Als niets zeker is, is alles mogelijk.
We (mijn partner en onze dochter) zijn op vakantie in een ander land, een land waar we nog niet eerder zijn geweest. Op enig moment laat onze dochter ontvallen dat ze haar zus mist, die in de zomer van 2016, is overleden. Ze geeft aan dat ze tijdens andere vakanties met het gezin gewend was om in de avond samen met haar op pad te gaan, dat gaat nu niet meer. Ze is verdrietig.
Later laat ze weten dat ze zin heeft om leeftijdsgenoten te ontmoeten om samen te chillen. Ze plaatst een bericht op tinder friends en niet veel later ontvangt ze een berichtje van een jongeman van haar leeftijd, die op 17 km afstand van ons adres in een vakantiehuis, samen met twee andere mannen verblijft; ze laat een foto zien van de jongeman, die aangeeft dat ze een riant vakantiehuis hebben gehuurd, wat zich op een afgelegen plek bevindt.
We bevinden ons op dat moment aan zee. Mijn partner ligt enkele meters verderop, hij heeft de schaduw opgezocht en luistert op een afstandje mee naar het gesprek wat zich tussen mijn dochter en mij ontvouwt. Ze heeft zin in een avontuur, zegt ze. Ze vraagt zich af hoe ze daar komt en hoe ze ’s nachts weer thuis komt.
Gaande het gesprek staat mijn partner op en loopt naar ons toe. Hij laat duidelijk blijken dat hij niet wil dat ze gaat: een onbekend land, 17 km afstand van ons adres, afgelegen huis, 3 mannen die ze niet kent…,waar is dat allemaal voor nodig… het is onze laatste avond…, samen uit, samen thuis… is zijn motto.
Aan alles voel ik dat zijn reactie voort komt uit angst. Zo bang om nog een dochter te verliezen…, hij voelt dat hij geen enkele controle heeft over de situatie…
Tja, hoe ga je om met een dergelijke situatie als je dochter een volwassen vrouw is van 26 jaar en je partner duidelijk te kennen geeft dat hij dit uitstapje van zijn dochter niet ziet zitten?
Dochterlief is even van slag van de reactie van haar vader. Haar vader gaat de zee in. Ze hervat het gesprek met mij. Wat vind jij ervan? Wat zal ik doen? Geen idee, zeg ik, wat gaat er nu allemaal door jou heen? Nou, ik wil pappa niet teleurstellen, en het is natuurlijk ook leuk om samen af te sluiten met een etentje en ik begrijp ook wel dat hij bang is, maar ja, ik ben 26 jaar... en ik voel ook een druk als pappa dit zegt…, dat ik niet kan doen wat ik zelf wil…, ik hou nou eenmaal van wat avontuur...
Oké, en verder..., wat leeft er nog meer in je? Nou, ik vind het leuk, ik heb er zin in, mensen ontmoeten en lekker chillen met elkaar, maar ja, het vervoer is nog een probleem: hoe kom ik daar en hoe kom ik weer thuis? Wat zal ik nou doen?
Doe wat klopt voor jou, zeg ik, ook als het niet klopt voor je vader. Jij bent niet verantwoordelijk voor zijn gevoelens, of dat nou angst is… of teleurstelling vanuit een verwachting die hij heeft over de laatste avond. En je vader heeft natuurlijk alle recht om zich te uiten, om zijn behoefte uit te spreken en zijn angst te tonen, maar dat betekent niet dat jij je daarnaar dient te voegen. De druk die je ervaart wordt niet veroorzaakt door je vader, die druk leeft in jou, het is de druk van de aanpassing, die in ieder van ons leeft, het is niet eenvoudig om je-Zelf te zijn, om tegen de verwachting van de ander in… de innerlijke stem… trouw te zijn.
Het is aan jou om te ontdekken wat de innerlijke stem je influistert, wat klopt voor jou. En er zijn meerdere mogelijkheden: je kan eerst met ons samen uit eten gaan en dan deze jongemannen opzoeken, je kan uit eten gaan met ons en vervolgens kijken wat er hier in de directe omgeving aan mogelijkheden zijn om leeftijdsgenoten op te zoeken (café in de buurt/happening op het strand), je kan met ons uit eten gaan en daarna lopen we samen nog naar de oude stad om wat te slenteren en ergens een drankje te doen, je kan ook beslissen om geen gehoor te geven aan de drang naar avontuur, om te ervaren wat dat in jou teweeg brengt, wat ontmoet je in jezelf als je niet ‘uit’ gaat.
