Allen is ons de mogelijkheid (potentie) gegeven om te ontwaken, om tot Liefde te komen, tot Bewustzijn. Een goddelijk geschenk, een mogelijkheid. Sommigen onder ons voelen een krachtige roep, van binnenuit, tot totale bevrijding; zij volgen een spiritueel pad bij een meester, die ontwaakt is en 'beoefenen' Vipassanameditatie (1), omdat zij zich realiseren dat Puur Gewaarzijn de poort is naar totale bevrijding.
Anderen voelen die roep niet, maar verlangen wel naar bevrijding van diepe, pijnlijke basisovertuigingen, die voort komen uit de psychologische mind (het 'ik', het ego).
Het lijden wat voort komt uit die diepe imprints kan eveneens dienen om uit de droomstaat te ontwaken (uit identificatie met de mind c.q. onze gedachten/emoties).
Veelal voltrekt de bevrijding zich niet, omdat Puur Gewaarzijn nog niet is herkend, waardoor de identificatie met de overtuigingen (en het lijden wat daaruit voort komt) zo sterk is dat het uitdagen van de overtuigingen en het laten smelten van de pijn, verbonden aan de overtuigingen, gewoonweg vermeden wordt. Het voelt als te pijnlijk om aan te gaan, te pijnlijk vanuit het perspectief: het is waar wat ik voel en denk (identificatie met de psychologische mind, het 'ik', ego).
Maar goed, we all do our levels best, we zijn allemaal onderweg en de ene tulp bloeit in mei, de andere in juli.
Degenen die tot Liefde willen komen, verlangen naar bevrijding van het juk dat 'ik' heet wat de mensheid, deep down, zo'n sterk gevoel van alleen zijn en verlorenheid geeft.
Het 'ik' (ego) dat alles op zichzelf betrekt. 'Ik' betekent spanning en een egocentrische houding, die voort komt uit angst: mag ik er zijn? vinden ze me wel aardig? hoor ik er wel bij? ben ik wel goed genoeg? Alles wat om ons heen gebeurt, in interactie met anderen, leidt naar die egocentrische houding, naar self-talk. We zijn uren met onszelf bezig, omdat we alles op onszelf betrekken: hij kijkt niet naar mij wordt vertaald naar 'hij mag me niet'; als we geen antwoord op een mail krijgen, dan zijn we bang dat we iets verkeerds hebben gezegd en blijft dat ons bezig houden etc.
De mind kent in essentie twee standen: aantrekken of afstoten.
Aantrekken betekent: datgene naar ons toe trekken, veelal vanuit manipulatie, wat we menen nodig te hebben of recht op te hebben, vanuit behoeftigheid. Met andere woorden: het leven of de ander dient ons te geven wat we onszelf niet kunnen geven, omdat we niet thuis zijn in ons Hart.
Afstoten betekent: alles waar we 'vanaf' willen, alles wat we als ongewenst beschouwen, alles wat ons vermeende geluk of gevoel van welbevinden in de weg staat, eigenlijk alles waar we 'nee' tegen zeggen: dit wil ik niet ervaren, voelen, onder ogen zien of erkennen.
En het zijn deze twee houdingen van de mind (afstoten en aantrekken), voortkomend uit identificatie met een 'ik', met alle overtuigingen die daaraan verbonden zijn, die de mens doen lijden. De grondtoon van het 'ik' is angst in tegenstelling tot de grondtoon van het Leven zelf wat Liefde is.
Enige tijd geleden kwam er een cliënt in de praktijk met de volgende vraag: ik voel zo'n enorm verschil tussen hoe men mij ziet en hoe ik mij van binnen voel, hoe komt dat toch? Mensen zien mij als een onafhankelijk, krachtig persoon, die anderen met raad en wijsheid bij kan staan, maar zelf voel ik me heel onzeker en ben ik bang voor afwijzing, vooral voor het gevoel het niet goed te doen en er niet bij te horen, en ik voel me vaak ook zo..., dat ik er niet bij hoor, buiten gesloten (voor de lezer: dit is het 'ik' en de egocentrische benadering van het leven, de self-talk, de psychologische mind; een collectief gegeven gebaseerd op eeuwenlange conditionering).
Ik vraag haar of ze deze onzekerheid en kwetsbaarheid laat zien aan anderen. In veel gevallen niet, zij toont de buitenwereld haar zelfverzekerde houding.
Dan is het ook niet gek dat de buitenwereld jou zo ziet, toch? Ja, dat is waar, zegt ze.
Waar ben je bang voor als je je kwetsbaarheid en onzekerheid laat zien? vraag ik.
Tja, zegt ze, als ik dat laat zien..., dan heb ik het idee dat ik verdwijn of oplos. Hoe bedoel je, verdwijn of oplos? vraag ik. Ja..., dan heb ik het gevoel dat ik er niet bij hoor, dan zie ik een beeld van mezelf, die buiten de kring staat.
Herken je dit uit je verleden? Het lijkt te verwijzen naar een gezin waar geen ruimte was voor kwetsbaarheid, zachtheid, onzekerheid..., voelde je je een buitenstaander in dit gezin?
En dan komen de verhalen:
Ze is geslaagd voor haar examen, een aantal familieleden zijn aanwezig bij de uitreiking van haar diploma, haar vader laat verstek gaan, na de uitreiking komen ze thuis en spreken de familieleden de vader aan: je dochter is geslaagd, zou je haar niet feliciteren? Haar vader zegt: het was niet meer dan haar plicht; hij draait zich om en loopt weg.
Ze zit op turnen, het is avond, ze valt hevig, de leraar belt naar huis en vraagt haar vader om haar op te halen. Hij zegt tegen de leraar: ze ziet maar hoe ze thuis komt. Die nacht slaapt ze in het huis van de leraar en zijn vrouw. Als ze de volgende dag thuis komt, loopt haar vader weg, hij zegt haar geen gedag en kijkt haar niet aan.
