat op je lauweren rusten fout is. Dit is dan één voorbeeld, maar ik kan je vertellen dat er vele plaatjes en overtuigingen in ons leven, vanuit de mind, die ons gedrag sturen, zonder dat we daar wat over te vertellen hebben..., tenzij er bewustzijn op komt. Of we het nu leuk vinden of niet: we worden geleefd door al die plaatjes, ouderlijke stemmen en overtuigingen, die we ons niet bewust zijn. Onwetendheid en oude pijn bepalen ons gedrag. Oké, om wakker te worden uit de staat van onwetendheid, ook wel de droomstaat genoemd, dient de lamp van Gewaarzijn in ons te ontvlammen. Gewaarzijn of Bewustzijn ontvouwt zich door naar binnen te keren. We kunnen Gewaarzijn niet afdwingen, ook al is het ons van nature gegeven; de lagen van aangeleerde programma's, overtuigingen en inkleuringen van de realiteit die daaruit voort vloeien, verhullen het Licht van Gewaarzijn. Meditatie is wezenlijk om het Licht van onze essentie te herontdekken en van daaruit kunnen we het licht laten schijnen op alle patronen en plaatjes die ons gedrag sturen. Veel meer is er niet nodig... Een eerste stap is dan dat we het patroon zien. Maar wat bedoel je met zien? Ik bedoel daarmee: Zien vanuit Gewaarzijn c.q. Bewustzijn. Als Gewaarzijn nog niet is ontvlamd in ons, dan kijken we vanuit de mind, dan vinden we er wat van: wat we zien veroordelen we. Je ziet bijvoorbeeld dat er een oordeel in jou voorbij komt en direct wordt er een gedachte geactiveerd: ik mag niet oordelen. Dit is niet het zien wat ons uit ons lijden zal bevrijden. Het gaat over zien vanuit Bewustzijn, dan wordt er waar genomen zonder oordeel. En dat is een wezenlijke ontwikkeling: de sprong van het zien vanuit de mind (die afkeurt/goed keurt wat wordt gezien) naar waarnemen vanuit de Bron, die helder, liefdevol en neutraal is (onze Boeddha natuur). Hoe kijk jij? Met welk oog bezie jij je gedrag en handelen? Onderzoek dat eens door de dag heen. Kijk je vanuit de mind? Of is er een zien vanuit neutraliteit, een zacht, liefdevol aanschouwen van wat er plaats vindt in jou? En wat zie je dan? Zie je de patronen en overtuigingen in jou die je gedrag sturen? Zie je welke diepere pijn er wordt geraakt, die je niet wil voelen? De pijn die schuil gaat achter irritatie, oordelen, afleiding, je best doen, schuld, schaamte, niet goed genoeg zijn, angst? Laat de oude pijn smelten, wees aanwezig/gewaar zodat je niet geïdentificeerd raakt met de pijn, want dan beschouw je de pijn als 'het is nu', 'het is waar wat ik voel; hij/zij ziet mij echt niet'. Voordat je het goed en wel door hebt, ga je op in het verhaal en zie je niet dat wat er wordt gevoeld 'oude pijn' is, die je al zo lang bij je draagt: de pijn van niet geliefd zijn, de pijn van eenzaamheid en afwijzing, de pijn van leegte, gemis, de pijn van niet welkom zijn, de pijn van hulpeloosheid en onmacht, de pijn van niet begrepen en gehoord zijn, van onveiligheid en niet gesteund zijn, de pijn van onderdrukking, van geen stem hebben. The way out, is the way in. Zelfonderzoek kent een voorwaarde. Wat zou deze voorwaarde zijn? Enig idee? Wat is essentieel om de vruchten van zelfonderzoek te kunnen plukken? Mijn antwoord: een diep besef dat jij de enige bent, die verantwoordelijk is voor jouw pijn. En dat vinden we nog niet zo gemakkelijk, omdat we allemaal vermijders zijn..., vermijders van pijn. En om die pijn of kwetsing niet te hoeven voelen, wijzen we naar buiten, naar de ander, de anderen zijn de oorzaak van mijn pijn. En deze overtuiging is heel hardnekkig: ik voel me zo en dat komt door jou of jullie. Nee, dat komt niet door de ander(en), de ander triggert slechts de pijn, die al in jou aanwezig is. Als die pijn niet in jou aanwezig is, zou er überhaupt geen pijn gevoeld worden, je zou het gemopper van je partner, als je hem vraagt de tv uit