Zelfonderzoek: De draadjes.
Wat bedoel ik met ‘draadjes’? Soms worden we voor een situatie geplaatst en ervaren we uiteenlopende gedachten/emoties (de mind/het ego) van waaruit we het moeilijk vinden om een keuze te maken of om totaal open te zijn naar onszelf en naar anderen. In het laatste geval (open naar onszelf en naar anderen toe) is de neiging aanwezig om sommige draadjes (gedachten/emoties) wel te delen en andere draadjes achterwege te laten.
Maar als we preciezer kijken, wat is er dan eigenlijk gaande? Enig idee?
Voordat je verder leest, onderzoek dan eens de vraag wat jou ervan weerhoudt om alle draadjes (emoties/gedachten) aan het licht te brengen en met een ander te delen. Draadjes die gaan over jezelf of draadjes die betrekking hebben op de ander. Kijk eens of je de vraag kan beantwoorden. Wat weerhoudt jou ervan om open te zijn naar jezelf toe en naar de ander?
Dit is het antwoord wat ik heb ontdekt: we hebben een oordeel over de draden. We labelen sommige draden als goed en veroordelen andere draden. De emoties en gedachten die we veroordelen, vermijden we het liefst: ik ben niet jaloers, koppig, onzeker, perfectionistisch etc. En ik ga deze emoties zeker niet delen met anderen..., want ik wil niet jaloers etc. overkomen, wie wil er nou jaloers zijn? Niemand toch? Gevolg: we duwen vervelende emoties en gedachten weg uit ons bewustzijn.
Onze essentie, onze ware natuur, het Bewustzijn zelf is echter vrij van oordelen en kan dus ook niet gekwetst worden of kwetsen, omdat ze IS, gelijk de zon die IS, die altijd en immer schijnt. Onze ware natuur is oordeelloos en compassievol. Het is vrij van opvattingen of emoties zoals de mind ze kent: vandaag heb ik geen zin om te schijnen, want ik ben in een slechte bui... of... ik voel me afgewezen, dus ik schijn vandaag niet. Nee, de zon schijnt altijd en immer. Wat er ook voorbij komt..., liefdevol beziet onze ware natuur wat er verschijnt.
Als we niets zouden plakken op deze draadjes (geen label in de zin van: 'goede' of 'slechte' draadjes), maar de draadjes bezien voor wat ze zijn, dan bezien we onze gedachten en emoties van dat moment..., zonder oordeel. We laten het licht van de zon schijnen op alle draadjes die in ons leven: angst voor afwijzing, schaamte, schuld, jaloezie, niet goed genoeg zijn etc.
Er is niets mis met al die oordelen en overtuigingen ware het niet dat we er zoveel waarde aan hechten. We geloven wat de mind ons voorspiegelt en dat is de oorzaak van ons lijden: de identificatie met de mind. We zijn niet thuis in de zon, in onze ware natuur, maar een gevangene van de mind, een gevangene van onze emoties en gedachten, omdat we die 'waar' aanzien: ik ben jaloers (dat is mijn natuur), ik ben saai etc.
Willen we uit de gevangenis van de mind (het lijden) ontsnappen, dan is onder andere zelfonderzoek een belangrijk instrument, een instrument wat tijdens de sessies bewustzijnscoaching regelmatig wordt ingezet. En zelfonderzoek is alleen mogelijk als we onszelf toestemming geven om alles aan het licht te brengen: zonder oordeel waarnemen wat zich allemaal in ons afspeelt. En als er oordelen zijn...(en die zijn er volop), dan is dat het. Kijk ernaar. Het gaat om het los komen van het geloof in al die oordelen, het los komen van de mind, jij bent niet de mind, maar het licht (de zon) waar de gedachten en emoties in verschijnen.
Als we niet thuis zijn in de zon, als we niet aanwezig zijn (wakker zijn/gewaarzijn), dan identificeren we ons volledig met de mind, waar de criticus zich bevindt, die de draadjes beoordeelt en veroordeelt. De criticus maakt dat we sommige draadjes niet willen zien of met een ander willen delen: te pijnlijk.
Op een gegeven moment ontdekte ik in mijn proces en in mijn werk met cliënten hoe belangrijk het is om alle draden te onthullen en te onderzoeken: de zogenaamde 'mooie', 'aangename', 'vreselijke', 'lelijke' gedachten en emoties.
Ook al bestempelt de criticus de draden als mooi of lelijk, besef dat de draden slechts draden zijn, ze zijn niet waar of onwaar of tegenstrijdig: ze zijn. Met andere woorden, verschuif de aandacht van de mind naar Bewustzijn (de zon), naar de ruimte waarin de draden (emoties en gedachten) verschijnen.