Ze laat het allemaal even bezinken. Op enig moment zegt ze: Ik ga niet…, ik weet niet hoe ik daar moet komen en ook de terugreis is een probleem. Kan jij me niet ophalen? Nee, zeg ik, daar heb ik geen zin in. Ik wil je wel brengen zolang het licht is, leuk om met de auto de omgeving te verkennen, maar de terugreis dien je anders te regelen. Oké, zegt ze, ik ga niet, te ingewikkeld allemaal.
Enige tijd later appt de jongeman, hij is bereid haar op te halen, maar aangezien hij zelf enkele alcoholische drankjes wil nuttigen, kan hij haar niet terug brengen naar het adres waar wij verblijven.
Zijn reactie verandert haar gedachten: ze geeft aan dat ze op de uitnodiging in wil gaan en vraagt of hij een taxi voor de terugreis kan regelen. Niet veel later volgt een naam en telefoonnummer van een taxichauffeur die bereid is om haar, eventueel midden in de nacht, naar huis te brengen. Ze zegt: Ik ga…, ik ga eerst samen met jullie uit eten en dan laat ik hem mij ophalen vanaf ons adres.
Oké, zeg ik, dan lijkt het me fijn om hem even te ontmoeten op het moment dat hij je komt ophalen en ik wil het adres waar hij verblijft, zijn naam en telefoonnummer. Laat de foto nog eens zien van deze jongeman? Ik kijk nog eens goed en voel de foto in: goeie energie, vertrouwenwekkend. De situatie zoals die zich nu ontvouwt voelt goed voor mij. Mijn dochter zegt: Moet ik het pappa vertellen? Dat kan ik niet hoor…, dat ziet hij vast niet zitten. We zien wel hoe het zich ontvouwt…, dat weet ik nu ook nog niet; in ieder geval kan je het geld voor de taxi lenen en leuk dat we nog samen uit eten gaan, dat zal je vader fijn vinden.
Na het eten wordt ze vanaf ons verblijfadres opgehaald. We lopen naar buiten en maken even kennis met de jongeman. Hij stapt uit de auto, stelt zich voor en ik laat weten dat ik het fijn vind om hem even te ontmoeten: we zijn in een onbekende omgeving, we kennen je niet en onze dochter is ons dierbaar. Hij reageert begripvol: kan ik me voorstellen, zegt hij, heel goed om een oogje in het zeil te houden. Mijn partner is gerust gesteld.
Ze stapt in en belooft een appje te sturen. Ik leefde in de veronderstelling dat ze het adres van het verblijf van de jongemannen nog zou sturen. De volgende dag bleek dat ze, voorafgaand aan haar afspraak, de locatie al had geappt, wat ik niet goed had geregistreerd.
Drie kwartier later ga ik naar bed, er is nog geen app met het adres binnen gekomen. Dat is ze vast vergeten…, gaat er door me heen…, nou ja, het is goed zo…, ik ga slapen.
Na een paar uur ga ik naar het toilet en kijk daarna nog even op de telefoon. Geen bericht. Jammer, ik weet dus niet hoe het met haar gaat en het adres waar ze verblijft is niet bekend (dacht ik). Ik verkeer in de zone van het 'ongewisse'. En toch komt er geen beweging op gang om haar een app te sturen. Ik stap weer in bed. Het is warm, ik kan de slaap niet vatten. Ik zie het ene scenario na het andere scenario voor mijn geestesoog verschijnen, onbewogen kijk ik toe naar de mogelijkheden: ze kan verkracht worden, ze kan vermoord worden, ze kan een geweldige avond ervaren en ergens in de nacht weer thuis aanwaaien, ze kan het reuze naar haar zin hebben en besluiten om te blijven slapen, ze kan het zo naar haar zin hebben dat ze besluit om nog een weekje met hen op te trekken. Dit zijn zo wat mogelijkheden die voorbij komen, ik ben er rustig onder.