te zetten, niet als pijnlijk ervaren, omdat de bodem daarvoor in jou ontbreekt. Jij kan alleen maar geraakt worden als er een haakje in jou is van eerdere pijn, die overeen lijkt te komen met dat wat jij meent waar te nemen bij de ander(en): zie je wel, mijn partner vindt mij niet belangrijk, hij heeft geen aandacht voor mij, wel voor die tv (mobiele telefoon, andere mensen etc.) Als je geraakt wordt, neem verantwoordelijkheid voor dat wat zich afspeelt in jou. En laat de pijn van het kind dat je was, zonder verhaal erom heen, smelten. De beloning van zelfonderzoek is: innerlijke bevrijding, onvoorwaardelijke liefde, lijden dat ophoudt te bestaan, een schone lens, leegte (er zit niets meer tussen jou en de realiteit: je ziet de dingen zoals ze zijn). Een rijke beloning, die ons echter niet zomaar in de schoot wordt geworpen. Het vraagt een totale inzet en dan op een dag... vindt de verschuiving plaats... en ben je niet langer een slaaf van de mind. Er komt steeds meer zicht, helder zicht, de identificatie met de pijnlijke emoties en overtuigingen dooft langzaamaan (of ineens) uit, naarmate het Bewustzijn zich verdiept. Als je je aangesproken voelt door deze weg, de weg van zelfonderzoek, weet dat je welkom bent voor wat begeleiding en ondersteuning. Een onderzocht leven is het waard geleefd te worden. Voor aanvullende informatie: lees de blog 'zelfonderzoek in relaties', de blog 'zelfonderzoek: alles in mijn leven is moeten' en de blog 'overtuigingen transformeren, de directe weg'. www.bewustzijnscoaching.com Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching LinkedIn: Caroline Ootes
Moed betekent angst voelen en toch je hart volgen.
Moed betekent angst voelen en toch je hart volgen. We zijn op vakantie. Kennissen uit de omgeving komen langs, op visite. De man en de vrouw delen de wetenswaardigheden van het afgelopen jaar. We luisteren naar de nieuwtjes en vragen hier en daar door. Leuk om te horen welke concrete veranderingen er in hun leven hebben plaats gevonden (verbouwing/andere baan). Het tempo van het gesprek ligt ‘hoog’. Het ene verhaal na het andere wordt gedeeld. Na enige tijd valt mij op dat er niet een wederkerige uitwisseling ontstaat. Zij delen, wij (mijn partner en ik) luisteren. Wat maakt dat deze uitwisseling zo verloopt? Wat ik bemerk, is er dat er weinig ruimte is in het gesprek, ruimte in de zin van openheid, ruimte in de zin van vertraging, ruimte in de zin van pauzes gedurende het delen, ruimte in de zin van: stilte. De stilte, de openheid, de vertraging van waaruit verdieping, een werkelijk ontmoeten en humor kan ontstaan... Op enig moment wordt er een wedervraag gesteld: welke nieuwtjes hebben jullie? Ik voel geen enkele impuls om wat te delen. Er komt niets op. Ik heb geen nieuwtjes te delen. Wel een proces doorlopen naar aanleiding van het overlijden van onze dochter, waar zij van op de hoogte zijn. De energie in het gezelschap ligt ‘hoog’ of is ‘gehaast’, ‘snel’. Ik merk dat ik wat tijd nodig heb om te zakken, om in te dalen, om te voelen wat er van binnenuit gedeeld wil worden, maar die tijd ontbreekt. En ik spreek me daarover niet uit. Mijn partner doet een poging door een nieuwtje te delen. Het nieuwtje wordt op een bepaalde wijze opgepakt en vertaald door de ander. Er komt geen uitwisseling op gang en al snel draaien de rollen weer om. Hier en daar plaats ik nog een opmerking, maar er komt geen werkelijke ontmoeting op gang. Ik bekijk onze interactie. Ja, zo gaat het…, dit is het hoofdmenu, niet het voorgerecht, maar het hoofdmenu: de wetenswaardigheden. Geen stilte, pauze, vertraging van waaruit verdieping en humor kan ontstaan, maar in een hoog tempo zenden. Hij mist contact, hij mist de uitwisseling van emoties, geeft de bezoeker aan. Dat begrijp ik, als ik zo het gesprek