Oké..., na de theorie nu een voorbeeld: een tijd geleden kwam er een cliënt waarbij het onderzoeken van de draadjes centraal stond. De cliënt, ik noem haar voor de leesbaarheid Yvon, had met vriendin Tineke afgesproken om mee te doen aan een bepaalde wedstrijd, want dit doen we nu eenmaal ieder jaar (= patroon). Ze merkte op dat tijdens het maken van de afspraak er een beweging in haar lichaam gaande was, die aangaf dat ze eigenlijk geen zin had, pufff, zo moe, maar ja, de daadwerkelijke datum lag nog wat verder weg, en wie weet had ze tegen die tijd er toch wel zin in, want ja, het is lekker om buiten te zijn, en de wedstrijd vond plaats in een natuurrijke omgeving wat toch wel heel fijn was, en ze gingen ieder jaar met elkaar, dus ja..., ze had 'ja' gezegd.
Het viel mij op dat Tineke (haar vriendin) haar niet had gevraagd (zullen we samen weer meedoen?), maar dat Tineke er automatisch vanuit ging dat ze dit jaar ook weer samen zouden gaan (geconditioneerd patroon), en ja, Tineke had het ook niet zo makkelijk (aldus Yvon)..., dus om dan ‘nee’ te zeggen..., dat vond Yvon toch wel wat te ver gaan, want ik ben dan toch die steun voor haar om te trainen, omdat we dan samen die wedstrijd lopen, dat motiveert haar dan..., en ja, afspraak is afspraak (= overtuiging/regel/zo moet het), dan zet ik me er toch gewoon overheen (aangeleerd patroon vanuit het gezin: kom op, flink zijn, niet zeuren), zo erg is het toch ook weer niet, dat kan je toch wel voor je vriendin over hebben (een overtuiging over vriendschap), en je weet dat die wedstrijd je energie geeft en het is in de natuur, dus gewoon even de knop omzetten (aangeleerd).
Herkenbaar voor de lezer? Dit soort verhaaltjes (draadjes) die door ons heen gaan?
Ik legde de cliënt o.a. de volgende vragen voor: Mag je op een afspraak terug komen? Hoe zou het voor je zijn om af te wachten tot het moment zelf (bijvoorbeeld een dag voor de wedstrijd) om dan na te gaan hoe de vlag er intern voor staat? Hoe lijkt het je om te communiceren met Tineke wat er allemaal door je heen gaat (alle draadjes benoemen), in alle openheid? En wat is er zo erg aan als Tineke teleurgesteld reageert? Mag zij teleurgesteld zijn?
Nadat een en ander inzichtelijk werd voor Yvon besloot zij Tineke te bellen om aan te geven dat ze op dit moment geen zin had om aan deze wedstrijd mee te doen, dat ze het liefst de afspraak wilde afzeggen, omdat ze zo moe was/is, maar het nog open liet, want misschien veranderde haar stemming/energielevel wel en wilde ze uiteindelijk toch mee doen. Ze gaf ook aan dat ze bang was dat Tineke teleurgesteld zou zijn en dat ze het gevoel had dat ze geen 'nee' kon zeggen, omdat ze voor haar ook een steun wil zijn om te trainen, maar dat ze toch ook eerlijk moest zijn naar zichzelf toe en dat ze het heel moeilijk vond/vindt om goed voor zichzelf te zorgen.
Aanvankelijk zag Yvon er tegenop om dit gesprek met Tineke aan te gaan. Heel begrijpelijk, want het vraagt ook heel wat: doorbreken van patroon en aangeleerd gedrag (we doen deze wedstrijd ieder jaar, de ander altijd tot steun willen zijn, niet gewend zijn om open en kwetsbaar te zijn naar de ander toe) en doorbreken van een overtuiging (afspraak is afspraak, iets over hebben voor een vriendin). Ze wilde Tineke niet teleur stellen, want die rekent op haar (denkt Yvon: overtuiging) en heeft haar ondersteuning ‘nodig’ (denkt Yvon: overtuiging).
Zo kijkt Yvon naar haar vriendin..., dat is niet de realiteit (die is leeg/schoon/kent geen labels)..., maar haar inkleuring van de realiteit veroorzaakt door de mind/ego. Het is een plaatje wat Yvon op Tineke plakt: zij heeft mij nodig.
