Bekend geluid: dat je je alleen voelt..., eenzaam.
En dat dat niets te maken heeft met alleen zijn. Alleen zijn, in de zin van: zonder sociale contacten. Integendeel, je leeft samen met mensen, je ontmoet collega’s op je werk, je bezoekt familie, vrienden… en ga zo maar door…, genoeg mensen om je heen, genoeg sociale uitwisselingen… en toch voel je je alleen, eenzaam.
Wat is dat toch? Van waaruit voelen we ons alleen…, eenzaam…, zelfs wanneer we in gezelschap zijn of op onszelf? Enig idee?
Jaren heb ik mij alleen gevoeld, eenzaam, vervreemd. Eigenlijk voelde ik me een groot deel van mijn leven niet thuis op de aarde, verloren. En ik begreep er niks van. Genoeg mensen om me heen, het ontbrak mij aan niets… en toch voelde ik me alleen. Jaren ontvluchtte ik deze gevoelens van eenzaamheid, te pijnlijk om toe te laten. Allerlei vormen van afleiding zorgde ervoor dat die nare gevoelens van eenzaamheid op de achtergrond bleven.
Herkenbaar? Herken je de vluchtwegen die jij bewandelt om gevoelens van eenzaamheid uit de weg te gaan? Vormen van afleiding als: veel eten, alcohol/drugs, festivals aflopen, tv/series kijken, iedere avond de hort op, veel kennissen en vrienden, hard werken, cursussen, opleidingen en therapie volgen om aan jezelf te werken (in de hoop dat het gevoel van ongelukkig zijn verdwijnt).
Kortom: we vullen onze tijd. We vullen de tijd met van alles en nog wat…, om de leegte in ons niet te hoeven voelen…, om de leegte te ontlopen…, de leegte die we allemaal in ons dragen.
Niet eenvoudig om deze gevoelens van eenzaamheid aan te gaan als de kracht en het inzicht ontbreekt dat eenzaamheid niets te maken heeft met uiterlijke omstandigheden, maar met een innerlijke hoedanigheid: we zijn niet thuis bij ons-Zelf, we zijn niet thuis in het Hart.
En als we niet thuis zijn bij ons-Zelf, dan zoeken we ‘het’ (verbinding, contact, liefde) buiten ons: dan hebben we de ander nodig. De ander moet onze gevoelens van eenzaamheid, vervreemding en niet begrepen zijn, voor ons weg nemen. De ander moet ons gelukkig maken (wat onmogelijk is). En door deze overtuiging (dat eenzaamheid alleen opgelost kan worden door een ander), voelen we ons afhankelijk van anderen.
In werkelijkheid zijn we niet afhankelijk, dat is niet de realiteit (we kunnen voor onszelf zorgen), maar we hebben ons afhankelijk gemaakt door de overtuiging, die in ons leeft dat we de ander nodig hebben om ons gelukkig te voelen. En deze aanname zorgt ervoor dat we snakken naar liefde en goedkeuring van anderen. Heftig toch..., als je dit tot je door laat dringen?
En als we werkelijk menen dat we de ander nodig hebben voor ons gevoel van welbevinden, dan gaan we in de aanpassing, dat kan niet anders. Dan vragen we onszelf voortdurend af hoe we overkomen op anderen: hoe behoor ik me te gedragen, wat kan ik wel zeggen/doen en wat kan ik maar beter niet zeggen/doen, wat ligt goed in de groep (collega’s, vrienden, sportclub, politieke partij), wat is not done, wat is gepast, wat is wenselijk gedrag om geaccepteerd te worden, om erbij te horen?
Met andere woorden: we tonen de buitenwereld een masker.
We laat niet zien wat er werkelijk in ons omgaat, want als we ons ware gezicht laten zien, dan wijzen mensen ons af (denken we).
Wat we ons niet realiseren is dat de afwijzing in onszelf leeft (de criticus in ons): we wijzen onszelf af, van waaruit we bang zijn dat de ander ons ook zal afwijzen. En om afwijzing te voorkomen, doen we ons anders voor (vrolijk, vriendelijk, behulpzaam, geïnteresseerd etc.) dan wat er op dat moment in ons gaande is, want ja..., we hebben onszelf nu eenmaal afhankelijk gemaakt van de bevestiging en goedkeuring door anderen.
Gevolg: we geven onze individualiteit, onze eigenheid, ons-Zelf op (een proces wat van jongs af aan intreedt). We volgen, we zijn imitators, want anders blijven we alleen achter, anders wordt de pap ons onthouden. We worden deel van de massa, de menigte, in de aanpassing…, in ruil voor…?
