Stel je dat je op een dag beslist om 'ja' te zeggen. 'Ja'... ongeacht het verzoek wat tot je komt. 'Ja',omdat je een overgave-experiment aangaat. Niet zomaar voor 1 dag of 1 maand of 1 jaar..., maar voor het leven. Als ingang om de stem van het ego te doen smelten. Het ego wat noten op haar zang heeft (dat ga ik echt niet doen), weerstand voelt (ik ben al een pleaser), verzet, oordelen heeft, beperkingen ziet, eindeloze ambities kent, altijd vooruit denkt of aan het verleden blijft hangen, de slachtoffer, de redder, de aanklager (ik moet altijd doen waar jij zin in hebt) etc. En dat ikje geeft ook nog eens de hele dag commentaar op alles wat je doet en laat en op wat anderen doen en laten. We zijn in oppositie met wat is, met het leven zelf, het is niet goed zoals het is, het moet anders. Gevolg: stress en spanning. Wat zou er gebeuren als we niet in oppositie zouden zijn met wat zich aandient in ons leven? Wat zou er gebeuren als we een overgave-experiment zouden aangaan als ingang om de illusie van een 'ik', die meent de regie te voeren over het bestaan (ik bepaal zelf wel wat ik doe), te doorbreken? Een overgave-experiment voor een dag, een week of nog langer..., gewoon om eens te ervaren wat dit in ons teweeg brengt. Dit is waar Michael Singer op jonge leeftijd voor koos en wat hij beschrijft in zijn boek: het overgave-experiment. Hij besloot om het leven zelf de leiding te geven. Ongeacht het verzoek of de vraag die hem voor gelegd zou worden: zijn antwoord was 'ja'. En natuurlijk sputterde het ego tegen: het verzoek van zijn professor om een bankdirecteur in het een en ander bij te scholen, riep grote weerstand op. Daar wilde hij zijn tijd niet aan besteden, het liefst bracht hij zijn tijd mediterend door in het bos en nu 'moest' hij (een hippie destijds) een man uit de commerciële wereld in pak en stropdas bij staan... Maar ja, zijn besluit was genomen en daar hield hij zich aan. En zo ontvouwde zich uiteindelijk een prachtige vriendschap tussen de bankdirecteur en Michael, wat hij aanvankelijk als onmogelijk beschouwde. Boeiend om een levensloop te lezen gebaseerd op dit besluit. Je zou kunnen zeggen dat Michael Singer de weg van karma yoga (onbaatzuchtig handelen) en meditatie had gekozen om te ontwaken. En een eerste begin om de stem van het ego te doen smelten was 'ja' zeggen. Afgelopen zomer (2021) las ik dit boek tijdens mijn verblijf in ons huis in Tsjechië. In die zomer leefde ook het thema vergankelijkheid en de dood waar ik destijds een blog over schreef (titel: waardeer de kus van het leven). Ik voelde dat er gaande de zomer zich een fundamentele verandering voltrok. Er welde een behoefte op vanuit de ziel om in samenwerking met anderen een wezenlijke bijdrage te leveren aan het geheel: het hart wilde stromen, maar wist niet in welke vorm. Eén ding werd langzaamaan duidelijk in die zomermaanden: deze website klopt niet meer, ik wil mensen niet langer ondersteunen in het domein van de mind, omdat het niet tot ontwaken leidt. Het valt mij op (en voorheen was ik niet anders) dat mensen eindeloos doorgaan met het sleutelen, verbeteren, veranderen van het psychologische zelf (ego) in de hoop dat inzicht in alle (familie)patronen, overtuigingen etc. hen leidt naar bevrijding. En dat is niet zo..., het bekrachtigt juist het ik (ego). We blijven eindeloos doorgaan en in cirkels draaien: de cirkel van de mind, van verhalen, concepten, herinneringen, van het denken en emoties. En de identificatie met een 'ik' die meent aan het roer te staan, een 'ik' met voorkeuren en afkeuren. Tja..., en als er voorkeuren en afkeuren bestaan (dan heb ik het niet over de voorkeur voor een kop koffie of thee etc.), dan bewegen we dus niet mee met de stroom van het bestaan. En dat betekent: lijden. De ingang naar bevrijding is het Licht zelf, Bewustzijn zelf..., niet de inhoud van het bewustzijn (alle drama's van het bestaan), maar Dat waar de inhoud in verschijnt. Noem het 'zien', vol compassie, zonder oordeel, voorbij dualiteit, voorbij goed en fout. Aan het einde van de zomer sprak ik met een vriendin hierover... er waren tranen... Ik zei: 'Wat heeft het voor zin om bijvoorbeeld een blog te schrijven over een diepe overtuiging waarin iemand gevangen zit en deze overtuiging uit te dagen als het niet leidt naar werkelijke bevrijding?' We kunnen eindeloos doorgaan met het bevragen van bijvoorbeeld overtuigingen, met als doel het ontmantelen van het ego: maar wie of wat is er eigenlijk 'bezig' met dat ontmantelen? Hoe kan een mens ooit tot ontwaken geraken als het het ik (ego) zelf is dat hard aan het werk is met familiepatronen, familieopstellingen, herkomst van overtuigingen, analyses en verklaringen? De drama's waar mensen in verstrikt raken (denk alleen maar aan alle relatie/gezondheid/werk issues) zijn oneindig en de maalmachine van het denken draait dag en nacht door. Dat wil