Tot Yvon ontdekt dat zij zelf die ondersteuning heeft gemist in haar verleden en die pijn (niemand die tot steun is) overhevelt op haar vriendin. Zij wil niet dat haar vriendin overkomt wat haar is overkomen: dat ze het allemaal alleen moest uitzoeken. Dat is de onbewuste overtuiging die haar gedrag (zorgen voor haar vriendin) bepaalt zonder dat ze dat zelf in de gaten heeft (blinde vlek). En de onbewuste overtuiging (pijn) zorgt ervoor dat zij niet in alle openheid haar beleving kan delen met Tineke.
Het daarop volgende consult vroeg ik naar de uitwisseling met Tineke. De cliënt gaf aan dat Tineke positief had gereageerd, dus niet overeenkomstig de film van Yvon (dat ze haar steun nodig had, dat ze teleurgesteld zou zijn). Vervolgens vroeg ik hoe de vlag er daadwerkelijk voor stond enkele dagen voorafgaand aan de wedstrijd en welke beslissing ze uiteindelijk had genomen?
Ze gaf aan dat de volgende draadjes door haar heen waren gegaan: Zal ik toch afzeggen..., ik heb er eigenlijk geen zin in…, pufff, ik word al moe bij de gedachte, maar ja, het is wel lekker buiten, in de natuur, ik krijg er energie van en Tineke waardeert het zo, en als ik eenmaal bezig ben, gaat het wel weer etc.
Wat denk je dat ze heeft besloten?
Ze besloot toch te gaan hard lopen. Ik vroeg Yvon of ze weleens gehoor gaf aan een ander belangrijk draadje wat ze meerdere malen had genoemd: dat ze geen zin had…, dat ze moe was/is. Waarop Yvon zei: Nee, ik ga altijd door, ik zet me eigenlijk altijd over dat gevoel van ‘geen zin hebben’ heen.
Vervolgens stelde ik de volgende vraag: En hoe zou het zijn om eens gehoor te geven aan die eerste stem, die aangaf dat je er eigenlijk geen zin in hebt, dat je moe bent? Waarop Yvon zei: Als ik daaraan toegeef, dan ben ik eigenlijk bang dat ik diep weg zak, dat ik de grip op mezelf verlies, dat ik helemaal tot niks meer kom, dat ik depressief word…
Mijn antwoord: Interessant…, en is dat waar? Hoe weet je dat? Heb je het wel eens uit geprobeerd? Nee, zei Yvon.
Hoe zou het voor je zijn om dit experiment eens aan te gaan? Om eens gehoor te geven aan de stem die zegt: Ik heb eigenlijk geen zin…, pufff…, ik ben moe.
En zou het je ook wat kunnen brengen/geven als je aan die stem gehoor zou geven?
Yvon: Ja, rust…, ontspanning…, waar ik eigenlijk diep naar verlang…, alles in mijn leven is ‘werk’, is ‘moeten’ en ik loop altijd vooruit op wat er nog allemaal moet gebeuren, gedaan moet worden, ik kan gewoon niet stil zitten op de bank.
Yvon is het experiment aan gegaan. We zijn een tijd samen op gelopen. Na een x-aantal sessies geeft ze aan wat een verademing het is dat het eeuwige moeten en zorgen voor anderen (in plaats van voor haarzelf) uit haar systeem is. Ze herkent nu de innerlijke stem (in plaats van de stem van ouders/maatschappij), ze handelt er nog niet altijd naar, maar ervaart het als een geschenk dat ze ziet van waaruit ze beweegt, dat er Bewustzijn is, want zonder bewustzijn (gewaarzijn) wordt je gewoon geleefd door je patronen en overtuigingen. Ze is blij dat ze heeft geleerd om zich uit te spreken en kwetsbaar te tonen naar anderen toe en ervaart het als een zegen dat zoveel aangeleerde patronen en overtuigingen verdampen. Ze bedankt me voor de transformatie die heeft plaats gevonden, ze zegt: 'Als ik niet bij jou was gekomen, dan zat ik nu in de ziektewet met een burn-out..., ik heb zoveel geleerd, gevoeld en ontdekt door onze uitwisselingen én de 'huiswerkopdrachten' die ik mee kreeg, ik ben je enorm dankbaar.'
En ik ben Yvon dankbaar, dat ze mij het vertrouwen heeft gegeven en dat we samen deze reis hebben mogen maken. Er is niets zo vervullend dan 'open' gaan... en thuis komen bij je-Zelf.
www.bewustzijnscoaching.com
LinkedIn: Caroline Ootes
Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
Het is zo'n gevecht in mij om van de alcohol af te blijven...
Er komt een vrouw in de praktijk, rond de 40 jaar. Ze ervaart een alcoholverslaving. Jaren is ze in een gevecht verwikkeld met 'alcohol'. Haar partner is regelmatig buiten de deur, actief in vele verenigingen, waardoor ze vele avonden alleen is.