Ze valt voor het keukenraam van haar fiets, er is bloed, schaafwonden en de fiets is beschadigd. Haar vader zegt niets, behalve de volgende zin: de schade aan je fiets betaal jezelf.
En zo zijn er nog vele ervaringen te delen, zegt ze vrij nuchter (een houding die overeenkomt met haar vraag: je niet kwetsbaar tonen).
Stel je eens voor, zeg ik tegen haar, dat de mens hier op aarde incarneert met een pakketje aan overtuigingen, die de ziel op zich heeft genomen om in dit leven tot inlossing te brengen. En de omstandigheden waarin de mens wordt geboren, komen geheel overeen met de overtuigingen, die de ziel wil uitwerken..., om tot bevrijding te komen, om dat facet van de diamant op te schonen. En het bestaan is genadig..., je mag er zolang over doen als nodig is..., één leven of honderden levens..., het is aan jou, het bestaan stelt geen eisen, is oneindig geduldig en compassievol.
En als we dan kijken vanuit het perspectief wat ik zojuist heb geschetst: de ziel die een pakketje aan overtuigingen meeneemt om in te lossen gedurende dit leven (en anders een volgend leven); de ziel die omstandigheden aantrekt die overeen komen met deze overtuigingen..., wat is dan de overtuiging die 'jouw' ziel in dit leven wil inlossen, vraag ik? Wat is de overtuiging, die een diepe imprint kent in jou?
Ik mag niet kwetsbaar zijn. Het tonen van zachtheid, kwetsbaarheid, pijn en onzekerheid leidt tot liefdeloosheid, tot afwijzing en buiten gesloten worden.
Ja, zeg ik..., en dat is nou precies wat 'jouw' ziel in dit leven wil inlossen... Zie je de perfectie van het bestaan hierin? Zie je dat de omstandigheden exact overeen komen met dat wat 'jouw' ziel in dit leven wil ervaren en helen?
En kan je zien dat kwetsbaarheid een enorme kracht is, die heel ontwapenend werkt in tegenstelling tot jouw overtuiging dat kwetsbaarheid tonen alleen maar leidt tot afwijzing en liefdeloosheid?
Jij leeft één kant van de pool, maar zoals licht en donker niet zonder elkaar kunnen bestaan, zo kan kwetsbaarheid niet bestaan zonder de andere kant van de pool: innerlijke kracht en onafhankelijkheid. Het bestaan daagt jou uit om deze schijnbare tegenstelling te verenigen of te overstijgen. Kracht is pas werkelijke kracht als het zachtheid en ontspanning in zich draagt (en vice versa).
Het is aan jou of je de inlossing van deze basisovertuiging aangaat of niet, maar als je blijft handelen (of niet handelen) vanuit deze basisovertuiging dan verandert er niets, dan blijf je een gevangene van deze overtuiging en verlaat je dit leven met deze onopgeloste overtuigingen. Gelukkig is het bestaan ons heel genadig en geeft het ons gewoon nog een rondje om te volbrengen wat nog niet is volbracht. De vraag is of dit is wat je wilt?
Nee, zegt ze, als het even kan zou ik dit graag in dit leven helen, maar hoe?
Zie de bewegingen van de mind: zie, wees Gewaar wat je doet vanuit deze pijn. Zie het principe van aantrekken op basis van behoeftigheid/pijn: het zoeken naar bevestiging 'ik hoor er bij' of in twijfel trekken of je er wel bij hoort. En het principe van afstoten, dat wil zeggen 'vermijden': ik wil me niet kwetsbaar tonen, want ik wil de pijn van buiten gesloten worden en liefdeloosheid niet voelen.
Doorbreek het vermijdingspatroon: toon je onzekerheid en kwetsbaarheid.
Realiseer je dat je gedrag van anderen interpreteert op basis van deze diepe overtuiging: ze moeten me niet als ik mezelf ben, als ik ook mijn kwetsbaarheid en onzekerheid laat zien. Als je schoondochter niet terug belt, neem verantwoordelijkheid voor de interpretatie die je daaraan geeft, doe een reality check: klopt het dat je geen contact met mij wilt? Ja, dat klopt, zegt je schoondochter dan, ik weet dat je met me mee leeft, maar ik ben nog steeds niet hersteld van de hersenschudding, ik heb rust nodig. Voel de pijn van buiten gesloten worden wanneer deze wordt aan geraakt, terwijl je je realiseert dat deze pijn niets over je schoondochter zegt, maar alles over de interpretatie die jij eraan geeft; het is oude pijn (buiten gesloten worden), een residu uit dit leven en andere levens, die wordt geraakt, die nog niet is geheeld.
Het liefst zou ik tegen haar zeggen: ga mediteren (Vipassana), zodat Puur Gewaarzijn op enig moment ontluikt waardoor de overtuigingen worden doorzien en uitdoven. Zonder Gewaarzijn blijf je een gevangene van de mind, van het 'ik' en van de pijnlijke overtuigingen: is het ene issue opgelost, dan dient zich wel weer een ander pijnpatroon aan waar we ons mee bezig houden (psychologiseren/analyseren).
En wie is het, die zich bezig houdt met het verbeteren, sleutelen en werken aan onszelf? Enig idee?
Vanuit Puur Gewaarzijn is het vele malen makkelijker om je geschiedenis (karma) op te schonen, omdat de identificatie met de psychologische mind (het 'ik' met al haar overtuigingen en verlangens) losser wordt (of zelfs geheel doorbroken wordt), waardoor het vermijdingspatroon wordt doorbroken en oude pijn kan smelten (indien nodig), omdat het niet meer zo 'echt' of 'waar' voelt.
Vanuit Puur Gewaar zijn ontstaat de mogelijkheid tot totale bevrijding.
Is er geen Gewaarzijn, dan blijven we eindeloos rond cirkelen in de psychologische mind, in samsara (de cyclus van dood en wedergeboorte).
Bevrijding is het Licht van de diamant in zijn totaliteit en niet slechts een of enkele facetten zoals bepaalde specifieke overtuigingen, die het ik (ego) in dit leven probeert in te lossen.