Ja, voor wat eigenlijk? Wat betekent die aandacht van de ander als we daarvoor onze eigenheid dienen op te geven? Wat betekent acceptatie of erbij horen als we ons anders voordoen, als we niet onszelf durven te zijn?
Ja, maar het is toch zo..., dat we de ander nodig hebben? Niemand wil toch alleen zijn? Niemand wil alleen achter blijven, toch?
O ja, is dat echt zo? Is levensgeluk afhankelijk van een ander?
Of denken we dit, omdat we niet anders weten, omdat we leven vanuit de aanpassing en we onze individualiteit zijn verloren. Denken we dit..., omdat we de confrontatie met de leegte nog niet zijn aan gegaan? Omdat we pijnlijke gevoelens van eenzaamheid ontlopen?
Zodra de eenzaamheid zich aandient, gaan we weer op de vlucht.
Hoe weten we wat zich aan de overkant bevindt als we nog nooit de leegte, de eenzaamheid hebben ontmoet?
Zonder de ander worden we op onszelf terug geworpen. Als we op onszelf worden terug geworpen (ruzie, verwijdering, relatie gaat uit, partner sterft, vriendschap wordt beëindigd), zullen gevoelens van eenzaamheid op onze deur kloppen. Blijf er eens bij, ook al veroorzaakt dat angst en wil je weer terug rennen naar de ander of naar een voor jou bekende vluchtroute. Treed de eenzaamheid tegemoet…
Ja, het voelt als een afgrond van diep gemis en leegte, ik weet er alles van.
Diep gemis en leegte naar wat?
Naar verbinding met ons-Zelf, naar verbinding met onze essentie: het Hart. En ja, er is moed voor nodig en inzicht om bij de pijn te blijven, maar wanneer we de leegte, het gemis en de eenzaamheid werkelijk tegemoet treden, vindt er een smeltingsproces plaats. Langzaamaan komen we thuis in ons Hart, we ontdekken wie we werkelijk zijn (los van anderen), gevoelens van vervreemding lossen op, ons individuele Zelf herrijst, de aanpassing en behoeftigheid (ik heb de ander nodig) verdwijnt: je bent en je ervaart dat je het prima naar je zin hebt met je-Zelf. Je gevoel van welbevinden is niet langer meer afhankelijk van goedkeuring, bevestiging, acceptatie, waardering, gezien of begrepen worden door de ander. Eenzaamheid transformeert naar alleen-zijn (al-een-zijn: je bent Een). Je bent gelukkig, zonder enige reden, je hebt de ander niet nodig. Niet dat je niet met anderen wilt zijn… Integendeel: je bent in staat om met anderen te zijn en samen te leven, omdat je je-Zelf bent.
Ik sluit af met een alinea van Osho (Zen tarot, kaart 9, aloneness) over eenzaamheid versus alleen zijn. ‘Eenzaamheid is een negatieve toestand. Je verlangt naar de aanwezigheid van de ander, je verlangt naar wezenlijk contact en verbinding, maar de ander is afwezig en jijzelf bent ook afwezig, niet aanwezig in het hart. Alleen zijn, wat iets anders is dan eenzaamheid, is de aanwezigheid van jezelf. Alleen zijn betekent: vervulling, overvloed, je hebt niemand nodig, fijn als er anderen zijn, maar je hebt ze niet nodig om je happy of vervuld te voelen.'
Until you get comfortable with being alone, you will never know if you are choosing someone out of love or loneliness.
(Mandy Hale)
www.bewustzijnscoaching.com
Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching.
LinkeIn: Caroline Ootes
Het alziende oog van Horus
Vandaag gingen de woorden 'Ken Uzelve' door me heen.
'Ken Uzelve', prijkte boven de tempel van Apollo, de tempel waar de Grieken het Orakel van Delphi raadpleegden. Veel klassieke Griekse filosofen, zoals Socrates, waren overtuigd van het idee dat ware kennis over het leven start door intensief zelfonderzoek. Sterker nog..., volgens Socrates is een niet onderzocht leven het niet waard geleefd te worden. Voor de duidelijkheid: Socrates zegt daarmee niet dat een niet onderzocht leven niets waard is.
Ik herken deze uitspraak van Socrates. Een niet onderzocht leven is geen Leven..., het is een leven wat mechanisch verloopt, volgens aangeleerde patronen, die we als kind ontwikkelen. Voorbeeld: jij vervult altijd de rol van bemiddelaar (als volwassene), omdat je als kind het zo naar vond dat je ouders met enige regelmaat flinke ruzie hadden. Gevolg: zodra er onenigheid is in een gezelschap of in de relatie, word mechanisch het patroon in werking gezet, je gaat bemiddelen, of je dat nou wil of niet wil, je wordt overgenomen door het patroon, want het laatste wat je wil is 'herrie in de tent'.