overigens niet zeggen dat ik daar geen compassie voor voel. Naarmate het hart zich meer en meer opent, is er een diep medeleven met de mens en het lijden van de mens, maar dat betekent niet dat ik aan het instand houden van de mind mijn inzet wil geven. Wat ook niet wil zeggen dat ik niet open sta voor ondersteuning van de oprechte zoeker naar waarheid, maar dan wel vanuit dat perspectief: gericht op ontwaken, niet op verbeterplannen voor het ego. Wat ik ook voelde afgelopen maanden is dat ik met zo'n schoolbordwisser door de website wilde gaan...gewoon alles weg vegen..., en misschien gaat dat op enig moment ook gebeuren..., misschien schrijf ik zo nu en dan nog een blog...en plaats ik die op facebook en linkedin; mensen die zich werkelijk aangesproken voelen door wat ik deel, die weten me wel te vinden... of niet...en dat is ook oké. En de vorm van begeleiden kan natuurlijk altijd nog veranderen. Vooralsnog laat de oude vorm los en wil het hart stromen in samenwerking met anderen...en ja...het leven is fascinerend...en heel intrigerend..., je weet nooit waar het naar toe beweegt... En zo gebeurde het dat in dezelfde week dat ik bovenvernoemde vriendin sprak, het bestaan met een antwoord kwam. Het antwoord kwam van onze dochter die een loopbaanswitch had gemaakt naar de kinderopvang en mij belde na haar eerste werkdag met de mededeling: mam, ik ben bang dat ik een verkeerde keuze heb gemaakt. Ze deelde haar ervaring van de eerste werkdag en ik zei vanuit betrokkenheid: zal ik je een dagje komen helpen? Waarop zei zij: dat vind ik hardstikke fijn mam, maar je kan niet zomaar een kinderdagverblijf binnen lopen...en mam, jij kan dit werk ook doen..., je hebt toch alle diploma's hiervoor? Waarop ik zei: ja, van 40 jaar geleden... Dochterlief vervolgde haar uitleg hoe het in deze tijd werkt en dat ik als freelancer aan de slag kan, omdat er zo'n kort tekort is aan pedagogisch medewerkers. En terwijl zij de uitleg gaf...gebeurde er in mij iets wonderlijks...het boek van Michael Singer ging door me heen..., in een flits van een seconde..., en innerlijk voltrok zich een omkering..., overgave..., als dit is wat het bestaan mij nu aanreikt...als antwoord op mijn vraag vanuit de ziel om te delen en samen te werken, dan zeg ik: JA. En ik zei tegen mijn dochter: ik ga het uitzoeken, ik ga me aanmelden en kijken wat er ontstaat. Dit is 'mijn' overgave experiment. Geen verzet, geen (spirituele) ambities, geen oordelen (ik ga toch niet in de kinderopvang werken...), simpel en eenvoudig 'ja'. En zo gebeurde het dat ik enkele weken later aan de slag ging als zzp'er in kinderopvanglocaties, in het bijzonder de buitenschoolse opvang. Iedere dag weer een andere organisatie, een andere groep kinderen, een andere groep medewerkers en een andere plaats waar ik naar toe reed/rijd..., één groot avontuur...en ik vond/vind het geweldig om mezelf iedere keer weer opnieuw in een nieuwe context te plaatsen om mezelf daarin te ervaren. En ja, in het begin was het uiterst vermoeiend...alles was nieuw, en soms wat onzekerheid hoe het een en ander werkte, maar ook boeiend om te zien hoe kinderland na 40 jaar eruit ziet en functioneert. Na enkele weken realiseerde ik me wat me opviel: dat ik overal mezelf was..., ik zag dat ik in elke nieuwe situatie ontspannen binnen stapte en de samenwerking met collega's aanging...geen spanning, gewoon opgaan in de flow van de dag met de kinderen en de medewerkers... en ik voelde dat de energie van het hart meer en meer ging stromen. Aanvankelijk was ik een diploma kwijt waardoor ik in eerste instantie niet met baby's kon werken. Maar een dag voordat de lockdown (corona) kwam, ontving ik het diploma van het Ministerie van Onderwijs. De buitenschoolse opvang ging dicht en ik kon nu mijn intrede doen in de wereld van baby's en peuters. En ja, ik kreeg een kans bij een organisatie in Amsterdam. Een groep van ongeveer 9- 12 baby's van 0-1 jaar, geleid door 3 tot 4 wisselende pedagogische medewerkers. En ja...liefde en nog eens liefde voor die allerkleinste zielen...baby boeddha's van 3 of 4 maanden die voor het eerst komen... wennen...en veel huilen, omdat er zoveel prikkels zijn...en de oermoeder staat in mij op...en dan zie ik een zzp'er die er voor het eerst is..., vrij onhandig (ruw) zo'n kwetsbaar wezentje die overstuur is, de fles geven, die de baby niet wil, omdat ze zo van slag is...en op dat moment heb ik ook een baby van 3 maanden in mijn armen, die weer tot rust is gekomen en ook toe is aan een fles...en ik zeg tegen de zzp'er: zullen we wisselen..., dan geef ik haar de fles en neem jij de baby die ik nu vast hou over? Ja, knikt ze en we doen een ruil. En ik hou dat schatje vast en loop met haar rond en langzaamaan kalmeert ze..., nog wat naschokken...en dan neem ik haar in mijn armen om de fles te geven...dichtbij...intiem..., ze kijkt me aan en blijft kijken, een uitwisseling van ziel tot ziel..., totale ontspanning...en ze drinkt... En zo draait het wiel van het bestaan..., en het hart zegt 'ja': wat mooi om liefde te delen met kinderen, die nog zo open zijn, zo puur, zo zichzelf.... Het dient...mij...en de kinderen, die aan mij/ons zijn toe vertrouwd. Het dient het geheel. Service noemt Michael Singer het..., onbaatzuchtige dienstbaarheid..., deelname (participation) noemt Osho het. Wat is het fijn om met een team liefde te ervaren en te mogen brengen. www.bewustzijnscoaching.com LinkedIn: Caroline Ootes Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