waarneem. Hij voelt zich alleen, eenzaam, kent weinig mensen. Dat begrijp ik, als ik zo het gesprek beluister. Na 1,5 uur breekt het moment aan om afscheid te nemen. De man geeft aan dat we altijd langs kunnen komen als er iets is, dat zij graag met ons willen wandelen en vervolgens nodigt hij ons uit om over 6 dagen te komen barbecueën. En dan komt het erop aan: Wat zeg ik? Wat is mijn waarheid? Wat voel ik? Wil ik wel nader contact? Wil ik wel barbecueën met hen? En durf ik me uit te spreken ook als de ander dat mogelijk als een afwijzing of teleurstelling ervaart? Eén ding is op voorhand voor mij duidelijk: ik wil niet barbecueën. Ik voel er niets voor om een aantal uren van mijn tijd door te brengen met mensen, die zich bewegen op het level van nieuwtjes. Niet dat er iets mis is met hen (het zijn sympathieke mensen) of met het uitwisselen van nieuwtjes, maar dat kan ook door even een praatje te maken, zo nu en dan. Oké, de uitnodiging. Wat is mijn antwoord? Ik zeg: ik weet het nog niet. Waarop de ander reageert: hoezo weet je het nu nog niet? Ik zeg: Ik wil eerst met mijn partner overleggen, ik laat het je nog weten. Hoezo is daar overleg voor nodig? Je weet nu toch wel of je over 6 dagen wilt barbecueën? (En dat klopt, ik weet mijn antwoord, maar ik ben niet alleen, er is ook een partner, en ik vind het niet makkelijk om ‘nee’ te zeggen). En vervolgens kijkt hij vragend naar mijn partner: wat vind jij ervan? En ik zeg nogmaals dat ik met mijn partner wil overleggen: ik laat het je over enkele dagen weten. Mijn partner knikt instemmend naar mij en het gezelschap. Ik zie en voel dat de bezoeker geïrriteerd is en zich afgewezen voelt. Ik pak de draad weer op en zeg: ik weet niet of ik het nu wel wil…, misschien voelt het gewoon te snel…, voelt het meer kloppend als we over een maand afspreken om te barbecueën. En ik wil ook gewoon even afstemmen met mijn partner. Waarop hij verbolgen reageert: Over een maand? zegt hij (dan pas…), nou, dan weet ik niet of ik er wel ben, misschien ben ik dan wel op vakantie. Waarop ik zeg: Oké, dat zij dan zo. Dat antwoord vindt hij niet leuk. En ik voeg eraan toe: Als het antwoord ‘nee’ is, als we jullie uitnodiging afslaan, betrek het dan niet op jezelf. Het gaat niet over jullie, ik mag jullie, maar de vraag is of ik op deze wijze wil afspreken met jullie. Nou, reageert hij echt geïrriteerd: ik wil het wel een paar dagen van tevoren weten om de inkopen te doen. Ik zal het je tijdig laten weten, zeg ik. Voel je het gesprek aan? Voel je hoe moeilijk het is om jezelf trouw te blijven als je een sterk appèl voelt van de andere kant tot contact? Als je weet dat de ander zich eenzaam voelt, ook al ben ik niet verantwoordelijk voor de eenzaamheid van de ander… Voel je wat voor enorme uitdaging er in zit om je uit te spreken, om je waarheid te leven? Zo nu en dan een praatje of een kopje koffie/thee, meer zit er niet in. Dat is het antwoord van binnenuit, oftewel ‘mijn’ waarheid. Ga er maar eens aan staan om deze boodschap in alle openheid en eerlijkheid te geven. Ik wijs hen niet af, maar zo interpreteren zij dat wel, zij betrekken het op zichzelf, maar daar gaat het niet over, het gaat niet over hen, maar over mij: wat klopt voor mij? Ook al klopt dat niet voor de ander… Ja, maar je kunt toch niet altijd uitgaan van jezelf? Dat is toch egoïstisch? Is dat zo? Is het egoïstisch om jezelf trouw te zijn? Of is het egoïstisch van de ander om er bij voorbaat vanuit te gaan dat je aan de verwachting (de uitnodiging) van de ander tegemoet komt? Het is toch een uitnodiging? Oftewel: een vraag? En op een vraag zijn toch meerdere antwoorden mogelijk: ja, nee, misschien. Mag ik ‘nee’ zeggen? Of dien ik eigenlijk ‘ja’ te zeggen, omdat de ander zich anders afgewezen voelt of teleurgesteld, alsof ik verantwoordelijk