Herrie in de tent triggert een gevoel van onveiligheid, de onveiligheid die je als kind ervaarde van waaruit je tussen je ouders in ging staan. Je handelt in het heden dus 'onbewust'.
Eigenlijk mag er, volgens jouw aangeleerde programma, waar jij geen zeggenschap over hebt, omdat dit programma nog onbewust in jou is, geen onenigheid zijn. Onenigheid of ruzie, wat op zijn tijd een gegeven is in een mensenleven, betekent voor jou: onveiligheid.
Een ander patroon kan zijn: afleiden. Je komt bijvoorbeeld uit een gezin waar niet werd gesproken over emoties of lastige situaties, omdat de ouders zelf niet hebben geleerd hoe zij met emoties om kunnen gaan. Het voorbeeld wat je als kind hebt gezien: zodra er emoties of kwetsbaarheid in het spel is, word je afgeleid. Gevolg: als volwassene herhaal je, totaal onbewust, automatisch, dit patroon wanneer er in een gesprek met je kind, partner of vrienden sprake is van gevoeligheden. Nog een gevolg: je begrijpt maar niet waarom je je zo leeg voelt..., afgesneden als je bent van je eigen emoties en kwetsbaarheden..., je weet je geen raad met de geraaktheden van anderen. Je voelt je met enige regelmaat alleen, je ervaart geen verbinding, contact, vriendschap, zonder dat je in de gaten hebt dat dit wordt veroorzaakt door dit patroon.
Iedereen, niemand uitgezonderd, kent pijnlijke ervaringen waarvan de pijn nog nooit ten volle het licht heeft gezien (bijvoorbeeld de pijn van eenzaamheid), maar deze pijn stuurt wel ons gedrag, zonder dat we het weten. Tenzij... 'bewust zijn' in ons op staat.
Naast aangeleerde patronen (sussen, je best doen, afleiding, aardig gevonden willen worden etc.), leren we ook van jongs af aan wat goed en fout is.
Zo leven er heel veel 'plaatjes' in ons, die we over de realiteit heen leggen.
Voorbeeld: luieren en niets doen is fout, van werken gaat niemand dood. Wederom laten we ons leiden door deze 'plaatjes', die automatisch worden geactiveerd wanneer een situatie in het heden daarmee overeen stemt: je zoon of dochter, die met enige regelmaat tijd en ruimte neemt om te ontspannen en te relaxen, wordt aangespoord om aan het werk te gaan, je geeft hem of haar een opdracht voor een huishoudelijke taak of laat hem/haar weten dat er huiswerk gemaakt moet worden: luieren mag niet.
De realiteit is: een dochter of zoon die zich ontspant. Die realiteit is dus neutraal, maar niet voor jou, omdat jij het plaatje hebt mee gekregen dat op je lauweren rusten fout is. Dit is dan één voorbeeld, maar ik kan je vertellen dat er vele plaatjes en overtuigingen in ons leven, vanuit de mind, die ons gedrag sturen, zonder dat we daar wat over te vertellen hebben..., tenzij er bewustzijn op komt.
Of we het nu leuk vinden of niet: we worden geleefd door al die plaatjes, ouderlijke stemmen en overtuigingen, die we ons niet bewust zijn.
Onwetendheid en oude pijn bepalen ons gedrag.
Oké, om wakker te worden uit de staat van onwetendheid, ook wel de droomstaat genoemd, dient de lamp van Gewaarzijn in ons te ontvlammen. Gewaarzijn of Bewustzijn ontvouwt zich door naar binnen te keren. We kunnen Gewaarzijn niet afdwingen, ook al is het ons van nature gegeven; de lagen van aangeleerde programma's, overtuigingen en inkleuringen van de realiteit die daaruit voort vloeien, verhullen het Licht van Gewaarzijn. Meditatie is wezenlijk om het Licht van onze essentie te herontdekken en van daaruit kunnen we het licht laten schijnen op alle patronen en plaatjes die ons gedrag sturen. Veel meer is er niet nodig...
Een eerste stap is dan dat we het patroon zien.
Maar wat bedoel je met zien?
Ik bedoel daarmee: Zien vanuit Gewaarzijn c.q. Bewustzijn.
Als Gewaarzijn nog niet is ontvlamd in ons, dan kijken we vanuit de mind, dan vinden we er wat van: wat we zien veroordelen we. Je ziet bijvoorbeeld dat er een oordeel in jou voorbij komt en direct wordt er een gedachte geactiveerd: ik mag niet oordelen. Dit is niet het zien wat ons uit ons lijden zal bevrijden.