Ik word gek van die stemmen in mijn hoofd.
Ik ga op ziekenbezoek bij een vrouw, laten we haar Gabriella noemen, die ik lang geleden voor het laatst in de praktijk zag. Ze ging het afgelopen jaar zo nu en dan door me heen: hoe zal het met haar gaan? Op enig moment schreef ik haar een mail om deze vraag aan haar voor te leggen. Ze mailde me dat het niet goed met haar ging. Ze bevond zich in een crisis, waar ze nu langzaamaan aan het uitkrabbelen was; ze gaf aan dat ze graag gebruik maakte van mijn voorstel om elkaar eens te ontmoeten en ze liet weten dat ze de kracht niet had om naar mij toe te komen. En zo gebeurde het dat ik bij haar langs ging. Na wat over en weer uitgewisseld te hebben, vroeg ik haar wat er gaande was in haar leven. Ze geeft aan dat ze op enig moment een gezondheidscheck had laten doen bij een natuurgeneeskundig centrum, waarvan de uitslag aangaf dat er sprake was van behoorlijke ontstekingen, die op energetisch niveau zichtbaar waren, maar nog niet fysiek. Ze had op dat moment geen bijzondere klachten, maar nam de uitslag van het onderzoek heel serieus. De vraag die ik op dit punt aan de lezer wil voorleggen is: wie of wat neemt die uitslag heel serieus? Is dit de innerlijke stem, die diep van binnenuit aangeeft, zonder spanning en stress, dat deze uitslag aandacht verdient? Of is het de stem van angst, die spanning en stress teweeg brengt, die maakt dat Gabriella aan de haal gaat met de uitkomst van het onderzoek en in zelftwijfel belandt? Gabriella gaf aan dat ze vast besloten was om deze ontstekingen aan te pakken, want ja..., ze was zeker niet meer de jongste..., en als ze er niet op tijd werk van zou maken, dan zou ze op enig moment de rekening gepresenteerd krijgen in de vorm van ziekte en dat wilde ze ten alle tijden voorkomen; als er ontstekingen gaande zijn, ook al zijn die nog niet fysiek zichtbaar, dan is dit het moment om het aan te pakken, voordat ik echt ziek ga worden. Het klinkt reeël, zou je als lezer kunnen denken, ware het niet dat ik de kleur voel van waaruit ze deelt en vertelt: angst. Ze vertelt verder: ze bezoekt enkele natuurgeneeskundige praktijken die een andere invalshoek hebben, onder andere een kritische blik op de voeding, die zij tot zich neemt. Echter, de andere natuurgeneeskundige praktijk geeft op enig moment ook voedingsadviezen, die weer geheel anders zijn dan de eerdere adviezen. Ze zegt: ik wist niet meer waar ik goed aan deed, ik raakte verward, de tegenstrijdige stemmen in mijn hoofd werden sterker en sterker, het hield maar niet op, ik voelde angst en omdat ik niet wist wat te eten, hield ik langzaamaan op met eten met als gevolg dat ik erg veel afviel, heel angstig werd en dat waar ik het meest bang voor werd, openbaarde zich: ik kreeg last van ontstekingen en had totaal geen energie meer. Een familielid van Gabriella informeert de huisarts, het gaat niet goed met haar en ze had nog geen contact opgenomen met de huisarts. De huisarts stuurt haar door naar een diëtist en een psycholoog waar ze binnenkort een kortdurend traject mee afrondt. Ze zegt dat ze nu langzaamaan weer in de opbouw zit; ze kan nog steeds niet veel of lang bewegen, maar ze gaat nu langzaamaan vooruit. Ik had eigenlijk wel naar jou toe willen komen, maar op een bepaald moment ging het niet meer. Ze geeft aan dat het een hele, zware tijd was door de conflicterende stemmen in haar hoofd, die zeiden: je moet dit niet eten, dat is niet goed, zegt Y; ja, maar X zegt dat ik dat wel moet eten, omdat dat de ontstekingen remt, moet ik dat nou wel of niet eten, waar doe ik nu goed aan etc. Ik werd op een gegeven moment helemaal gek van die stemmen. Op enig moment vraag ik aan haar: wat was de aanpak van de psycholoog? Ja, zegt Gabriella, dat vraag ik me ook af, wat heeft de psycholoog nou eigenlijk voor mij betekent? Ik zou het niet weten, zegt ze, ik zal mijn schriftje erbij pakken en dan kan ik wat delen over de sessies, waar het over ging. Ik luister en ik merk op dat er totaal niet gesproken is over de loop der dingen, de situatie waarin Gabriella zich bevindt en wat er ten grondslag ligt aan de conflicterende stemmen: angst voor ziekte en daaronder weer angst voor de vergankelijkheid en de eindigheid van het bestaan (ze is op leeftijd) oftewel angst