Als je focust op het oplossen van allerlei soorten problemen van de psychologische mind (de afzonderlijke facetten van de diamant), blijf je een gevangene van de mind, omdat de psychologische mind, het 'ik', het ego aan het roer blijft staan. Jij bent degene, die hard werkt om je staat van zijn te verbeteren, maar het is juist de identificatie met die 'jij', die het leed in de eerste plaats heeft veroorzaakt. Dus meditatie is een sterk medicijn om Puur Gewaarzijn te provoceren, om de identificatie met de psychologische mind (het 'ik') te doorbreken.
Puur bewustzijn betekent het overstijgen van de mind; het licht is 'aan' en schijnt: alle overtuigingen/problemen doven geleidelijk aan vanzelf uit in het Licht van Gewaarzijn; geen sterke inspanning of hard werken (= het 'ik') is nodig. Ja, soms dienen we dieper af te dalen in bepaalde weerstanden, maar vanuit Puur Gewaarzijn is dit een totaal andere beleving (minder pijnlijk), dan wanneer we de weerstanden onderzoeken en aangaan vanuit de mind.
Keer op keer luister ik met verwondering naar de kracht van deze diepe basisovertuigingen, die de levensloop van de mens bepalen, zonder dat zij dit zelf in de gaten hebben. Ik luister en hoor de sterke identificatie, die gepaard gaat met de gedachten en emoties (waar ze heilig in geloven), die voort vloeien uit deze basisovertuigingen.
En ik voel/hoor/zie de perfectie van het bestaan door deze levensloop heen: de potentie tot bevrijding, waar de ziel naar verlangt, bevrijding van diepe imprints uit dit leven en andere levens, wat de onderliggende kracht is achter deze geboorte met deze specifieke levensomstandigheden.
Het is dit lijden, wat veroorzaakt wordt door identificatie met een 'ik', met de psychologische mind en de pijnlijke basisovertuigingen, wat de mens aanspoort op zoek te gaan, om tot heling te komen. Wat een prachtig design van het bestaan.
En ik zie ook de keerzijde, de enorme kracht van maya: de totale vereenzelviging met deze overtuigingen van waaruit de mens blijft herhalen..., een leven lang..., tot de dood erop volgt... en een volgend leven..., van waaruit ik zeg: zoek een meester en 'beoefen' Vipassanameditatie (1), zodat je verlost raakt van de greep, die de psychologische mind op je heeft (o.a. wat ik voel en denk is 'waar').
In het Licht van Puur Gewaarzijn dient zich de mogelijkheid tot totale bevrijding aan: we komen los van het wiel van wedergeboorte, van karma.
(1): voor nadere informatie en kennismaking met Vipassana, neem een kijkje op http://www.vipassana.nlBoeddha: the best way to stay in samsara is to resist it.Samsara is the wheel of endless birth and death under the influence of delusion and karma which causes suffering.
www.bewustzijnscoaching.com
www.thehealingcircle.one
Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
LinkedIn: Caroline Ootes
Ik heb een afspraak met Lisa, zij komt voor het eerst langs.
Laatst zei iemand tegen mij: “Misschien ben jij wel niet van het mediteren, misschien is meditatie als ingang niet geschikt voor jou.” Ik vraag me af of dat zo is. Ze vervolgt: “Ik lees nu een boek waar mediteren juist wordt aangeraden en ik merk op dat ik mezelf ervan af hou. Daar wil ik graag met jou bij stil staan.” Oké, zeg ik, vertel.
Ik ben niet bang voor stilte, zegt Lisa, ik heb ook enkele retraites gedaan waaronder een vipassana retraite van 7 dagen en toch voel ik behoorlijk wat weerstand bij de gedachte dat ik iedere dag tijd besteed aan meditatie.
Ik vraag me af wat dat dan is. Gun ik het mezelf niet? Vind ik het mezelf niet waard? Of is er wat anders gaande? Ik weet wel dat ik een enorme doener ben, zegt ze. Als ik stil ga zitten, komt al gauw de gedachte omhoog dat het zonde van mijn tijd is.
Oké, zeg ik, ik hoor je, zou je eens wat willen delen over de 7-daagse stilte retraite? Wat was de gang van zaken en wat kwam jij daarin tegen?
We mediteerden vele uren per dag en de maaltijden waren ook in stilte. Daarnaast deden we ook klusjes als afwassen e.d. De eerste dagen van de retraite keek ik met verbazing/bewondering naar de andere deelnemers en dacht: ‘Wat doen jullie allemaal erg je best…, nou, dat kan ik niet opbrengen.’ Ik trok gewoon mijn eigen plan, ik deed waar ik behoefte aan had, soms ging ik tijdens de meditatie liggen terwijl iedereen zat. Later gaven de andere deelnemers aan dat ze dat zo sterk aan mij vonden, maar ik vond het juist heel sterk van hun dat ze uur na uur mediteerden op hun kussentje of stoel.
Ik vond de dagen vreselijk lang duren…, en ik mistte gewoon het contact met mensen…, een weekend in stilte…, al la…, dat is te doen, maar langer dan een weekend…, ik heb het contact met anderen ook nodig om te groeien en om te spiegelen en als ik daar dan zo zit of lig, dan stagneert het gewoon in mij, dan loop ik vast in mijn eigen gedachten. Nou, na 4 dagen ben ik gestopt, ik had er genoeg van.
Oké, dus je trok je eigen plan…, je gaf je niet over aan het programma zoals het was, maar je deed je eigen ding. Dat is al een opmerkelijk gegeven, toch? Om te zien dat je door dat gedrag een ontsnappingsroute creëert voor dat wat er in jou gaande was tijdens het mediteren. En dat de mind vervolgens een verklaring bedenkt voor je gedrag: ‘Ik heb andere mensen nodig om te spiegelen, want op mezelf zijn levert niks op, meditatie werkt gewoon niet voor mij, ik draai alleen maar rondjes in mezelf, het leidt nergens heen.’ Interessant om dit allemaal gade te slaan, toch?