Maar achter de scenario’s wordt er wel een andere diepe toon geraakt, een toon die gerelateerd is aan angst: de toon van het ongewisse, de toon van het niet weten, van het onbekende, van totale openheid, wat het Leven zelf is: onbekend, fris, nieuw, een avontuur. Het voelt beangstigend..., die totale openheid.
Rond een uur of drie bezoek ik wederom het toilet en kijk nogmaals op de telefoon: geen bericht. Ik bel haar. Ze neemt op, ze heeft het naar haar zin, ze wacht nu op de taxi en komt naar huis. Fijn dat ze het naar haar zin heeft, dat ze geniet, zonder haar zus, die er niet meer bij kan zijn.
En voor ons…, voor mij… wederom een test van het Leven zelf: overgave aan het bestaan zelf, dat is waar het over gaat…, zonder enige reserve…, overgave aan de totale openheid…, niet wetende wat het volgende moment brengt, niet wetende wat de uitkomst is, niet wetende hoe deze situatie zich zal ontvouwen…, wat altijd al het geval is..., ook al leven we in de veronderstelling dat we het bestaan c.q. situaties naar onze hand kunnen zetten...
De realiteit is dat we geen enkele controle hebben, dat is de feitelijke situatie, waar we als de dood voor zijn zolang we onszelf bezien als afgescheiden van het bestaan: 'ik' en de wereld.
En wat betekent de wereld voor ons? Leeft er vertrouwen in ons? Of ervaren we de wereld als bedreigend en vijandig? Wat is ons perspectief?
Het 'ik' (ego) kent geen vertrouwen, het 'ik' is een creatie van de mind waardoor we ons afgescheiden ervaren van het leven zelf.
Het 'ik' wil zekerheid en duidelijkheid, wil weten waar het aan toe is, maar de realiteit is dat niets zeker is, er is geen houvast, er is niets om ons aan vast te klampen, ook al denken we van wel, ook al trachten we allerlei zekerheden te creëren (huis, partner, werk, gezondheid etc.).
En dan hoor ik mijn leraar zeggen: niets is zeker, leer dat lief te hebben.
Ja, dat is wat wij een jaar geleden (2016) ten volle aan de lijve hebben ondervonden: de dood van onze dochter.
Ik voel dat er een diep loslatingsproces gaande is in mij..., een langzame ontmanteling van het 'ik', van de identiteit, van het zelfbeeld (dit ben ik). Niets is meer zeker..., die realisatie is gaande, een afbraakproces wat zich voltrekt...
En als niets meer zeker is, dan zijn alle antwoorden mogelijk, alle scenario’s…, want dat is het Leven.
Vertrouwen in het bestaan, daar gaat het over…, wat overigens niet betekent argeloos of naïef in een situatie stappen. In deze situatie betekende dit voor mij: foto bekijken, even kennis maken, naam en telefoonnummer bekend, adres van verblijf vragen.
En zo draagt het universum met enige regelmaat onvoorziene testen aan zoals bovenstaande situatie met onze dochter. En het bewustzijn in mij kijkt toe: wat brengt deze situatie in mij teweeg? hoe reageer ik? Vanuit angst en zorg of vanuit vertrouwen?
Geen adres van het verblijf van de jongeman (dacht ik) + geen beweging tot het sturen van een app om adres te vragen… Voorheen zou ik in dergelijke situaties direct vanuit angst en zorg contact hebben opgenomen...
Tja, dat is het Leven. Welke testen van het universum kom jij tegen? Zie je ze? En wat brengen deze testen in jou teweeg? Is er verzet? Klamp je je vast? Of beweeg je mee? Onderzoek je voor jezelf wat deze test je toont? Iedere test draagt de mogelijkheid in zich tot groei, tot bewustzijn.
En dan ben ik onze dochter weer heel erg dankbaar voor haar avontuurlijke spirit, haar vertrouwen in de mensheid, een spiegel voor ons, ook al vergist zij zich soms.
De volgende dag lees ik de blog aan haar voor en vraag ik aan haar of zij zich hierin kan vinden. Is het oké als ik dit publiceer? Ja, zegt ze, het is oké.
Wat is de hapering die ik hoor, zeg ik.
Ik ben bang dat mensen weer over me heen vallen, dat ze weer van alles van me vinden, dat ik geen rekening met jullie heb gehouden, terwijl Simone rond deze tijd een jaar geleden is gestorven etc.