voor de dood. Er is geen basis van vertrouwen in haar van waaruit ze niet over de mogelijkheid beschikt om naar binnen te keren waar de innerlijke stem leidend is: de innerlijke stem die, zonder stress en spanning, aangeeft wat er al dan niet nodig is betreffende de uitslag van het natuurgeneeskundige onderzoek. Integendeel, wanneer angst de motor is, worden we een speelbal van emoties en tegenstrijdige krachten (de stemmen) wat zo kenmerkend is voor de huidige mens, die niet thuis is in het hart en in het lichaam: we weten niet dat we liefde en licht zijn, we laten ons leiden door zorgen, angst, wantrouwen, tekort etc. Ik vraag op enig moment aan haar wat zij kan zien, in retrospectief, wat de loop der dingen haar toont. Ze heeft geen idee, ik raakte gewoon gevangen in de angst. Ik deel het nodige en zeg op enig moment: ja, dat klopt, je raakte gevangen in de angst, en als ik zo naar je luister, dan hoor ik angst voor de vergankelijkheid en de eindigheid van het bestaan, en er is geen vertrouwen; ik hoor het aan de wijze waarop je vertelt, de kleur van je stem en geef enkele voorbeelden uit wat ze heeft gedeeld. Ze ziet het..., ja, daar gaat het over, zegt ze. Alles wat je deelt en nu zegt..., het wordt weer wakker in mij..., ik was het vergeten..., ik werd gewoon gegijzeld door de mind, door de stemmen; geen gewaarzijn...helemaal op gegaan in de verhalen en de angst en niet weten wat te doen, als de dood dat ik was om de verkeerde beslissing te nemen. Ik deel een ervaring met haar en zeg: ik herken deze angst voor de dood uit het verleden waarbij een chirurg aangaf dat 80% van mijn schildklier verwijderd moest worden; er was 30% kans dat het verwijderde weefsel kwaadaardig zou zijn en dus 70 % kans dat het goedaardig was; in het laatste geval zou de operatie dus onnodig zijn geweest. Ik vond het destijds een hele moeilijke beslissing. In weerwil van familie, die graag zag dat ik mij liet opereren, en na een wankele periode van tegenstrijdige krachten (de stemmen) en angst en een daarop volgende fase van inkeer, bewoog het van binnenuit toch naar 'niet opereren'; ondanks de mogelijkheid dat het kwaadaardig zou zijn. Toen ik dit aan de chirurg mede deelde 'ik ga voor de 70% kans dat het goedaardig is' zei hij: we zien u over een half jaar wel terug mevrouw, niemand houdt die onzekerheid uit... en later ontving ik een telefoontje waarbij mij werd mede gedeeld dat zij hun handen van mij aftrokken en mij niet verder meer wilden begeleiden. Tja, ik werd toen volledig op mezelf terug geworpen, vergelijkbaar met wat jij afgelopen jaar hebt door gemaakt; de enorme onzekerheid en angst die ik destijds ervaarde... en toch was er een kracht, die op enig moment tot een besluit kwam: ik laat me niet opereren; en er was geen twijfel meer, geen tegenstrijdige stemmen toen de beslissing eenmaal in mij was gevallen. Ondertussen zijn we 16 jaar verder in de tijd en is er nog steeds sprake van een goedaardige tumor, waar ik mee leef. Tja, zo krijgen we allemaal de nodige uitdagingen en testen op ons bord, die ons tonen waar we staan: gaan we mee met wat de mind ons voorschotelt, de verhalen, de stemmen, de angst...? Of kunnen we vanuit een ruimer perspectief de mogelijkheid tot groei van de ziel zien en van daaruit bewegen? Ik deel met haar dat zij zich in een overgangsfase bevindt waar deze (gezondheids)crisis ook aan gerelateerd is: het bestaan daagt je uit en vraagt je om te vertrouwen en los te laten, op alle mogelijke wijzen..., ik weet dat je gaat verhuizen naar een andere woonplaats, ik weet dat je al zoveel jaren hier woont: in deze woonplaats, in dit huis, met al die spullen waar herinneringen aan verbonden zijn; ik weet dat er veel twijfel is geweest m.b.t. de beslissing om elders te gaan wonen, maar dat op enig moment toch het besluit is gevallen in jou om te gaan. En nu bevindt je je in de ontwortelingsfase, alsof je met wortels en al wordt los getrokken van dat wat bekend, veilig en vertrouwd is. En dan komt er ook nog een natuurgeneeskundig onderzoek met een negatieve uitslag om de hoek kijken, waardoor het loslaten wederom wordt getriggerd: geen controle over lijf en leden; infecties die zich energetisch tonen, maar nog niet zichtbaar op fysiek vlak, angst voor de dood, die je vertwijfeld doet uitreiken naar verschillende therapeuten, in de hoop op verlossing/genezing. Wat een geweldige kans doet zich nu in je leven voor om je voor te bereiden op het grote loslaten: het afscheid van het leven, het afscheid van alles wat ons dierbaar is, van alles waar we aan gehecht zijn en ons aan vast klampen. Een voorproef van de ontmoeting met de dood. Zie wat er gaande is, laat je niet leiden door de stemmen van de mind, wees gewaar, wees aanwezig, hier en nu, leid jezelf af als de stem indringend is, beweeg mee met de flow van de dag die door je heen gaat in plaats van zoveel te moeten... Door