Ja, zegt Lisa, zo heb ik er niet naar gekeken, ik was eigenlijk wel trots op mezelf dat ik mijn eigen gang ging. Jammer dat de leraar dit niet aan mij terug heeft gespiegeld…
En als je de 7 dagen had volgemaakt, wat zou je dan ontmoeten in jezelf? Ik zou me stierlijk vervelen, flapt Lisa er wel gemeend uit. Ik had ook heel vaak gedachten als: ‘Wat zit ik hier te doen? Wat schiet ik hier mee op? Wat een onzin allemaal. Zonde van mijn tijd.’
In mijn dagelijkse leven kom ik ook altijd net op tijd bij een afspraak, nooit te vroeg. Omdat ik mijn tijd niet wil verdoen. Ik moet mijn tijd nuttig besteden en niets doen, mediteren, is niet nuttig.
Interessant. Dus dit is wat jij tegen komt tijdens een 7-daagse vipassana.
Iedereen ontmoet zo zijn/haar eigen stukken. En dit is het voor jou: je gaat je eigen gang, je mist het contact met anderen…, je denkt dat je anderen nodig hebt om jezelf op een dieper niveau te ontmoeten…, je zoekt de vervulling buiten je, bij anderen…, zonder de uitwisseling met de ander wordt je op jezelf terug geworpen, je ontdekt dat je je stierlijk verveelt en je realiseert je nu dat daar een overtuiging aan ten grondslag ligt: niets doen is zonde van mijn tijd, ik moet mijn tijd nuttig besteden. Stil zitten en stagneren in je eigen gedachten is niet nuttig, het levert niks op, je besluit na 4 dagen te stoppen.
Ja, zegt Lisa, dit realiseer ik me nu pas echt…, zo heb ik er nog niet naar gekeken… Maar hoe kom ik van die overtuiging af? En van die doener?
To see is to be free.
Je ziet het nu. Je ziet de overtuigingen, die je handelen bepalen. Daar begint het mee. Met ‘zien’. Zien wat er allemaal voorbij komt, wat er aan geraakt wordt, wat zich allemaal afspeelt in jou. Laat de lamp van Bewustzijn erop schijnen, dat is alles. Ga geen gevecht met de verveling aan of met het gemis aan contact, ga er niet vandoor, haak niet aan, ga er niet in mee, blijf toeschouwer van dat wat de mind tevoorschijn tovert op het moment dat jij mediteert: de verveling, het zinloze en nutteloze, het gemis aan contact en de verklaring die de mind geeft waardoor je na 4 dagen stopt.
Waar we vanaf willen, blijft juist aan ons kleven. Als je het gevecht aan gaat met de mind, wie in jou is dat dan die dat gevecht aan gaat? Dat is ook de mind. Dan blijf je een gevangene van de mind, van de overtuigingen, dus dat is niet de oplossing. Kijk naar de weerstand, naar de verveling…, geef het alle ruimte, onderdruk het niet en vlucht niet. Op enig moment dooft de verveling als vanzelf uit.
Naar binnen keren, vertragen, is een eerste stap om uit de verslaving van de doener te komen, om af te kicken van het patroon in jou die alsmaar door dendert, van het ene project naar het andere.
Als je door hebt wat we nu met elkaar bespreken, dan begrijp je dat er sprake is van een geconditioneerd patroon: de doener (je mag niet niks doen, je moet nuttig bezig zijn, je mag je tijd niet verlummelen).
Realiseer je dat de doener drijft op adrenaline. En die adrenaline zorgt ervoor dat je systeem steeds op ‘actief’ staat.
Er is dus een de-conditioneringsproces nodig. Ga eens op de bank liggen, met een rustig muziekje of zonder muziek, ontspannen zijn, niets willen, niet uit zijn op een resultaat of nut of iets willen bereiken, alleen maar aanwezig zijn bij dat wat voorbij komt als je niet toe geeft aan de doener. Misschien ga je je heel onrustig voelen of komen er allerlei gedachten voorbij als je op de bank ligt: ik moet de was nog ophangen, de boodschappen doen, ik zit mijn tijd te verdoen etc. Iets in die strekking…, herken je dat? Heel herkenbaar, zegt Lisa.
Volg het proces, blijf liggen, laat die onrust uitrazen, blijf toeschouwer, dat is alles. Kijk. Dat is meditatie: Aanwezig zijn bij dat wat zich in jou afspeelt, zonder iets te willen veranderen.
Je gunt jezelf iedere dag een half uur ‘zijn‘, een half uur totale ontspanning. En je zult zien dat de adrenaline rush, die jou steeds tot activiteit wil aanzetten, in de loop der tijd afneemt. Je ervaart dan in toenemende mate dat je in het bestaan kan rusten, gewoon kan ‘zijn’, wat heel helend, vervullend en voedend is.
En als je dan toch nuttig bezig wilt zijn…, om die term nog maar eens te gebruiken…, begin bij jezelf. Als jij thuis komt bij je-Zelf, bij de bron van liefde en wijsheid die jij bent, dan kan je de ander op een dieper niveau bij staan. Nu roep je van alles vanuit de ratio, wat je zojuist zelf aan gaf, je zegt ‘ik weet het’, maar je belichaamt de wijsheid niet, je leeft het niet. In hoeverre kan je dan werkelijk tot ‘nut’ zijn voor anderen? Begin bij jezelf.
In het begin vraagt het enige inzet om een half uur voor jezelf uit te trekken (afkicken van de doener), maar op een bepaald moment ontdek je en ervaar je hoe fijn het is om een half uurtje te liggen, om gewoon te zijn…
Heerlijk toch?
Ja, dank je, zegt Lisa, ik ben blij dat het nu helder is wat mij weerhoudt om te mediteren, ik heb wat tijd nodig om alles te laten bezinken wat we hebben besproken, maar ik ga het ervaren en ontdekken, zegt Lisa.
When you are not doing anything at all, bodily, mentally…, on no level…, when all activity has ceased and you simple are, just being, that is what meditation is. Osho
En is er een sleutel tot geluk? Zo ja, wat is de sleutel?