Het gaat over zien vanuit Bewustzijn, dan wordt er waar genomen zonder oordeel. En dat is een wezenlijke ontwikkeling: de sprong van het zien vanuit de mind (die afkeurt/goed keurt wat wordt gezien) naar waarnemen vanuit de Bron, die helder, liefdevol en neutraal is (onze Boeddha natuur).
Hoe kijk jij? Met welk oog bezie jij je gedrag en handelen?
Onderzoek dat eens door de dag heen. Kijk je vanuit de mind? Of is er een zien vanuit neutraliteit, een zacht, liefdevol aanschouwen van wat er plaats vindt in jou?
En wat zie je dan?
Zie je de patronen en overtuigingen in jou die je gedrag sturen?
Zie je welke diepere pijn er wordt geraakt, die je niet wil voelen?
De pijn die schuil gaat achter irritatie, oordelen, afleiding, je best doen, schuld, schaamte, niet goed genoeg zijn, angst?
Laat de oude pijn smelten, wees aanwezig/gewaar zodat je niet geïdentificeerd raakt met de pijn, want dan beschouw je de pijn als 'het is nu', 'het is waar wat ik voel; hij/zij ziet mij echt niet'. Voordat je het goed en wel door hebt, ga je op in het verhaal en zie je niet dat wat er wordt gevoeld 'oude pijn' is, die je al zo lang bij je draagt: de pijn van niet geliefd zijn, de pijn van eenzaamheid en afwijzing, de pijn van leegte, gemis, de pijn van niet welkom zijn, de pijn van hulpeloosheid en onmacht, de pijn van niet begrepen en gehoord zijn, van onveiligheid en niet gesteund zijn, de pijn van onderdrukking, van geen stem hebben. The way out, is the way in.
Zelfonderzoek kent een voorwaarde.
Wat zou deze voorwaarde zijn? Enig idee?
Wat is essentieel om de vruchten van zelfonderzoek te kunnen plukken?
Mijn antwoord: een diep besef dat jij de enige bent, die verantwoordelijk is voor jouw pijn.
En dat vinden we nog niet zo gemakkelijk, omdat we allemaal vermijders zijn..., vermijders van pijn. En om die pijn of kwetsing niet te hoeven voelen, wijzen we naar buiten, naar de ander, de anderen zijn de oorzaak van mijn pijn. En deze overtuiging is heel hardnekkig: ik voel me zo en dat komt door jou of jullie.
Nee, dat komt niet door de ander(en), de ander triggert slechts de pijn, die al in jou aanwezig is. Als die pijn niet in jou aanwezig is, zou er überhaupt geen pijn gevoeld worden, je zou het gemopper van je partner, als je hem vraagt de tv uit te zetten, niet als pijnlijk ervaren, omdat de bodem daarvoor in jou ontbreekt. Jij kan alleen maar geraakt worden als er een haakje in jou is van eerdere pijn, die overeen lijkt te komen met dat wat jij meent waar te nemen bij de ander(en): zie je wel, mijn partner vindt mij niet belangrijk, hij heeft geen aandacht voor mij, wel voor die tv (mobiele telefoon, andere mensen etc.)
Als je geraakt wordt, neem verantwoordelijkheid voor dat wat zich afspeelt in jou.
En laat de pijn van het kind dat je was, zonder verhaal erom heen, smelten.
De beloning van zelfonderzoek is: innerlijke bevrijding, onvoorwaardelijke liefde, lijden dat ophoudt te bestaan, een schone lens, leegte (er zit niets meer tussen jou en de realiteit: je ziet de dingen zoals ze zijn).
Een rijke beloning, die ons echter niet zomaar in de schoot wordt geworpen. Het vraagt een totale inzet en dan op een dag... vindt de verschuiving plaats... en ben je niet langer een slaaf van de mind. Er komt steeds meer zicht, helder zicht, de identificatie met de pijnlijke emoties en overtuigingen dooft langzaamaan (of ineens) uit, naarmate het Bewustzijn zich verdiept.
Als je je aangesproken voelt door deze weg, de weg van zelfonderzoek, weet dat je welkom bent voor wat begeleiding en ondersteuning.
Een onderzocht leven is het waard geleefd te worden.
Voor aanvullende informatie: lees de blog 'zelfonderzoek in relaties', de blog 'zelfonderzoek: alles in mijn leven is moeten' en de blog 'overtuigingen transformeren, de directe weg'.
www.bewustzijnscoaching.com
Facebook: Caroline Ootes, Ontwaken, Bewustzijnscoaching
LinkedIn: Caroline Ootes