nu te oefenen in los laten, door mee te bewegen met de flow van het bestaan, in vertrouwen dat het bestaan voor je zorgt, kom je weer thuis, zak je in het bestaan, in het hart, waar het goed toeven is. We hebben nog een aantal aspecten besproken, die eigenlijk goed weer gegeven worden in de mail die ik haar naderhand stuur met de zenkaart van Osho die de naamt draagt 'letting go'. Ze mailde me terug dat ze heel dankbaar was voor ons gesprek en ook voor de mail waarin alles nog eens helder werd benoemd. De mail: Mooie ontwikkeling waar je je bevindt, niet gemakkelijk, maar een uitgelezen kans voor een doorbraak...van de mind naar vertrouwen, naar het hart, naar overgave aan het bestaan... waar je door gedragen wordt, omdat jij deel bent van het geheel. Zie de stemmetjes, maar ga er niet in mee, voedt ze niet, kies voor ontspanning..., loslaten, overgave..., laat je leiden door de flow in jou...de flow van het bestaan wat door deze verschijning heen werkt...nu een wandeling, nu pak ik een kast aan, nu ga ik even liggen, nu vraag ik hulp etc. Wees mild voor jezelf...dat je contacten heb opgepakt waar je eigenlijk niet mee verder wilde..., omdat je je zo alleen voelde..., heel menselijk...en vertrouw op de innerlijke stroom van wijsheid in jou, een heel natuurlijke stroom, die bepaalt hoe deze contacten zich verder ontvouwen...of je alsnog of wederom weer afscheid neemt of iets anders. Alles lost zich vanzelf op, op het juiste moment, wat niet het moment van het ego hoeft te zijn, geef het aan het bestaan, leg het in je hart, laat los...en het wordt vanzelf helder waar het heen beweegt. En verder: opruimen van je huis...geef weg of verkoop wat je niet gebruikt... Een mooie oefening in het verleden los laten, wat uiteindelijk allemaal voorbereiding is op het grote loslaten: de dood: het grote onbekende. Dus lieve schat...geef je over, elke kans of situatie waarin je de mogelijkheid hebt te oefenen met loslaten en vertrouwen, maak er gebruik van...en zie de ondersteuning van het bestaan..., vraag hulp aan het universum...en adem...ontspan... Heel veel sterkte! En mocht je nog eens willen uitwisselen, je weet me te vinden. www.bewustzijnscoaching LinkedIn: Caroline Ootes Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
Waar Liefde is, is Vrijheid.
Waar Liefde is, is Vrijheid. "Als je gelooft dat degene van wie je houdt anders moet zijn dan ze is, dan heb je helemaal geen relatie met haar. Je hebt een relatie met een ideaalbeeld in je hoofd. Je hebt een relatie met je eigen gedachten." (Scott Kiloby) Voordat je verder leest, neem eens even de tijd om de volgende vraag te onderzoeken: 'Wat betekent Liefde voor jou in relatie tot je partner?' Hieronder enkele antwoorden, die voorbij zijn gekomen in uitwisseling met mensen: Dat je van de ander houdt zoals die is... Ook als hij/zij niet te genieten is of zijn afspraken niet nakomt of met zijn telefoon bezig is i.p.v. met jou...? Hou je dan ook nog van hem of haar? Als je echt van iemand houdt, dan heb je iets voor de ander over...Toch? Dan ben je bereid jezelf opzij te zetten. Je leeft tenslotte niet alleen voor jezelf. Liefde betekent rekening houden met een ander, afstemmen/overleggen: je kan niet altijd doen waar jij zin in hebt, je moet je ook weleens aanpassen... Liefde is respectvol omgaan met anderen, dus je zegt 'ja' op een uitnodiging voor een verjaardagsfeest/bruiloftsfeest, ook al voel je een 'nee'. Niet gaan is niet liefdevol naar de ander toe. Jij zou het toch ook niet leuk vinden als mensen niet op jouw feestje of bruiloft komen opdagen? Een liefdesrelatie is niet alleen een liefdesrelatie met de persoon zelf, maar ook een relatie met haar of zijn familie. Als je niet wordt uitgenodigd door je liefje bij zijn/haar familie, dan is er wat mis..., dan houdt hij/zij niet echt van jou, want anders zou hij/zij je toch bij de familie betrekken? Of het omgekeerde: als jij aangeeft dat je een relatie hebt met hem of haar en niet met zijn/haar familie, dan is dat volgens je partner geen volwaardige relatie, want daar hoort ook de familie bij... Liefde betekent dat je de ander niet afvalt in gezelschap. Ook al ben je het niet eens met je partner, je vindt eigenlijk dat hij/zij onzin loopt uit te kramen..., je spreekt je niet uit, omdat je haar of hem niet voor schut wil zetten, geen gezichtsverlies wil bezorgen, maar bovenal wil je na afloop geen herrie in de tent. Liefde betekent dat je graag samen bent, je wilt zoveel mogelijk tijd met elkaar door brengen, je gaat samen op vakantie, samen naar vrienden, samen op de bank een serie kijken etc. Of het tegenovergestelde: je wilt je niet binden, want liefde verstikt. Als je echt om iemand geeft, dan deel je geen informatie die de ander mogelijk kan kwetsen, die informatie laat je gewoon achterwege... (zachte heelmeesters maken stinkende wonden?) Tot slot: Liefde is