ben voor de reactie van de ander? Ben ik verantwoordelijk voor de pijn die de ander in zich draagt, de pijn die geraakt wordt op het moment dat ik ‘nee’ zeg, de pijn die ooit is ontstaan in zijn of haar geschiedenis? Dien ik dan het leven te leiden wat anderen van mij verwachten, omdat zij zich anders afgewezen of teleurgesteld voelen? Ben ik op het punt aangeland dat ik een afwijzing van de ander in ontvangst kan nemen wetende dat deze afwijzing niets over mij zegt, maar alles over de ander: hij of zij raakt getriggerd door een ‘nee’, hij of zij heeft een verwachting waar ik niet aan tegemoet kan komen, hij of zij laat de ander (mij) niet vrij, er is geen ruimte bij de ander om elk antwoord in ontvangst te nemen, het antwoord moet eigenlijk ‘ja’ zijn. Is dit liefde? Hoe groot is het hart van de ander als er impliciete eisen worden gesteld? Als je eigenlijk geen ‘nee’ mag zeggen. Is het egoïstisch om naar jezelf te luisteren? Om na te gaan wat klopt voor jou? Ook als dat niet klopt voor de ander… Moet ik dan mijn leven zo leven dat ik aan alle verwachtingen en verlangens van anderen voldoe? Dus dat ik het leven van anderen leid in plaats van het leven zoals het van binnenuit klopt? Van waaruit bewegen we mee met al die verwachtingen die anderen over ons hebben? Schuldgevoel? Dan ben ik geen goeie …: vader, moeder, dochter, zoon, buurvrouw/man, partner, werknemer, werkgever? Bewegen we mee met de verwachtingen om mogelijke oordelen van anderen te voorkomen? Oordelen die nog in onszelf leven, want anders zouden de oordelen van anderen ons überhaupt niet raken. Oordelen die voort komen uit overtuigingen, die we van jongs af aan hebben mee gekregen: als je aan jezelf denkt ben je een egoïst, dan heb je niets voor de ander over. Is dat zo? Heb je niets voor de ander over als je uitgaat van datgene wat klopt voor jou? In hoeverre ben je echt aanwezig, in verbinding, in contact, als je ‘ja’ zegt, terwijl het van binnen een ‘nee’ is? In hoeverre is dat liefdevol naar de ander toe? Maar bovenal naar jezelf? Waarom voelen zoveel mensen zich moe en uitgeput? Zou dat onder andere te maken kunnen hebben met het gegeven dat we niet luisteren naar dat wat de innerlijke stem aangeeft, omdat we geleefd worden door allerlei overtuigingen, die aan ons door opvoeders en maatschappij met de paplepel zijn mee gegeven? Oké, terug naar de situatie. De uitnodiging voor de barbecue. Ik overleg met mijn partner en vraag hem hoe hij erin zit. Hij geeft aan dat hij niet van barbecueën houdt. Zo nu en dan een kopje koffie/thee drinken en hij wil ook wel een enkele keer met de mannelijke bezoeker wandelen (of het er daadwerkelijk van komt, weet hij niet), maar hij zit niet te wachten op een barbecue. Dit is het antwoord wat ik de bezoekers stuurde: Ha lieve mensen, Barbecue: nee. We vinden het leuk om jullie zondag even te bezoeken, de verbouwing te zien en een praatje te maken, als het voor jullie ook oké is. Ik kreeg het volgende antwoord terug: Hi, Oke op zondag. Tja, zo gaat het dan…, dikke kans dat hij zondag vraagt waarom we niet willen barbecueën. En wederom een uitdaging: wat zeg ik dan? En mijn antwoord is anders dan het antwoord van mijn partner. Durf ik open en eerlijk aan te geven hoe voor mij de vork in de steel zit: zo nu en dan een praatje, dat is het, het heeft niets met jullie persoonlijk te maken, dit is gewoon het antwoord wat ik van binnenuit voel. Ben benieuwd wat zich zondag ontvouwd. PS betekent dit dat mijn partner voor hetzelfde dient te kiezen? Nee. Als hij wil gaan wandelen, eten, kletsen of anderszins…, ga je gang…, je bent een vrij mens…, net als ik. De vrijheid die in mij rijzende is, gun ik ieder ander. www.bewustzijnscoaching.com Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching LinkedIn: Caroline Ootes