Bestaat er zoiets als permanent geluk of is geluk gewoon slechts tijdelijk van aard: het komt en het gaat.
Is geluk maakbaar? Kan je ‘geluk’ of ‘gelukkig zijn’ doen of creëren? Vraagt ‘geluk’ inzet van onze kant, omdat het er niet op voorhand is, maar alleen door inspanning te verkrijgen is?
Of is ‘geluk’ iets wat je toevalt?
Wat betekent het woord ‘geluk’ of ‘gelukkig zijn’ voor jou? Neem daar eens de tijd voor… Keer naar binnen en vraag je eens in alle rust af wat ‘geluk’ betekent in je dagelijkse bestaan.
Zit geluk in de kleine dingen: een zonsondergang, een roos, een blik, een glimlach? Dus in iets buiten ons? Of in een staat van Zijn die glans geeft aan alles wat is?
En wat doen we met ‘ongeluk’ of ‘ongelukkig zijn’? De tegenpool van ‘geluk’. Geluk kan alleen bestaan bij de gratie van haar tegenpool: ‘lijden’ of ‘ongelukkig zijn’. Mogen we ook nog ‘ongelukkig zijn’ in de ratrace naar ‘geluk’?
Is geluk wel mogelijk als we ons realiseren dat elk ‘geluk’ het zaad in zich draagt van ‘ongeluk’, omdat het tijdelijk is: geluk komt en gaat, vandaag heb je een geweldige dag en morgen is het voorbij.
En elk ‘ongeluk’ draagt het zaad in zich van ‘geluk’: na regen komt zonneschijn.
Zou het streven naar geluk samenhangen met het gegeven dat we ons zo vaak ongelukkig voelen?
Zou het zo kunnen zijn dat het verlangen naar ‘geluk’ (vul maar in: een partner, de juiste baan, een kind, vrede in de wereld, erkenning, waardering, harmonie, verlichting) juist de oorzaak is van ons lijden?
Zou het zo kunnen zijn dat deze verlangens er zorg voor dragen dat we ons ongelukkig voelen in het hier en nu, omdat onze aandacht elders is, gericht op het realiseren van een verlangen, ergens in de toekomst? Omdat we menen dat het leven zoals het is niet vervullend is, niet voldoet…
Niet voldoet waaraan? Aan het beeld wat de mind creëert over de realiteit: hoe het zou moeten zijn. Herkenbaar? Het moet altijd anders zijn dan het is. We kennen geen volmondig ‘ja’. ‘Ja’ in de zin dat het leven goed is zoals het is, met alles erop en eraan.
We ‘leven’ vanuit een ‘nee’. Omdat we menen dat er iets niet deugt aan ons, aan de ander, aan de wereld, aan de omstandigheden zoals ze zijn: het moet anders…
Ben jij ‘gelukkig’? Stop even voordat je verder leest. Wat is jouw antwoord op deze vraag: ‘Ben jij ‘gelukkig’?
Waar zeg jij nog ‘nee’ tegen? Wat voldoet niet in jouw beleving?
En kan het ‘ik’ wel gelukkig zijn? Het ‘ik’ dat streeft naar…, het ‘ik’ dat dit niet wil, maar dat (iets anders) wil, het ‘ik’ dat afkeurt en goed keurt, het ‘ik’ dat zoveel voorwaarden stelt aan het leven zelf, het ‘ik’ dat zoveel meningen heeft en oordelen kent?
Als gelukkig zijn niet mogelijk is voor het ‘ik’, bestaat er dan wel zoiets als permanent geluk? Of is dat een sprookje?
De enige weg die ik ken naar waarachtig geluk is ‘ontwaken’. Thuis zijn in het Zelf. Los komen van alle eisen die we aan het leven (onszelf, de ander, de wereld) stellen. Het leven Leven zoals het komt en gaat, zonder daar iets van te vinden. In het hart, uit het hoofd.
En dan luister ik naar de woorden van Osho:
‘Life moves from perfection to perfection. Not from imperfection to perfection. No, life moves from perfection to perfection.’
Er hoeft niets verbeterd of veranderd te worden: all is well. Juist al die inspanningen dat het anders moet zijn dan het is, is de oorzaak van ‘lijden’. Ontwaken gaat over geluk dat niet komt en gaat, dat permanent is. Noem het Puur Gewaarzijn, Bewustzijn, Liefde, Licht, de Boeddhanatuur. Dan ben je thuis, thuis in het Zelf dat licht en donker overstijgt, het Zelf dat geen polariteiten (geluk/ongeluk) kent, geen voorwaarden stelt. Het Zelf dat neutraal is, vol liefde. Het Zelf dat geen eisen stelt aan het bestaan.
Wil dat dan zeggen dat er geen emoties of beleving meer is van verdriet of pijn? Nee, emoties verschijnen en er kan pijn zijn. En dat is het dan: er is een emotie of er is pijn. Als jij er niets van vindt, dan is er wat er is. Punt. Maar op het moment dat er identificatie plaats vindt met de emotie of de gedachte, dan komt er lading bij, dan ben je een gevangene van de mind, je gelooft de gedachte (ik ben niks waard), je meent dat de gedachte of emotie (gevoel van afwijzing) echt ‘waar’ is, je bent ervan overtuigd dat jou iets wordt aangedaan door een ander of door bepaalde omstandigheden (je wordt ontslagen), je maakt het persoonlijk (ik ben niet goed genoeg), er ontstaat een ‘verhaal’…, ja…, dan is er sprake van ‘lijden’. Naarmate Gewaarzijn zich verdiept, lost identificatie op, wat niet wil zeggen dat je zo nu en dan nog gevangen kan raken, maar de identificatie is oppervlakkig en van korte duur. En ja…, thuis komen bij het Zelf is een geschenk, dan is het leven vervullend en rijst er een diep gevoel van dankbaarheid op uit het hart…, voor alles wat is…, zoals het is.