exclusief, speciaal: ik hou alleen van jou..., ook al droom ik weleens over een ander die me wel waardeert, begrijpt, hoort en ziet. En is dat dan Liefde, het pakketje beelden/overtuigingen waar we ons aan dienen te houden of naar dienen te gedragen onder de noemer van 'Liefde'. Is dat Liefde met een hoofdletter L? Liefde die onvoorwaardelijk is: liefde die de ander niet wil veranderen, maar de ander neemt zoals hij/zij is. Liefde die niet verstoord raakt als de partner zich anders gedraagt dan al die opvattingen en beelden, die wij over Liefde hebben? Of spreken we over liefde met een kleine letter 'l'? Liefde die voorwaarden stelt aan de ander: jij moet zus of zo zijn, anders hou ik niet van je. Liefde die bestaat bij de gratie van afkeuring, afwijzing, haat..., oftewel een liefde die wankelt: het ene moment hou ik van je, het andere moment zie ik je absoluut niet zitten, haat ik je en fantaseer ik over een andere partner, die mij wel aandacht voor mij heeft. Liefde die bestaat uit behoeftigheid, de ander moet ons gelukkig maken: hij/zij moet mij een gevoel van veiligheid, steun en kameraadschap geven, want ik kan niet alleen zijn. We menen te weten wat Liefde is, Liefde met een hoofdletter L. We gaan ervan uit dat de opvattingen over Liefde de Liefde zelf is, maar is dat zo? En op enig moment stappen we in het huwelijksbootje..., omdat we zoveel van elkaar houden..., we trouwen om onze liefdesrelatie te bezegelen..., zeggen we dan. Maar als we zo goed weten wat Liefde is, hoe kan het dan dat 1 op de 3 huwelijken strandt? Tja, we zijn nu eenmaal groot gebracht met uiteenlopende opvattingen (denkbeelden) over het Hart, over de Liefde en het zijn juist die opvattingen, die maken dat we de Liefde met een hoofdletter L mis lopen. Het Hoofd versus het Hart. Misschien weten we helemaal niet wat Liefde is. Misschien bestaat de Liefde die wij kennen slechts uit allerlei ideeën over de Liefde, maar dat is niet de Liefde zelf, het zijn slechts ideeën, die we in de loop van ons leven hebben mee gekregen, gebaseerd op allerlei culturele, religieuze en maatschappelijke invloeden. En een recept voor Liefde is geen Liefde, het is een recept en een recept leidt bij voorbaat tot frustratie, eenzaamheid, leegte, teleurstelling, angst en schuld. De ander voldoet niet..., hij/zij gedraagt zich niet overeenkomstig het recept, overeenkomstig alle opvattingen over liefde, die voort komen uit de mind. Hij/zij maakt mij niet gelukkig..., hij/zij houdt geen rekening met mij, hij/zij heeft niets voor mij over, luistert niet etc. Het hart kent echter geen opvattingen over Liefde, het hart is Liefde. Het hart maakt geen keuze: voor of tegen. Het hart wijst niets af, is open en onvoorwaardelijk, zonder enige eis of verwachting ten aanzien van de ander. Het hart kent geen weerstandsschakelaar. Liefde is totale acceptatie van wat is, wat overigens niet betekent dat je alles maar als zoete koek van de ander slikt en accepteert. Het betekent ook niet dat je je wens of verlangen niet zou mogen uiten..., er is niets mis met het uitspreken van je behoefte, maar verwacht niet op voorhand een 'ja' of als de ander 'nee' zegt, interpreteer dit niet als: hij houdt niet van mij, hij heeft niets voor mij over. Laatst beluisterde ik een satsang van Adyashanti. Een man op leeftijd, die geboren en opgegroeid was in Japan vertelde het volgende over zijn 30-jarige huwelijk: 'Wanneer wij in Japan trouwen gaan wij er niet vanuit dat we weten wat Liefde is, wij zien het huwelijk als een mogelijke kans om te ontdekken wat Liefde is. In het begin van ons huwelijk waren er allerlei aspecten aan mijn vrouw die ik niet waardeerde, die ik veranderd wilde zien; sommige dingen stoorde mij aan haar en ik probeerde op subtiele wijze bepaalde kanten van haar te veranderen, totdat ik ontdekte dat dat geen Liefde was, dus na enkele jaren ben ik daarmee gestopt. Het kostte mij 15 jaar om elke vorm van subtiele manipulatie uit te laten doven, om mijn vrouw totaal te accepteren zoals zij is. En nu kan ik met recht zeggen dat wij de Liefde ontdekken.' Misschien wordt het tijd om te onderkennen dat al deze beelden over liefde niet de Liefde zelf is. Laten we daar eens beginnen..., laten we als vertrekpunt nemen dat we niet weten wat Liefde is..., laten we alle ideeën en opvattingen doorzien voor wat ze zijn: bedenksels vanuit de mind, het Hoofd in plaats van het Hart. Laten we vanuit openheid en leegte de ander tegemoet treden, alle eisen, interpretaties en verwachtingen op de schop. Misschien..., heel misschien ontdekken we dan op enig moment in ons leven wat Liefde werkelijk is... If you love a person, how can you destroy his or her freedom? If you trust a person, you trust his or her freedom too. (Osho) www.bewustzijnscoaching.com LinkedIn: Caroline Ootes Facebookpagina: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