Als hij er is, zegt ze, dan weet ik me in te houden, dan drink ik alleen twee glazen in het weekend en lukt het me om doordeweeks niet te drinken, maar als hij er niet is..., dan is er niemand die op me let, er is dan geen rem van buitenaf... Tja, en dan gaat het enkele avonden 'goed' en dan sta ik op enig moment weer in de supermarkt... en dan neem ik toch weer een fles wijn mee... Dan zeg ik tegen mezelf: oké, één wijntje..., je hebt het verdiend, maar aan het einde van de avond is de fles leeg. Ik ben mezelf gewoon aan het verdoven...
Als ik je goed beluister, dan hoor/voel ik dat de omgang met alcohol is gebaseerd op 'wilskracht'..., en dan wordt het een gevecht, die je met de alcohol voert: je moet sterk zijn van jezelf, je moet volhouden, je mag niet drinken... Klopt dat?
Ja, dat klopt en ik ben dat moeten zo zat...
Dat kan ik me voorstellen, je komt er via die weg (de mind) nooit uit, het blijft een gevecht, wilskracht brengt je niet thuis, het houdt je gevangen in de alcoholverslaving. Het is juist die wilskracht, die maakt dat je drinkt, hoe gek dat ook klinkt...
Even hiervoor zei je in onze uitwisseling dat je je irriteert aan je man..., het is kerstvakantie..., enkele vrije dagen... en daar komt je man weer met een plan voor enkele klussen in huis. Ja, zegt ze, die eeuwige lijstjes van hem van wat er moet gebeuren in en rondom het huis, ik wil dan gewoon even niets..., RUST..., en dan moet er weer van alles.
Herken je jezelf daarin? Hoe bedoel je, vraagt ze?
Zou het zo kunnen zijn dat jij geen uiterlijk lijstje hebt met opdrachten en klussen, die gedaan moeten worden zoals je man die heeft, maar dat jij een innerlijke lijst hebt? Dat je altijd op scherp staat, in de 'doe' modus, even dit, even dat... en maar doorgaan? Ja, zegt ze, dat klopt, het lijntje staat altijd strak gespannen bij mij, ik moet van alles van mezelf...
Dan zegt mijn zoon weleens: 'Ga nou eens gewoon even zitten'. En dan zeg ik: 'Ja, jij hebt makkelijk praten, dat zou ik ook wel willen, maar ik moet nog van alles doen, en een ander doet het niet voor mij, het blijft wel allemaal voor mij liggen.'
Dat klinkt behoorlijk 'slachtofferig', zeg ik. Ja, dat is ook zo, zegt ze.
Oké, wat gebeurt er in jou als je die glazen alcohol dan drinkt?
Ik ervaar dan dat er een lading spanning van me afvalt, even geen 'moeten'.
Dat is interessant..., dat je het woord 'moeten' zo vaak gebruikt: even geen 'moeten'.
Ja, zegt ze, ik verlang zo naar RUST...
Ja, zeg ik, dat begrijp ik.
Kan je zien dat je in de greep bent van de slavendrijver in jou, de doener?
Als je constant onder spanning staat, vanuit de interne lijstjes in je waar je aan moet voldoen, dan is er compensatie nodig, dat kan niet anders, geen mens houdt het vol als de boog altijd strak gespannen staat. En die compensatie ziet er bij jou zo uit dat je hevig verlangt naar ontspanning en dat meen je te vinden in de alcohol, terwijl het eigenlijk verdoving is. En verdoving is wat anders dan ontspanning van binnenuit. Een ander gaat series kijken of eten om zichzelf te verdoven, jij gebruikt de alcohol om bij een sensatie van 'los', 'rust' en 'ontspanning' uit te komen.
Dus je kan wel het gevecht aangaan met de alcohol zelf, maar daar ligt niet de oplossing. De oplossing ligt in het doorzien van de 'doener', in het laten uitdoven van de persoonlijke wilskracht, die gelijk staat aan spanning/overspanning.
Die rust waar je zo naar verlangt, kan alleen ontstaan als jij de slavendrijver in jezelf herkent en er niet meer naar handelt. Dat is geen eenvoudig proces, omdat het 'niet handelen' ook weer ingezet kan worden vanuit de mind, vanuit diezelfde slavendrijver: ik moet ontspannen. Die doener is helemaal verweven met jouw persoonlijkheidsstructuur, dus de valkuil is groot dat je vanuit de mind de slavendrijver wil tackelen, wat bij voorbaat gedoemd is te mislukken.