PS ik lig op de massagetafel en luister naar mantra’s. Er verschijnt een gedachte: je hebt zojuist een blog geschreven over ‘geluk’, maar hoe zie je dan de dood van je dochter wat afgelopen zomer (zomer 2016) plaats vond? Dat is toch ‘lijden’? Dat is toch een groot verlies? Dat is toch afschuwelijk? Ja, dat is een groot verlies. Zeker… En ja, er waren tranen en momenten van gemis… En dan waait Lao Tse (een filosoof uit de 6e eeuw voor Christus) door me heen: ‘Ga niet zo ver om te zeggen dat de dood van je dochter ongeluk (lijden) brengt. Het enige wat je kan zeggen, is dat ze dood is. Dat is een feit. Of het ongeluk brengt of een zegening is, weet je niet, omdat dit slechts één fragment van de werkelijkheid is. Wie weet wat er verder nog volgt?’
Ja, dat weet ik niet. En hoef ik ook niet te weten. Ik kan wel delen wat ik nu, een half jaar na haar overlijden, ervaar: totale neutraliteit betreffende haar dood, een neutraliteit die liefdevol is, een neutraliteit die hechting (gemis) overstijgt. Zo nu en dan waait Simone door me heen, een warme golf, er is een hartverbinding, een verbinding die dood en leven overstijgt. Natuurlijk is het jammer dat ze er niet meer is, we hadden een diepe connectie, ze is er niet meer in aardse vorm, echt jammer. En het is wat het is: ze is dood. En dat is het dan. Wat ik ook weet, is dat Lao Tse spreekt vanuit de Bron, de Bron van Liefde die neutraal is, de Bron die geen oordelen kent. Of de dood van onze dochter een zegening of een vloek is? Wie zal het zeggen? Een ieder zal geneigd zijn om te zeggen dat het een vloek is. Maar wat als je thuis bent in de Bron? In het Zelf… waar geen enkele vorm van polariteit (ongeluk/geluk) aanwezig is, omdat het neutraal is. Niet neutraal in de zin van ‘doods’, maar neutraal in de zin van een onvoorwaardelijk ‘ja’. Is er dan nog sprake van een zegening of van een vloek?
Ontdek het, mediteer, zoek een levende meester die je kan leiden, die je structuur (ego)doorziet, die aan je grondvesten rammelt. Het vraagt heel wat om te ontdooien, om tot liefde en helderheid te komen, om de structuur te ontmantelen: het ego wat gebaseerd is op angst en tekort.
Het omzettingsproces naar Licht, door alle lagen heen (fysieke, emotionele en mentale laag) is een enorme transformatie. Jaren van moeheid, uiteenlopende fysieke klachten, het onder ogen komen van de zwarte zwaan in mij (wat ik als een pijnlijk proces ervoer, omdat ik er nog wat van vond), het is niet gering wat het van je vraagt, maar meer dan wat dan ook in het leven – absoluut de moeite waard. Meditatie, zelfonderzoek én een levende meester zijn voor mij de sleutels tot ‘geluk’.
Wordt wakker, ontwaak. Dat is het pad naar waar geluk.
‘Life moves from perfection to perfection. Not from imperfection to perfection. No, life moves from perfection to perfection.’
Allen is ons de mogelijkheid (potentie) gegeven om te ontwaken, om tot Liefde te komen, tot Bewustzijn. Een goddelijk geschenk, een mogelijkheid. Sommigen onder ons voelen een krachtige roep, van binnenuit, tot totale bevrijding; zij volgen een spiritueel pad bij een meester, die ontwaakt is en 'beoefenen' Vipassanameditatie (1), omdat zij zich realiseren dat Puur Gewaarzijn de poort is naar totale bevrijding. Anderen voelen die roep niet, maar verlangen wel naar bevrijding van diepe, pijnlijke basisovertuigingen, die voort komen uit de psychologische mind (het 'ik', het ego). Het lijden wat voort komt uit die diepe imprints kan eveneens dienen om uit de droomstaat te ontwaken (uit identificatie met de mind c.q. onze gedachten/emoties). Veelal voltrekt de bevrijding zich niet, omdat Puur Gewaarzijn nog niet is herkend, waardoor de identificatie met de overtuigingen (en het lijden wat daaruit voort komt) zo sterk is dat het uitdagen van de overtuigingen en het laten smelten van de pijn, verbonden aan de overtuigingen, gewoonweg vermeden wordt. Het voelt als te pijnlijk om aan te gaan, te pijnlijk vanuit het perspectief: het is waar wat ik voel en denk (identificatie met de psychologische mind, het 'ik', ego). Maar goed, we all do our levels best, we zijn allemaal onderweg en de ene tulp bloeit in mei, de andere in juli. Degenen die tot Liefde willen komen, verlangen naar bevrijding van het juk dat 'ik' heet wat de mensheid, deep down, zo'n sterk gevoel van alleen zijn en verlorenheid geeft. Het 'ik' (ego) dat alles op zichzelf betrekt. 'Ik' betekent spanning en een egocentrische houding, die voort komt uit angst: mag ik er zijn? vinden ze me wel aardig? hoor ik er wel bij? ben ik wel goed genoeg? Alles wat om ons heen gebeurt, in interactie met anderen, leidt naar die egocentrische houding, naar self-talk. We zijn uren met onszelf bezig, omdat we alles op onszelf betrekken: hij kijkt niet naar mij wordt vertaald naar 'hij mag me niet'; als we geen antwoord op een mail krijgen, dan zijn we bang dat we iets verkeerds hebben gezegd en blijft dat ons bezig houden etc. De mind kent in essentie twee standen: aantrekken of afstoten. Aantrekken betekent: datgene naar ons toe trekken, veelal vanuit manipulatie, wat we menen nodig te hebben of recht op te hebben, vanuit behoeftigheid. Met andere woorden: het leven of de ander dient ons te geven wat we onszelf niet kunnen geven, omdat we niet thuis zijn in ons Hart. Afstoten betekent: alles waar we 'vanaf' willen, alles wat we als ongewenst beschouwen, alles wat ons vermeende geluk of gevoel van