Moed betekent angst voelen en toch je hart volgen.
Moed betekent angst voelen en toch je hart volgen. We zijn op vakantie. Kennissen uit de omgeving komen langs, op visite. De man en de vrouw delen de wetenswaardigheden van het afgelopen jaar. We luisteren naar de nieuwtjes en vragen hier en daar door. Leuk om te horen welke concrete veranderingen er in hun leven hebben plaats gevonden (verbouwing/andere baan). Het tempo van het gesprek ligt ‘hoog’. Het ene verhaal na het andere wordt gedeeld. Na enige tijd valt mij op dat er niet een wederkerige uitwisseling ontstaat. Zij delen, wij (mijn partner en ik) luisteren. Wat maakt dat deze uitwisseling zo verloopt? Wat ik bemerk, is er dat er weinig ruimte is in het gesprek, ruimte in de zin van openheid, ruimte in de zin van vertraging, ruimte in de zin van pauzes gedurende het delen, ruimte in de zin van: stilte. De stilte, de openheid, de vertraging van waaruit verdieping, een werkelijk ontmoeten en humor kan ontstaan... Op enig moment wordt er een wedervraag gesteld: welke nieuwtjes hebben jullie? Ik voel geen enkele impuls om wat te delen. Er komt niets op. Ik heb geen nieuwtjes te delen. Wel een proces doorlopen naar aanleiding van het overlijden van onze dochter, waar zij van op de hoogte zijn. De energie in het gezelschap ligt ‘hoog’ of is ‘gehaast’, ‘snel’. Ik merk dat ik wat tijd nodig heb om te zakken, om in te dalen, om te voelen wat er van binnenuit gedeeld wil worden, maar die tijd ontbreekt. En ik spreek me daarover niet uit. Mijn partner doet een poging door een nieuwtje te delen. Het nieuwtje wordt op een bepaalde wijze opgepakt en vertaald door de ander. Er komt geen uitwisseling op gang en al snel draaien de rollen weer om. Hier en daar plaats ik nog een opmerking, maar er komt geen werkelijke ontmoeting op gang. Ik bekijk onze interactie. Ja, zo gaat het…, dit is het hoofdmenu, niet het voorgerecht, maar het hoofdmenu: de wetenswaardigheden. Geen stilte, pauze, vertraging van waaruit verdieping en humor kan ontstaan, maar in een hoog tempo zenden. Hij mist contact, hij mist de uitwisseling van emoties, geeft de bezoeker aan. Dat begrijp ik, als ik zo het gesprek waarneem. Hij voelt zich alleen, eenzaam, kent weinig mensen. Dat begrijp ik, als ik zo het gesprek beluister. Na 1,5 uur breekt het moment aan om afscheid te nemen. De man geeft aan dat we altijd langs kunnen komen als er iets is, dat zij graag met ons willen wandelen en vervolgens nodigt hij ons uit om over 6 dagen te komen barbecueën. En dan komt het erop aan: Wat zeg ik? Wat is mijn waarheid? Wat voel ik? Wil ik wel nader contact? Wil ik wel barbecueën met hen? En durf ik me uit te spreken ook als de ander dat mogelijk als een afwijzing of teleurstelling ervaart? Eén ding is op voorhand voor mij duidelijk: ik wil niet barbecueën. Ik voel er niets voor om een aantal uren van mijn tijd door te brengen met mensen, die zich bewegen op het level van nieuwtjes. Niet dat er iets mis is met hen (het zijn sympathieke mensen) of met het uitwisselen van nieuwtjes, maar dat kan ook door even een praatje te maken, zo nu en dan. Oké, de uitnodiging. Wat is mijn antwoord? Ik zeg: ik weet het nog niet. Waarop de ander reageert: hoezo weet je het nu nog niet? Ik zeg: Ik wil eerst met mijn partner overleggen, ik laat het je nog weten. Hoezo is daar overleg voor nodig? Je weet nu toch wel of je over 6 dagen wilt barbecueën? (En dat klopt, ik weet mijn antwoord, maar ik ben niet alleen, er is ook een partner, en ik vind het niet makkelijk om ‘nee’ te zeggen). En vervolgens kijkt hij vragend naar mijn partner: wat vind jij ervan? En ik zeg nogmaals dat ik met mijn partner wil overleggen: ik laat het je over enkele dagen weten. Mijn partner knikt instemmend naar mij en het gezelschap. Ik zie en voel dat de bezoeker geïrriteerd is en zich afgewezen voelt. Ik pak de draad weer op en zeg: ik weet niet of ik het nu wel wil…, misschien voelt het gewoon te snel…, voelt het meer kloppend als we over een maand afspreken om te barbecueën. En ik wil ook gewoon even afstemmen met mijn partner. Waarop hij verbolgen reageert: Over een maand? zegt hij (dan pas…), nou, dan weet ik niet of ik er wel ben, misschien ben ik dan wel op vakantie. Waarop ik zeg: Oké, dat zij dan zo. Dat antwoord vindt hij niet leuk. En ik voeg eraan toe: Als het antwoord ‘nee’ is, als we jullie uitnodiging afslaan, betrek het dan niet op jezelf. Het gaat niet over jullie, ik mag jullie, maar de vraag is of ik op deze wijze wil afspreken met jullie. Nou, reageert hij echt geïrriteerd: ik wil het wel een paar dagen van tevoren weten om de inkopen te doen. Ik zal het je tijdig laten weten, zeg ik. Voel je het gesprek aan? Voel je hoe moeilijk het is om jezelf trouw te blijven als je een sterk appèl voelt van de andere kant tot contact? Als je weet dat de ander zich eenzaam voelt, ook al ben ik niet verantwoordelijk voor de eenzaamheid