Nou, zeg ik, dat zal ik in de blog zetten…, misschien begrijpen ze ook de andere kant van de medaille…, dat je mij/ons dient in onze groei…, het is niet altijd gemakkelijk…, dat moet ik toegeven, maar ik ben je dankbaar…, heel dankbaar voor wie jij bent…
www.bewustzijnscoaching.com
Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
LinkedIn: Caroline Ootes
Isabel komt voor een tweede sessie nadat ze twee keer heeft afgezegd.
Ze valt meteen met de deur in huis.
Ik weet niet of ik dit wel wil. Het wringt in mij, ik voel weerstand. Ik vraag me af of ik deze coaching wel aan wil gaan. Onze vorige sessie gaf heel veel inzicht en op dat moment had ik heel sterk het gevoel dat ik ermee opgeschoten was, maar na verloop van tijd ebt het weg en dan val ik gewoon weer terug in mijn patroon.
Ik heb wel in de afgelopen weken enkele blogs van jou gelezen en ook jouw aantekeningen van ons vorige consult heb ik in de afgelopen maanden drie keer ter hand genomen om het nog eens tot me door te laten dringen, maar ja..., ik kan het gewoon niet omzetten in de praktijk.
Oké, zeg ik, geweldig dat je toch bent gekomen, ik voel je energie.
Ik ga je iets vragen..., kijk maar wat er op komt... Leeft er in jou een verlangen naar groei, naar bevrijding van patronen? Ja, zegt Isabel, ik verlang wel naar 'iets', maar ik weet niet waar naar...
Het is even stil en dan zegt Isabel: "Ik zou wat meer afstand willen nemen, wat meer voor mezelf willen kiezen, minder rekening houden met anderen." Oké, er leeft dus wel een verlangen in je naar groei.
Ja, zegt Isabel, maar toch is er iets wat mij weerhoudt om hier te komen. En dat is? Ja, angst..., dat ik niet genoeg lef heb om echt die verandering aan te gaan. Want? Dan moet ik mensen teleur stellen of worden ze boos als ik niet aan hun verwachtingen voldoe. Hoe erg is dat? Mogen mensen teleur gesteld zijn of boos? Dat is toch een menselijke reactie? Je zou het ook als een teken kunnen zien dat ze jouw aanwezigheid waarderen en belangrijk vinden..., anders deed het hun niets.
Ja, dat is zo, maar toch...
Ik kan het niet voor jou beslissen of je wilt groeien of niet. Het is aan jou om na te gaan wat sterker weegt: toewijding aan jezelf en bevrijding van verstikkende patronen óf de patronen in stand houden, want dat is bekend, vertrouwd en veilig, ook al voelt het beklemmend. Als je voor het laatste kiest, dan ga je door met anderen ter wille zijn ook al zou je meer voor jezelf willen kiezen, je gaat door met je inhouden, met het oppotten van spanning, met je niet uitspreken, met je aanpassen aan anderen, met je mateloos irriteren, met iedereen tevreden houden. Ja, dat is het, zegt Isabel: iedereen tevreden houden. Ja, en dat alles veroorzaakt stress. Toch? Ja, het vreet energie, zegt Isabel.
Het is aan jou om de keuze te maken. Ik vind er niks van. Als jij door wilt gaan met je leventje zoals het nu is..., wie ben ik om daar wat van te vinden... Alleen jij kan de vraag beantwoorden of je eraan toe bent om in beweging te komen, om een innerlijke groei door te maken, die je welzijn ondersteunt..., of niet.
Laten we eens kijken naar een situatie waarin bovenstaande zich afspeelt. Hoe lijkt je dat? Ja, zegt Isabel, dat is goed.
Het betreft mijn moeder. Ze is 86 jaar en woont sinds kort, op haar verzoek, dicht bij mij in de buurt. Dat was haar wens. En ik heb haar daarbij geholpen. Mijn moeder is geen gemakkelijke vrouw, zij is iemand die altijd negatief denkt, snel oordeelt en vrij egoïstisch leeft. Mijn vader leeft niet meer. De wereld van mijn moeder is altijd heel klein geweest, ze heeft geen vrienden en nagenoeg geen contacten. Eigenlijk steunt mijn moeder al een groot deel van haar leven op mij.