welbevinden in de weg staat, eigenlijk alles waar we 'nee' tegen zeggen: dit wil ik niet ervaren, voelen, onder ogen zien of erkennen. En het zijn deze twee houdingen van de mind (afstoten en aantrekken), voortkomend uit identificatie met een 'ik', met alle overtuigingen die daaraan verbonden zijn, die de mens doen lijden. De grondtoon van het 'ik' is angst in tegenstelling tot de grondtoon van het Leven zelf wat Liefde is. Enige tijd geleden kwam er een cliënt in de praktijk met de volgende vraag: ik voel zo'n enorm verschil tussen hoe men mij ziet en hoe ik mij van binnen voel, hoe komt dat toch? Mensen zien mij als een onafhankelijk, krachtig persoon, die anderen met raad en wijsheid bij kan staan, maar zelf voel ik me heel onzeker en ben ik bang voor afwijzing, vooral voor het gevoel het niet goed te doen en er niet bij te horen, en ik voel me vaak ook zo..., dat ik er niet bij hoor, buiten gesloten (voor de lezer: dit is het 'ik' en de egocentrische benadering van het leven, de self-talk, de psychologische mind; een collectief gegeven gebaseerd op eeuwenlange conditionering). Ik vraag haar of ze deze onzekerheid en kwetsbaarheid laat zien aan anderen. In veel gevallen niet, zij toont de buitenwereld haar zelfverzekerde houding. Dan is het ook niet gek dat de buitenwereld jou zo ziet, toch? Ja, dat is waar, zegt ze. Waar ben je bang voor als je je kwetsbaarheid en onzekerheid laat zien? vraag ik. Tja, zegt ze, als ik dat laat zien..., dan heb ik het idee dat ik verdwijn of oplos. Hoe bedoel je, verdwijn of oplos? vraag ik. Ja..., dan heb ik het gevoel dat ik er niet bij hoor, dan zie ik een beeld van mezelf, die buiten de kring staat. Herken je dit uit je verleden? Het lijkt te verwijzen naar een gezin waar geen ruimte was voor kwetsbaarheid, zachtheid, onzekerheid..., voelde je je een buitenstaander in dit gezin? En dan komen de verhalen: Ze is geslaagd voor haar examen, een aantal familieleden zijn aanwezig bij de uitreiking van haar diploma, haar vader laat verstek gaan, na de uitreiking komen ze thuis en spreken de familieleden de vader aan: je dochter is geslaagd, zou je haar niet feliciteren? Haar vader zegt: het was niet meer dan haar plicht; hij draait zich om en loopt weg. Ze zit op turnen, het is avond, ze valt hevig, de leraar belt naar huis en vraagt haar vader om haar op te halen. Hij zegt tegen de leraar: ze ziet maar hoe ze thuis komt. Die nacht slaapt ze in het huis van de leraar en zijn vrouw. Als ze de volgende dag thuis komt, loopt haar vader weg, hij zegt haar geen gedag en kijkt haar niet aan. Ze valt voor het keukenraam van haar fiets, er is bloed, schaafwonden en de fiets is beschadigd. Haar vader zegt niets, behalve de volgende zin: de schade aan je fiets betaal jezelf. En zo zijn er nog vele ervaringen te delen, zegt ze vrij nuchter (een houding die overeenkomt met haar vraag: je niet kwetsbaar tonen). Stel je eens voor, zeg ik tegen haar, dat de mens hier op aarde incarneert met een pakketje aan overtuigingen, die de ziel op zich heeft genomen om in dit leven tot inlossing te brengen. En de omstandigheden waarin de mens wordt geboren, komen geheel overeen met de overtuigingen, die de ziel wil uitwerken..., om tot bevrijding te komen, om dat facet van de diamant op te schonen. En het bestaan is genadig..., je mag er zolang over doen als nodig is..., één leven of honderden levens..., het is aan jou, het bestaan stelt geen eisen, is oneindig geduldig en compassievol. En als we dan kijken vanuit het perspectief wat ik zojuist heb geschetst: de ziel die een pakketje aan overtuigingen meeneemt om in te lossen gedurende dit leven (en anders een volgend leven); de ziel die omstandigheden aantrekt die overeen komen met deze overtuigingen..., wat is dan de overtuiging die 'jouw' ziel in dit leven wil inlossen, vraag ik? Wat is de overtuiging, die een diepe imprint kent in jou? Ik mag niet kwetsbaar zijn. Het tonen van zachtheid, kwetsbaarheid, pijn en onzekerheid leidt tot liefdeloosheid, tot afwijzing en buiten gesloten worden. Ja, zeg ik..., en dat is nou precies wat 'jouw' ziel in dit leven wil inlossen... Zie je de perfectie van het bestaan hierin? Zie je dat de omstandigheden exact overeen komen met dat wat 'jouw' ziel in dit leven wil ervaren en helen? En kan je zien dat kwetsbaarheid een enorme kracht is, die heel ontwapenend werkt in tegenstelling tot jouw overtuiging dat kwetsbaarheid tonen alleen maar leidt tot afwijzing en liefdeloosheid? Jij leeft één kant van de pool, maar zoals licht en donker niet zonder elkaar kunnen bestaan, zo kan kwetsbaarheid niet bestaan zonder de andere kant van de pool: innerlijke kracht en onafhankelijkheid. Het bestaan daagt jou uit om deze schijnbare tegenstelling te verenigen of te overstijgen. Kracht is pas werkelijke kracht als het zachtheid en ontspanning in zich draagt (en vice versa). Het is aan jou of je de inlossing van deze basisovertuiging aangaat of niet, maar als je blijft handelen (of niet handelen) vanuit deze basisovertuiging dan verandert er niets, dan blijf je een gevangene van deze overtuiging en verlaat je dit leven met deze onopgeloste overtuigingen. Gelukkig is het bestaan ons heel genadig en geeft het ons gewoon nog een rondje om te volbrengen wat nog niet is volbracht. De vraag is of dit is wat je wilt? Nee, zegt ze, als het even kan zou ik dit graag in dit leven helen, maar hoe? Zie de bewegingen van de mind: zie, wees Gewaar wat je doet vanuit deze pijn. Zie het principe van aantrekken op basis van behoeftigheid/pijn: het zoeken naar bevestiging 'ik hoor er bij' of in twijfel trekken of je er wel bij hoort. En het principe van afstoten, dat wil zeggen 'vermijden': ik wil me niet kwetsbaar tonen, want ik wil de pijn van buiten gesloten worden en liefdeloosheid niet voelen. Doorbreek het vermijdingspatroon: toon je onzekerheid en kwetsbaarheid. Realiseer je dat je gedrag van anderen interpreteert op basis van deze diepe overtuiging: ze moeten me niet als ik mezelf ben, als ik ook mijn kwetsbaarheid en onzekerheid laat zien. Als je schoondochter niet terug belt, neem verantwoordelijkheid voor de interpretatie die je daaraan geeft, doe een reality check: klopt het dat je geen contact met mij wilt? Ja, dat klopt, zegt je schoondochter dan, ik weet dat je met me mee leeft, maar ik ben nog steeds niet hersteld van de hersenschudding, ik heb rust nodig. Voel de pijn van buiten gesloten worden wanneer deze wordt aan geraakt, terwijl je je realiseert dat deze pijn niets over je schoondochter zegt, maar alles over de interpretatie die jij eraan geeft; het is oude pijn (buiten gesloten worden), een residu uit dit leven en andere levens, die wordt geraakt, die nog niet is geheeld. Het liefst zou ik tegen haar zeggen: ga mediteren (Vipassana), zodat Puur Gewaarzijn op enig moment ontluikt waardoor de overtuigingen worden doorzien en uitdoven. Zonder Gewaarzijn blijf je een gevangene van de mind, van het 'ik' en van de pijnlijke overtuigingen: is het ene issue opgelost, dan dient zich wel weer een ander pijnpatroon aan waar we ons mee bezig houden (psychologiseren/analyseren). En wie is het, die zich bezig houdt met het verbeteren, sleutelen en werken aan onszelf? Enig idee? Vanuit Puur Gewaarzijn is het vele malen makkelijker om je geschiedenis (karma) op te schonen, omdat de identificatie met de psychologische mind (het 'ik' met al haar overtuigingen en verlangens) losser wordt (of zelfs geheel doorbroken wordt), waardoor het vermijdingspatroon wordt doorbroken en oude pijn kan smelten (indien nodig), omdat het niet meer zo 'echt' of 'waar' voelt. Vanuit Puur Gewaar zijn ontstaat de mogelijkheid tot totale bevrijding. Is er geen Gewaarzijn, dan blijven we eindeloos rond cirkelen in de psychologische mind, in samsara (de cyclus van dood en wedergeboorte). Bevrijding is het Licht van de diamant in zijn totaliteit en niet slechts een of enkele facetten zoals bepaalde specifieke overtuigingen, die het ik (ego) in dit leven probeert in te lossen. Als je focust op het oplossen van allerlei soorten problemen van de psychologische mind (de afzonderlijke facetten van de diamant), blijf je een gevangene van de mind, omdat de psychologische mind, het 'ik', het ego aan het roer blijft staan. Jij bent degene, die hard werkt om je staat van zijn te verbeteren, maar het is juist de identificatie met die 'jij', die het leed in de eerste plaats heeft veroorzaakt. Dus meditatie is een sterk medicijn om Puur Gewaarzijn te provoceren, om de identificatie met de psychologische mind (het 'ik') te doorbreken. Puur bewustzijn betekent het overstijgen van de mind; het licht is 'aan' en schijnt: alle overtuigingen/problemen doven geleidelijk aan vanzelf uit in het Licht van Gewaarzijn; geen sterke inspanning of hard werken (= het 'ik') is nodig. Ja, soms dienen we dieper af te dalen in bepaalde weerstanden, maar vanuit Puur Gewaarzijn is dit een totaal andere beleving (minder pijnlijk), dan wanneer we de weerstanden onderzoeken en aangaan vanuit de mind. Keer op keer luister ik met verwondering naar de kracht van deze diepe basisovertuigingen, die de levensloop van de mens bepalen, zonder dat zij dit zelf in de gaten hebben. Ik luister en hoor de sterke identificatie, die gepaard gaat met de gedachten en emoties (waar ze heilig in geloven), die voort vloeien uit deze basisovertuigingen. En ik voel/hoor/zie de perfectie van het bestaan door deze levensloop heen: de potentie tot bevrijding, waar de ziel naar verlangt, bevrijding van diepe imprints uit dit leven en andere levens, wat de onderliggende kracht is achter deze geboorte met deze specifieke levensomstandigheden. Het is dit lijden, wat veroorzaakt wordt door identificatie met een 'ik', met de psychologische mind en de pijnlijke basisovertuigingen, wat de mens aanspoort op zoek te gaan, om tot heling te komen. Wat een prachtig design van het bestaan. En ik zie ook de keerzijde, de enorme kracht van maya: de totale vereenzelviging met deze overtuigingen van waaruit de mens blijft herhalen..., een leven lang..., tot de dood erop volgt... en een volgend leven..., van waaruit ik zeg: zoek een meester en 'beoefen' Vipassanameditatie (1), zodat je verlost raakt van de greep, die de psychologische mind op je heeft (o.a. wat ik voel en denk is 'waar'). In het Licht van Puur Gewaarzijn dient zich de mogelijkheid tot totale bevrijding aan: we komen los van het wiel van wedergeboorte, van karma. (1): voor nadere informatie en kennismaking met Vipassana, neem een kijkje op http://www.vipassana.nl Boeddha: the best way to stay in samsara is to resist it. Samsara is the wheel of endless birth and death under the influence of delusion and karma which causes suffering. www.bewustzijnscoaching.com www.thehealingcircle.one Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching LinkedIn: Caroline Ootes