van de ander… Voel je wat voor enorme uitdaging er in zit om je uit te spreken, om je waarheid te leven? Zo nu en dan een praatje of een kopje koffie/thee, meer zit er niet in. Dat is het antwoord van binnenuit, oftewel ‘mijn’ waarheid. Ga er maar eens aan staan om deze boodschap in alle openheid en eerlijkheid te geven. Ik wijs hen niet af, maar zo interpreteren zij dat wel, zij betrekken het op zichzelf, maar daar gaat het niet over, het gaat niet over hen, maar over mij: wat klopt voor mij? Ook al klopt dat niet voor de ander… Ja, maar je kunt toch niet altijd uitgaan van jezelf? Dat is toch egoïstisch? Is dat zo? Is het egoïstisch om jezelf trouw te zijn? Of is het egoïstisch van de ander om er bij voorbaat vanuit te gaan dat je aan de verwachting (de uitnodiging) van de ander tegemoet komt? Het is toch een uitnodiging? Oftewel: een vraag? En op een vraag zijn toch meerdere antwoorden mogelijk: ja, nee, misschien. Mag ik ‘nee’ zeggen? Of dien ik eigenlijk ‘ja’ te zeggen, omdat de ander zich anders afgewezen voelt of teleurgesteld, alsof ik verantwoordelijk ben voor de reactie van de ander? Ben ik verantwoordelijk voor de pijn die de ander in zich draagt, de pijn die geraakt wordt op het moment dat ik ‘nee’ zeg, de pijn die ooit is ontstaan in zijn of haar geschiedenis? Dien ik dan het leven te leiden wat anderen van mij verwachten, omdat zij zich anders afgewezen of teleurgesteld voelen? Ben ik op het punt aangeland dat ik een afwijzing van de ander in ontvangst kan nemen wetende dat deze afwijzing niets over mij zegt, maar alles over de ander: hij of zij raakt getriggerd door een ‘nee’, hij of zij heeft een verwachting waar ik niet aan tegemoet kan komen, hij of zij laat de ander (mij) niet vrij, er is geen ruimte bij de ander om elk antwoord in ontvangst te nemen, het antwoord moet eigenlijk ‘ja’ zijn. Is dit liefde? Hoe groot is het hart van de ander als er impliciete eisen worden gesteld? Als je eigenlijk geen ‘nee’ mag zeggen. Is het egoïstisch om naar jezelf te luisteren? Om na te gaan wat klopt voor jou? Ook als dat niet klopt voor de ander… Moet ik dan mijn leven zo leven dat ik aan alle verwachtingen en verlangens van anderen voldoe? Dus dat ik het leven van anderen leid in plaats van het leven zoals het van binnenuit klopt? Van waaruit bewegen we mee met al die verwachtingen die anderen over ons hebben? Schuldgevoel? Dan ben ik geen goeie …: vader, moeder, dochter, zoon, buurvrouw/man, partner, werknemer, werkgever? Bewegen we mee met de verwachtingen om mogelijke oordelen van anderen te voorkomen? Oordelen die nog in onszelf leven, want anders zouden de oordelen van anderen ons überhaupt niet raken. Oordelen die voort komen uit overtuigingen, die we van jongs af aan hebben mee gekregen: als je aan jezelf denkt ben je een egoïst, dan heb je niets voor de ander over. Is dat zo? Heb je niets voor de ander over als je uitgaat van datgene wat klopt voor jou? In hoeverre ben je echt aanwezig, in verbinding, in contact, als je ‘ja’ zegt, terwijl het van binnen een ‘nee’ is? In hoeverre is dat liefdevol naar de ander toe? Maar bovenal naar jezelf? Waarom voelen zoveel mensen zich moe en uitgeput? Zou dat onder andere te maken kunnen hebben met het gegeven dat we niet luisteren naar dat wat de innerlijke stem aangeeft, omdat we geleefd worden door allerlei overtuigingen, die aan ons door opvoeders en maatschappij met de paplepel zijn mee gegeven? Oké, terug naar de situatie. De uitnodiging voor de barbecue. Ik overleg met mijn partner en vraag hem hoe hij erin zit. Hij geeft aan dat hij niet van barbecueën houdt. Zo nu en dan een kopje koffie/thee drinken en hij wil ook wel een enkele keer met de mannelijke bezoeker wandelen (of het er daadwerkelijk van komt, weet hij niet), maar hij zit niet te wachten op een barbecue. Dit is het antwoord wat ik de bezoekers stuurde: Ha lieve mensen, Barbecue: nee. We vinden het leuk om jullie zondag even te bezoeken, de verbouwing te zien en een praatje te maken, als het voor jullie ook oké is. Ik kreeg het volgende antwoord terug: Hi, Oke op zondag. Tja, zo gaat het dan…, dikke kans dat hij zondag vraagt waarom we niet willen barbecueën. En wederom een uitdaging: wat zeg ik dan? En mijn antwoord is anders dan het antwoord van mijn partner. Durf ik open en eerlijk aan te geven hoe voor mij de vork in de steel zit: zo nu en dan een praatje, dat is het, het heeft niets met jullie persoonlijk te maken, dit is gewoon het antwoord wat ik van binnenuit voel. Ben benieuwd wat zich zondag ontvouwd. PS betekent dit dat mijn partner voor hetzelfde dient te kiezen? Nee. Als hij wil gaan wandelen, eten, kletsen of anderszins…, ga je gang…, je bent een vrij mens…, net als ik. De vrijheid die in mij rijzende is, gun ik ieder ander. www.bewustzijnscoaching.com Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching LinkedIn: Caroline Ootes