Ik bezoek of bel haar iedere dag sinds ze dicht bij ons woont.
Ze geeft aan dat ze zo alleen is, ze mist haar buren, terwijl ze altijd tegen mij heeft gezegd dat ze in haar vorige woonplaats met niemand contact had. Dus ik begrijp haar uitspraak niet..., het klopt gewoon niet.
Ze doet voorkomen dat het niet goed met haar gaat, dat ze eenzaam is en zit te verpieteren, maar ik zie dat niet, als ik kom zie ik dat ze zich best vermaakt. Vervolgens spreekt ze een nieuwe buurvrouw op straat, waar ik bij ben, en zegt ze dat het mijn keuze was om te verhuizen: "Isabel, wilde het zo graag, dus ben ik voor haar verhuisd." En dat is helemaal niet hoe het gegaan is..., zij gaf aan dat ze bij mij in de buurt wilde wonen, omdat ze hulpbehoevender wordt. Ik irriteer me mateloos aan dat soort uitspraken.
En wat zeg je dan als je met dit soort situaties wordt geconfronteerd?
Niets, ik hou mijn mond dicht, ik loop even weg of ga naar het toilet, maar het vreet wel van binnen, het klopt gewoon niet wat ze zegt. En als ik er weleens wat over zeg, dan zegt ze: "O, maar dat weet ik niet meer."
Tja, wat kan je dan nog zeggen..., dan ben je toch uit gesproken.
Oké, zeg ik, dit is een situatie die zich goed leent voor zelfonderzoek.
Doe je weleens aan zelfonderzoek? Dat je eens gaat zitten en opschrijft wat er allemaal in jou plaats vindt, welke overtuigingen er in jou leven? Nee. Dat zou ik je aanraden. Laten we samen eens kijken wat er in jou leeft als je moeder tegen de buurvrouw zegt: "Mijn dochter wilde dat ik bij haar in de buurt zou komen wonen, ik mis mijn buurtjes, mijn contacten."
Wat is de interpretatie die jij aan deze uitspraak van je moeder geeft?
Na enig onderzoek komt Isabel uit bij de kern: dat ma niet blij is met de verhuizing, dat ze zich door mij onder druk gezet gevoeld om hier te komen wonen.
O, interessant, zeg ik..., zo kijk jij ernaar..., ik had een heel andere interpretatie lopen..., en dat is nou zo waardevol van zelfonderzoek..., dat je opeens heel helder op de plaat krijgt wat jij op die uitspraak van je moeder plakt..., dat is niet de waarheid..., maar dat is wat jij ziet..., dat komt uit jouw koker. Dat wil niet zeggen dat je moeder het zo bedoelt..., jij ziet dit zo, vanuit jouw inkleuring. Misschien is het wel andersom: dat jij je onder druk gezet voelde om je moeder jouw kant op te verhuizen door haar uitlatingen over eenzaamheid?
Weet je hoe ik haar uiting interpreteer? Nee.
Dat je moeder op een indirecte wijze naar de buurvrouw uitspreekt dat ze ook wel wat contact met haar zou willen.
Dat is een heel andere inkleuring dan die jij eraan geeft. Niet gezegd dat deze interpretatie klopt..., het is meer dat ik je wil laten zien dat ieder zo haar eigen zienswijze heeft. Daar is niets mee mis zolang je je realiseert dat het slechts een zienswijze is, niet meer en niet minder, maar als jij ervan uitgaat dat wat jij ziet de waarheid is, dan leidt dat tot wrijving en conflict in jou en buiten jou.
Voel je al dat je een beetje los komt van de identificatie met deze zienswijze? Ze knikt. Je kunt het vergelijken met wat er nu plaats vindt tussen jou en mij: we kijken allebei naar dezelfde situatie, maar jij ziet iets anders dan ik. Dus je weet niet vanuit welke intentie je moeder zich op deze wijze uitsprak naar de buurvrouw.