Maar het is mogelijk om de transformatie te laten plaats vinden als jij dit patroon van verdoven echt zat bent. Als je wilt leven vanuit ontspanning, dan is er een uitweg, maar het vraagt wel totale inzet.
Heb ik een keus? zegt ze, het alternatief is dat ik zo nog jaar in, jaar uit door ga..., dat is niet wat ik wil. Omdat? vraag ik. Omdat het leven dan gewoon niet fijn is, je leeft van de ene klus naar de andere klus, alles is 'werk'...
Oké, goed om je dat te realiseren..., als je echt wilt breken met de slavendrijver, geef dan je totale toewijding aan het doorzien van de 'doener'. Doorbreek de verslaving van alsmaar 'moeten' en 'doorgaan'. Leef vanuit ontspanning. Er is van alles wat op je interne lijst staat, maar dat wil niet zeggen dat het allemaal vandaag moet gebeuren... Voel, ervaar wat klopt..., wat de stroom van het Leven aangeeft. Geef het roer uit handen, laat je leiden in plaats vanuit dat 'ikje' te leven dat altijd gespannen en gestrest is, omdat het niet verbonden is met het Leven zelf.
Ik zal een voorbeeld geven. Stel dat de gedachte in me opkomt dat de schuur een beurt kan gebruiken, alles weer even ordenen, uitzoeken, opruimen etc. Voorheen werd de klus gepland, overeenkomstig hoe jij en je man handelen. De datum werd vast gesteld en of het die dag nou goed voelde of niet: de schuur moest gebeuren. Veelal betekende dat een zekere spanning, omdat de handeling niet overeen kwam met de stroom, die op dat moment gaande was in mij of mijn partner. Nu verloopt dat proces heel anders. De gedachte waait op enig moment door me heen en ik wacht af..., tot de impuls vanzelf komt om de schuur aan te pakken. Die impuls komt niet voort uit spanning, uit 'het moet nu gebeuren', uit het 'ikje' dat zichzelf onder druk zet, uit de stem die zegt: als ik het vandaag doe, dan is het maar klaar, dan kan ik uitrusten (wat natuurlijk een illusie is, omdat vanuit de doener bezien er altijd wel weer een volgende klus gezien wordt, die nog moet gebeuren).
Als je vanuit de energie van de 'doener' leeft, dan is alles 'werk' en 'plicht', dan is er compensatie nodig, dan heb je vakantie nodig of een fles alcohol om de doener even de mond te snoeren. Als je vanuit ontspanning, vanuit het Leven zelf handelt..., dan is er geen tweedeling meer tussen 'klussen/werk' en 'vrije tijd'. Luister eens naar de stem van het Leven zelf: wat klopt voor jou op dit moment?
Daarnaast zijn er taken die iedere dag terug komen..., of er is een baan waar je naar toe 'moet'. Ook hier geldt: werk je vanuit stress, vanuit de slavendrijver of vanuit aanwezigheid, ontspanning? Je kunt die ontspanning helaas niet afdwingen. Was het maar zo dat er een knop bestond, die jou van het ene op het andere moment thuis zou brengen in het Leven zelf (wat jij bent), voorbij de slavendrijver en dat 'ikje' die van alles wil en moet.
Ga eens op de bank zitten, zoals je zoon aangeeft, wees aanwezig bij het verzet en de weerstand, die dan ontstaat vanuit de slavendrijver. Geef geen gehoor aan de stemmen, die je op dat moment tot actie aan willen sporen..., laat de adrenaline rush uitrazen in het systeem. Neem de tijd om eens lekker te liggen, te wandelen of in het zonnetje te zitten. Sta open voor de impulsen van het Leven zelf, zodat het wiel van de doener tot stilstand kan komen.
Zie wanneer je weer in de greep van de 'doener' terecht komt, doe een stap achteruit, adem eens wat dieper... en sta eens stil bij de volgende vragen: waar ben ik nou eigenlijk mee bezig, is dit wat ik wil, wil ik zo leven? Doorzie het automatische patroon van de doener.
En op een dag bemerk je dat er iets is verschoven, je ervaart ontspanning, je geniet van het leven..., alles is goed zoals het is..., je ontdekt dat er geen slavendrijver nodig is, om dat te volbrengen wat dient te gebeuren. Je baan is niet verandert, maar jij bent verandert. En een glaasje op z'n tijd..., heerlijk, maar geen must om bij een gevoel van ontspanning (wat eigenlijk verdoving is) uit te komen. Wat een bevrijding...
www.bewustzijnscoaching.com
Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
LinkedIn: Caroline Ootes