Een volgende stap kan zijn dat je het gesprek met je moeder aan gaat, niet vanuit beschuldiging en irritatie (wat jij zegt klopt niet, je jokt), maar vanuit kwetsbaarheid en openheid. Je deelt jouw interpretatie terwijl je je realiseert dat het een interpretatie is én je vraagt naar haar beleving. Als je kan zien dat het jouw inkleuring is, dan valt de lading weg, dan begrijp je dat het niet de waarheid is, maar een invulling van jouw kant. Dan kan je die interpretatie delen: mams, ik wil even terug komen op het gesprek wat je met de buurvrouw had..., het raakt mij als je zegt dat je voor mij bent verhuisd, dat herken ik niet, ik heb het zo begrepen dat jij zelf dichter bij mij in de buurt wilde wonen, omdat je hulpbehoevender werd en ja..., dat het dan voor mij ook makkelijker is dat je dichterbij woont..., dat is waar, het mes snijdt aan twee kanten, maar als je tegen de buurvrouw zegt dat je voor mij dichterbij bent komen wonen, dat ik dat wilde..., dan krijg ik het gevoel dat je er niet blij mee bent en dat je je door mij onder druk gezet voelde om hierheen te verhuizen..., ik weet niet of dat zo is, dit is wat ik ervan maak..., misschien bedoel jij het wel heel anders...
En dan kan het heel goed zijn dat je moeder zegt: Ja, kind, dat weet ik allemaal niet meer. Of dat ze zegt: ik moet ook wennen, ik voel me ook nog niet echt happy hier, ik mis mijn huis, mijn buurtje, en ook al voelde ik me daar eenzaam..., ik had toch zo mijn contact momentjes met de buren, ik heb gewoon wat meer tijd nodig voordat ik me hier weer thuis voel. Of: ik voelde me ook onder druk gezet, misschien bedoelde je dat wel niet zo..., maar ik had het gevoel dat ik geen keuze had, want ja..., ik ben ook van jou afhankelijk en dan is het voor jou makkelijker als ik dichterbij woon. Vele antwoorden zijn mogelijk...
En dan gaat het erom of je ieder antwoord van je moeder kan horen, in ontvangst kan nemen zonder het persoonlijk te maken, zonder het op jezelf te betrekken (ik heb het niet goed gedaan, zie je wel, ma is er niet blij mee...).
En dan gaat het er niet om dat je je gelijk krijgt of je gelijk haalt..., maar dat je hebt gezegd wat je dwars zit...(in plaats van alles op te potten), en dat ieder zijn/haar beleving kan delen..., er is geen fout of goed..., het is niet zo dat jouw perspectief klopt en die van je moeder niet, en het is ook niet zo dat het perspectief van je moeder klopt en de jouwe niet. We creëren allemaal zo onze eigen verhaaltjes (interpretaties) over de werkelijkheid. Het gaat om het delen: "O, zit jij er zò in..., dat leeft voor jou..., goed om te horen, ik kijk er heel anders naar."
Je moeder en jij verschillen niet van elkaar: beiden zijn jullie een gevangene van de mind. Zij ziet alles negatief en verdraait feiten naar jouw beleving (dat is haar patroon) en jij wil iedereen tevreden stellen en pot alles op (dat is jouw patroon). Je zou graag zien dat zij verandert, maar zo moeilijk als het voor haar is, is het ook voor jou, toch? Kan je dat zien? Misschien verzacht dat je kijk op je moeder. Het is niet eenvoudig om te veranderen, het vraagt moed om stappen te zetten buiten je comfortzone.
Dus de vraag is: Wil je groeien?
En als het antwoord 'ja' is, dan neem je de weerstand voor lief, dan grijp je iedere situatie aan voor innerlijke bevrijding, dan ga je ervoor.
Een week later stuur ik haar deze blog om te accorderen. Dit is haar reactie: Ik vind het ontzettend mooi en duidelijk geschreven en heb er nu alweer ontzettend veel aan gehad. Zo helder om het zo weer terug te lezen en ik kan me helemaal vinden in het verhaal. Als ik het zo lees zeg ik zeker: ja, ik wil groeien en ik kan je zeggen dat ik er ook echt mee bezig ben.
Ik heb ook een goed gesprek met mijn moeder gehad en het klopte zo goed hoe jij het beschrijft..., dat het inderdaad ieders interpretatie is.
Dank je wel voor deze mooie blog.
www.bewustzijnscoaching.com
LinkedIn: Caroline Ootes
Facebookpagina: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
